۞وَلَوۡ أَنَّنَا نَزَّلۡنَآ إِلَيۡهِمُ ٱلۡمَلَـٰٓئِكَةَ وَكَلَّمَهُمُ ٱلۡمَوۡتَىٰ وَحَشَرۡنَا عَلَيۡهِمۡ كُلَّ شَيۡءٖ قُبُلٗا مَّا كَانُواْ لِيُؤۡمِنُوٓاْ إِلَّآ أَن يَشَآءَ ٱللَّهُ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ يَجۡهَلُونَ

و اگر ما فرشتگان را به سوي آنان نازل مي‌كرديم، و مردگان با آنها سخن مي‌گفتند، و همه چيز را در برابر شان جمع مي‌كرديم، هرگز ايمان نمي‌آوردند، مگر آنكه الله بخواهد، [كه ايمان بياورند]، ولي اكثر آنها نمي‌دانند

وَكَذَٰلِكَ جَعَلۡنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوّٗا شَيَٰطِينَ ٱلۡإِنسِ وَٱلۡجِنِّ يُوحِي بَعۡضُهُمۡ إِلَىٰ بَعۡضٖ زُخۡرُفَ ٱلۡقَوۡلِ غُرُورٗاۚ وَلَوۡ شَآءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوهُۖ فَذَرۡهُمۡ وَمَا يَفۡتَرُونَ

و به اين گونه براي هر پيامبري دشمناني از انس و جن قرار داديم، كه بعضي از آنها به بعض ديگر سخنان فريبندة القاء مي‌كنند، و اگر پروردگار تو مي‌خواست چنين نمي‌كردند، پس آنان را با دروغهاي شان واگذاركن

وَلِتَصۡغَىٰٓ إِلَيۡهِ أَفۡـِٔدَةُ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡأٓخِرَةِ وَلِيَرۡضَوۡهُ وَلِيَقۡتَرِفُواْ مَا هُم مُّقۡتَرِفُونَ

و تا اينكه دلهاي كساني كه به آخرت ايمان ندارند، به آن بگرايد، و تا به آن رضايت دهند، و تا هر كار بدي كه مي‌كنند، بكنند

أَفَغَيۡرَ ٱللَّهِ أَبۡتَغِي حَكَمٗا وَهُوَ ٱلَّذِيٓ أَنزَلَ إِلَيۡكُمُ ٱلۡكِتَٰبَ مُفَصَّلٗاۚ وَٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ يَعۡلَمُونَ أَنَّهُۥ مُنَزَّلٞ مِّن رَّبِّكَ بِٱلۡحَقِّۖ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُمۡتَرِينَ

[اي پيامبر! بگو:] آيا غير الله را به داوري طلب كنم؟ و حال آنكه او كتاب را به طور مفصل به سوي شما نازل كرده است، و كساني كه براي آنها كتاب داده ‌ايم، مي‌دانند كه اين [قرآن كريم] از طرف پروردگار تو به حق نازل شده است، پس هرگز از ترديد كنندگان مباش

وَتَمَّتۡ كَلِمَتُ رَبِّكَ صِدۡقٗا وَعَدۡلٗاۚ لَّا مُبَدِّلَ لِكَلِمَٰتِهِۦۚ وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ

و كلام پروردگار تو از نگاه راستي و عدالت به حد كمال رسيده است، هيچ كس قادر به تغيير دادن آن نيست، و او شنواي دانا است

وَإِن تُطِعۡ أَكۡثَرَ مَن فِي ٱلۡأَرۡضِ يُضِلُّوكَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِۚ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا ٱلظَّنَّ وَإِنۡ هُمۡ إِلَّا يَخۡرُصُونَ

و اگر از اكثر مردم روي زمين اطاعت نمايي، تو را از راه الله گمراه مي‌كنند، [زيرا] آنها جز از گمان از چيز ديگري پيروي نمي‌كنند، و جز به گزاف و تخمين سخن نمي‌گويند

إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ مَن يَضِلُّ عَن سَبِيلِهِۦۖ وَهُوَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُهۡتَدِينَ

همانا پروردگار تو به كساني كه از راه او منحرف مي‌شوند، داناتر است، و او به راه يافتگان [نيز] داناتر مي‌باشد

فَكُلُواْ مِمَّا ذُكِرَ ٱسۡمُ ٱللَّهِ عَلَيۡهِ إِن كُنتُم بِـَٔايَٰتِهِۦ مُؤۡمِنِينَ

پس بخورید از آنچه نام الله بر آن برده شده است اگر شما به آیات او ایمان دارید

وَمَا لَكُمۡ أَلَّا تَأۡكُلُواْ مِمَّا ذُكِرَ ٱسۡمُ ٱللَّهِ عَلَيۡهِ وَقَدۡ فَصَّلَ لَكُم مَّا حَرَّمَ عَلَيۡكُمۡ إِلَّا مَا ٱضۡطُرِرۡتُمۡ إِلَيۡهِۗ وَإِنَّ كَثِيرٗا لَّيُضِلُّونَ بِأَهۡوَآئِهِم بِغَيۡرِ عِلۡمٍۚ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعۡلَمُ بِٱلۡمُعۡتَدِينَ

و شما را چه شده است كه از آنچه نام الله بر آن ياد شده است نمي‌خوريد، حال آنكه آنچه را كه بر شما حرام كرده شده است، به تفصيل بيان داشته است، مگر آنچه را كه [به خوردن آن] ناچار شويد، و همانا بسياري از كسان، [مردم] را به اساس هوسهاي شان بدون آنكه علم داشته باشند، گمراه مي‌سازند، و همانا پروردگار تو به تجاوزكاران داناتر است

وَذَرُواْ ظَٰهِرَ ٱلۡإِثۡمِ وَبَاطِنَهُۥٓۚ إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكۡسِبُونَ ٱلۡإِثۡمَ سَيُجۡزَوۡنَ بِمَا كَانُواْ يَقۡتَرِفُونَ

و گناه آشكار و پنهان را رها كنيد، همانا كساني كه مرتكب گناه مي‌شوند، به زودي جزاي آنچه را كه مرتكب مي‌شوند، خواهند ديد

وَلَا تَأۡكُلُواْ مِمَّا لَمۡ يُذۡكَرِ ٱسۡمُ ٱللَّهِ عَلَيۡهِ وَإِنَّهُۥ لَفِسۡقٞۗ وَإِنَّ ٱلشَّيَٰطِينَ لَيُوحُونَ إِلَىٰٓ أَوۡلِيَآئِهِمۡ لِيُجَٰدِلُوكُمۡۖ وَإِنۡ أَطَعۡتُمُوهُمۡ إِنَّكُمۡ لَمُشۡرِكُونَ

و از آنچه كه در وقت سر بريدن نام الله بر آن ياد نشده است، نخوريد، كه اين كار گناه است، و همانا شياطين به دوستان خويش [شبهه هايی را] القاء مي‌كنند، تا با شما مجادله نمايند، و اگر از آنها اطاعت نماييد، به يقين مشرك خواهيد بود

أَوَمَن كَانَ مَيۡتٗا فَأَحۡيَيۡنَٰهُ وَجَعَلۡنَا لَهُۥ نُورٗا يَمۡشِي بِهِۦ فِي ٱلنَّاسِ كَمَن مَّثَلُهُۥ فِي ٱلظُّلُمَٰتِ لَيۡسَ بِخَارِجٖ مِّنۡهَاۚ كَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِلۡكَٰفِرِينَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ

آيا كسي كه [به سبب كفر] مرده بود، و او را [به سبب ايمان آوردنش] زنده كرديم، و برايش نوري داديم كه در پرتو آن در بين مردم راه مي‌رود، آيا مانند كسي است كه در تاريكيها به سر مي‌برد، و راه خروجي ندارد؟ به اين گونه كردار كافران براي شان زيبا نشان داده شده است

وَكَذَٰلِكَ جَعَلۡنَا فِي كُلِّ قَرۡيَةٍ أَكَٰبِرَ مُجۡرِمِيهَا لِيَمۡكُرُواْ فِيهَاۖ وَمَا يَمۡكُرُونَ إِلَّا بِأَنفُسِهِمۡ وَمَا يَشۡعُرُونَ

و بدينسان در هر دياري گنهكاران بزرگش را واداشتيم تا در آن [ديار] مكر ورزند، ولي [اين گنهكاران] درك نمي‌كنند كه مكر ورزيدن آنها جز در حق خود شان نيست، ولي آنان نمي‌دانند

وَإِذَا جَآءَتۡهُمۡ ءَايَةٞ قَالُواْ لَن نُّؤۡمِنَ حَتَّىٰ نُؤۡتَىٰ مِثۡلَ مَآ أُوتِيَ رُسُلُ ٱللَّهِۘ ٱللَّهُ أَعۡلَمُ حَيۡثُ يَجۡعَلُ رِسَالَتَهُۥۗ سَيُصِيبُ ٱلَّذِينَ أَجۡرَمُواْ صَغَارٌ عِندَ ٱللَّهِ وَعَذَابٞ شَدِيدُۢ بِمَا كَانُواْ يَمۡكُرُونَ

و چون معجزة براي آنها بيايد، مي‌گويند: ما تا آن وقت ايمان نمي‌آوريم كه تا آنچه به پيامبران الله داده شده بود، به ما نيز داده شود، و الله بهتر مي‌داند كه رسالت خود را در كجا قرار مي‌دهد، به زودي كساني كه گناه مي‌كردند، از طرف الله به ذلت گرفتار مي‌شوند، و به سبب مكر شان به عذاب شديدي گرفتار خواهند گرديد

فَمَن يُرِدِ ٱللَّهُ أَن يَهۡدِيَهُۥ يَشۡرَحۡ صَدۡرَهُۥ لِلۡإِسۡلَٰمِۖ وَمَن يُرِدۡ أَن يُضِلَّهُۥ يَجۡعَلۡ صَدۡرَهُۥ ضَيِّقًا حَرَجٗا كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي ٱلسَّمَآءِۚ كَذَٰلِكَ يَجۡعَلُ ٱللَّهُ ٱلرِّجۡسَ عَلَى ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ

كسي را كه الله بخواهد هدايت كند، دلش را براي [پذيرش] اسلام مي‌گشايد، و كسي را كه او بخواهد گمراه كند، دلش را چنان تنگ ساخته و به مشقت مي‌اندازد، كه گويا به آسمان بالا مي‌رود، به اين گونه الله پليدي را بر كساني كه ايمان نمي‌آورند، قرار مي‌دهد

وَهَٰذَا صِرَٰطُ رَبِّكَ مُسۡتَقِيمٗاۗ قَدۡ فَصَّلۡنَا ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَذَّكَّرُونَ

و اين راه راست پروردگار تو است، به تحقيق ما آيات خود را براي گروهي كه پند پذيرند، به تفصيل بيان داشتيم

۞لَهُمۡ دَارُ ٱلسَّلَٰمِ عِندَ رَبِّهِمۡۖ وَهُوَ وَلِيُّهُم بِمَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ

براي اينها نزد پروردگار شان جاي سلامتي است، و او به پاداش آنچه كه [اين گروه پندپذير] مي‌كردند، دوستدار آنان است

وَيَوۡمَ يَحۡشُرُهُمۡ جَمِيعٗا يَٰمَعۡشَرَ ٱلۡجِنِّ قَدِ ٱسۡتَكۡثَرۡتُم مِّنَ ٱلۡإِنسِۖ وَقَالَ أَوۡلِيَآؤُهُم مِّنَ ٱلۡإِنسِ رَبَّنَا ٱسۡتَمۡتَعَ بَعۡضُنَا بِبَعۡضٖ وَبَلَغۡنَآ أَجَلَنَا ٱلَّذِيٓ أَجَّلۡتَ لَنَاۚ قَالَ ٱلنَّارُ مَثۡوَىٰكُمۡ خَٰلِدِينَ فِيهَآ إِلَّا مَا شَآءَ ٱللَّهُۚ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٞ

و روزي كه او همگان را حشر نمايد، [و بگويد] اي گروه جن! شما آدميان بسياري را گمراه ساختيد، و دوستان شان از آدميان مي‌گويند: پروردگارا! [هر يك از ما دو گروه] از يكديگر بهره‌مند شديم، و به اجلي كه براي ما معين نموده بودي رسيديم، [الله] مي‌فرمايد: جايگاه شما آتش [جهنم] است، كه به طور جاودان در آن مي‌باشيد، مگر آنچه كه الله بخواهد، همانا پروردگار تو با حكمت دانا است

وَكَذَٰلِكَ نُوَلِّي بَعۡضَ ٱلظَّـٰلِمِينَ بَعۡضَۢا بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ

و اين گونه بعضي از ستمكاران را به كيفر آنچه كه مي‌كردند، بر بعض ديگر آنها مي‌گماريم

يَٰمَعۡشَرَ ٱلۡجِنِّ وَٱلۡإِنسِ أَلَمۡ يَأۡتِكُمۡ رُسُلٞ مِّنكُمۡ يَقُصُّونَ عَلَيۡكُمۡ ءَايَٰتِي وَيُنذِرُونَكُمۡ لِقَآءَ يَوۡمِكُمۡ هَٰذَاۚ قَالُواْ شَهِدۡنَا عَلَىٰٓ أَنفُسِنَاۖ وَغَرَّتۡهُمُ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَا وَشَهِدُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ أَنَّهُمۡ كَانُواْ كَٰفِرِينَ

اي گروه جن و انس! آيا از خود شما پيامبراني براي شما نيامدند، كه آيات مرا بر شما مي‌خواندند، و شما را از روبرو شدن به اين روز تان بيم مي‌دادند؟ گويند: ما بر عليه خود شهادت مي‌دهيم، و زندگي دنيا آنها را فريب داده بود، و [اكنون] بر عليه خود شهادت دادند كه كافر بودند

ذَٰلِكَ أَن لَّمۡ يَكُن رَّبُّكَ مُهۡلِكَ ٱلۡقُرَىٰ بِظُلۡمٖ وَأَهۡلُهَا غَٰفِلُونَ

و اين براي آن است كه پروردگار تو [شهر ها] و روستاهايي را كه مردمانش بي خبر باشند، از روي ستم به هلاكت نمي‌رساند

وَلِكُلّٖ دَرَجَٰتٞ مِّمَّا عَمِلُواْۚ وَمَا رَبُّكَ بِغَٰفِلٍ عَمَّا يَعۡمَلُونَ

و براي هر گروه، موافق به اعمالي كه انجام داده‌ اند، مراتبي است، و پروردگار تو از آنچه مي‌كنند، غافل نيست

وَرَبُّكَ ٱلۡغَنِيُّ ذُو ٱلرَّحۡمَةِۚ إِن يَشَأۡ يُذۡهِبۡكُمۡ وَيَسۡتَخۡلِفۡ مِنۢ بَعۡدِكُم مَّا يَشَآءُ كَمَآ أَنشَأَكُم مِّن ذُرِّيَّةِ قَوۡمٍ ءَاخَرِينَ

و پروردگار تو بي‌نياز و مهربان است، اگر بخواهد شما را مي‌برد، و به جاي شما آنچه را كه بخواهد، جايگزين مي‌سازد، همان طوري كه شما را از نسل گروه ديگري پديد آورد

إِنَّ مَا تُوعَدُونَ لَأٓتٖۖ وَمَآ أَنتُم بِمُعۡجِزِينَ

به يقين آنچه كه به آن وعده داده مي‌شويد، آمدني است، و شما مانع آن شده نمي‌توانيد

قُلۡ يَٰقَوۡمِ ٱعۡمَلُواْ عَلَىٰ مَكَانَتِكُمۡ إِنِّي عَامِلٞۖ فَسَوۡفَ تَعۡلَمُونَ مَن تَكُونُ لَهُۥ عَٰقِبَةُ ٱلدَّارِۚ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلظَّـٰلِمُونَ

[اي پيامبر!] بگو! اي قوم من! به راه و روش خويش عمل كنيد، من هم [به راه و روش خود] عمل مي‌كنم، و به زودي خواهيد دانست كه چه كسي عاقبت نيكي خواهد داشت، به يقين كه ستمكاران رستگار نمي‌شوند

وَجَعَلُواْ لِلَّهِ مِمَّا ذَرَأَ مِنَ ٱلۡحَرۡثِ وَٱلۡأَنۡعَٰمِ نَصِيبٗا فَقَالُواْ هَٰذَا لِلَّهِ بِزَعۡمِهِمۡ وَهَٰذَا لِشُرَكَآئِنَاۖ فَمَا كَانَ لِشُرَكَآئِهِمۡ فَلَا يَصِلُ إِلَى ٱللَّهِۖ وَمَا كَانَ لِلَّهِ فَهُوَ يَصِلُ إِلَىٰ شُرَكَآئِهِمۡۗ سَآءَ مَا يَحۡكُمُونَ

و [مشركان] براي الله از آنچه از زراعت و چهار پايان آفريده است، بهرة قرار دادند، و به گمان خود گفتند: اين [سهم] براي الله، و اين [سهم] براي بتهاي ما است، آنچه براي بتهاي آنان بود به الله نمي‌رسيد، و آنچه كه براي الله بود، به بتهاي آنان مي‌رسيد، چه قدر بد حكم مي‌كنند

وَكَذَٰلِكَ زَيَّنَ لِكَثِيرٖ مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ قَتۡلَ أَوۡلَٰدِهِمۡ شُرَكَآؤُهُمۡ لِيُرۡدُوهُمۡ وَلِيَلۡبِسُواْ عَلَيۡهِمۡ دِينَهُمۡۖ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ مَا فَعَلُوهُۖ فَذَرۡهُمۡ وَمَا يَفۡتَرُونَ

و به اين گونه براي بسياري از مشركان، بتهاي شان، كشتن فرزندان شان را آراستند، تا آنان را به هلاكت برسانند، و دين آنان را براي شان مشتبه سازند، و اگر الله مي‌خواست، چنين نمي‌كردند، پس آنها را با دروغهاي شان واگذار

وَقَالُواْ هَٰذِهِۦٓ أَنۡعَٰمٞ وَحَرۡثٌ حِجۡرٞ لَّا يَطۡعَمُهَآ إِلَّا مَن نَّشَآءُ بِزَعۡمِهِمۡ وَأَنۡعَٰمٌ حُرِّمَتۡ ظُهُورُهَا وَأَنۡعَٰمٞ لَّا يَذۡكُرُونَ ٱسۡمَ ٱللَّهِ عَلَيۡهَا ٱفۡتِرَآءً عَلَيۡهِۚ سَيَجۡزِيهِم بِمَا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ

به گمان خويش گفتند: [خوردن از] اين چهار پايان و كشتزارها [براي همگان] ممنوع است، مگر براي كساني كه ما بخواهيم، و چهار پاياني [بود] كه سوار شدن بر پشت آنها ممنوع شده بود، و چهار پاياني [بود] كه نام الله را از روي افتراء بر الله [در وقت سر بريدن] بر آنها ذكر نمي‌كردند، الله به ‌زودي‌ جزاي افتراي آنان‌ را خواهد داد

وَقَالُواْ مَا فِي بُطُونِ هَٰذِهِ ٱلۡأَنۡعَٰمِ خَالِصَةٞ لِّذُكُورِنَا وَمُحَرَّمٌ عَلَىٰٓ أَزۡوَٰجِنَاۖ وَإِن يَكُن مَّيۡتَةٗ فَهُمۡ فِيهِ شُرَكَآءُۚ سَيَجۡزِيهِمۡ وَصۡفَهُمۡۚ إِنَّهُۥ حَكِيمٌ عَلِيمٞ

و گفتند: آنچه در شكم اين چهارپايان است، [اگر زنده به دنيا آمد] خاص براي مردهاي ما است، و بر همسران ما حرام است، و اگر مرده به دنيا آمد، همه در آن شريك ‌اند، و الله به زودي جزاي اين توصيف آنها را خواهد داد، و به يقين او با حكمت دانا است

قَدۡ خَسِرَ ٱلَّذِينَ قَتَلُوٓاْ أَوۡلَٰدَهُمۡ سَفَهَۢا بِغَيۡرِ عِلۡمٖ وَحَرَّمُواْ مَا رَزَقَهُمُ ٱللَّهُ ٱفۡتِرَآءً عَلَى ٱللَّهِۚ قَدۡ ضَلُّواْ وَمَا كَانُواْ مُهۡتَدِينَ

هرآينه كساني كه فرزندان خود را از روي سفاهت و ناداني كشتند، و از روي افتراء آنچه را كه الله براي شان روزي داده بود، حرام قرار دادند، زيان كردند، و هرآينه گمراه گرديده و هدايت نشدند