۞سَيَقُولُ ٱلسُّفَهَآءُ مِنَ ٱلنَّاسِ مَا وَلَّىٰهُمۡ عَن قِبۡلَتِهِمُ ٱلَّتِي كَانُواْ عَلَيۡهَاۚ قُل لِّلَّهِ ٱلۡمَشۡرِقُ وَٱلۡمَغۡرِبُۚ يَهۡدِي مَن يَشَآءُ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٖ
به زودي مردم بيخرد ميگويند: چه چيز آنان را از قبلة كه بر آن بودند، بر گردانيد، بگو: مشرق و مغرب از آن الله است، هركسي را كه خواسته باشد، به راه راست هدايت ميكند
وَكَذَٰلِكَ جَعَلۡنَٰكُمۡ أُمَّةٗ وَسَطٗا لِّتَكُونُواْ شُهَدَآءَ عَلَى ٱلنَّاسِ وَيَكُونَ ٱلرَّسُولُ عَلَيۡكُمۡ شَهِيدٗاۗ وَمَا جَعَلۡنَا ٱلۡقِبۡلَةَ ٱلَّتِي كُنتَ عَلَيۡهَآ إِلَّا لِنَعۡلَمَ مَن يَتَّبِعُ ٱلرَّسُولَ مِمَّن يَنقَلِبُ عَلَىٰ عَقِبَيۡهِۚ وَإِن كَانَتۡ لَكَبِيرَةً إِلَّا عَلَى ٱلَّذِينَ هَدَى ٱللَّهُۗ وَمَا كَانَ ٱللَّهُ لِيُضِيعَ إِيمَٰنَكُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ بِٱلنَّاسِ لَرَءُوفٞ رَّحِيمٞ
بدين سان شما را امت ميانة قرار داديم، تا بر مردم گواه باشيد، و پيامبر بر شما گواه باشد، و ما قبلهاي را که بر آن بودي قبله قرار نداديم مگر براي اينکه بدانيم چه کسي از پيامبر پيروي ميکند و چه کسي به عقب بر ميگردد، وگرچه آن بسي دشوار است مگر بر کساني که الله آنان را هدايت نموده، اين طور نيست كه الله ايمان شما [نمازهايتان] را ضايع گرداند؛ زيرا الله نسبت به مردم رؤوف و مهربان است
قَدۡ نَرَىٰ تَقَلُّبَ وَجۡهِكَ فِي ٱلسَّمَآءِۖ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبۡلَةٗ تَرۡضَىٰهَاۚ فَوَلِّ وَجۡهَكَ شَطۡرَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِۚ وَحَيۡثُ مَا كُنتُمۡ فَوَلُّواْ وُجُوهَكُمۡ شَطۡرَهُۥۗ وَإِنَّ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ لَيَعۡلَمُونَ أَنَّهُ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّهِمۡۗ وَمَا ٱللَّهُ بِغَٰفِلٍ عَمَّا يَعۡمَلُونَ
[اي پيامبر!] ما روي آوردن تو را به سوي آسمان ميبينيم، پس تو را به قبلة اي متوجه ميسازيم كه مورد پسند تو است، پس روي خود را به طرف مسجد الحرام بگردان، و هرجا كه بوديد، روي خود را به طرف آن بگردانيد، و اهل كتاب به خوبي ميدانند كه اين [تغيير قبله] حق بوده و از طرف پروردگار ايشان است، و الله متعال از آنچه ميكنند غافل نيست
وَلَئِنۡ أَتَيۡتَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ بِكُلِّ ءَايَةٖ مَّا تَبِعُواْ قِبۡلَتَكَۚ وَمَآ أَنتَ بِتَابِعٖ قِبۡلَتَهُمۡۚ وَمَا بَعۡضُهُم بِتَابِعٖ قِبۡلَةَ بَعۡضٖۚ وَلَئِنِ ٱتَّبَعۡتَ أَهۡوَآءَهُم مِّنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَكَ مِنَ ٱلۡعِلۡمِ إِنَّكَ إِذٗا لَّمِنَ ٱلظَّـٰلِمِينَ
اگر براي اهل كتاب هر دليلي بياوري، از قبلة تو پيروي نميكنند، و تو هم از قبلة آنها پيروي نميكني، و خود آنان نيز از قبلة يكديگر پيروي نمى كنند، و اگر بعد از علمي كه برايت آمده است از هوسهاي آنها پيروي كني، به يقين كه تو از ستمكاران خواهي بود
ٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ يَعۡرِفُونَهُۥ كَمَا يَعۡرِفُونَ أَبۡنَآءَهُمۡۖ وَإِنَّ فَرِيقٗا مِّنۡهُمۡ لَيَكۡتُمُونَ ٱلۡحَقَّ وَهُمۡ يَعۡلَمُونَ
كساني كه براي آنها كتاب داده ايم، [يهود] باشند، او را [يپيامبر ] را آنچنان ميشناسند كه پسران خود را مي شناسند، و به يقين گروهي از آنان در حالي كه ميدانند، حق را كتمان مى كنند
ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡمُمۡتَرِينَ
حق از جانب پروردگار تو است، پس به هيچ وجه از ترديد كنندگان مباش
وَلِكُلّٖ وِجۡهَةٌ هُوَ مُوَلِّيهَاۖ فَٱسۡتَبِقُواْ ٱلۡخَيۡرَٰتِۚ أَيۡنَ مَا تَكُونُواْ يَأۡتِ بِكُمُ ٱللَّهُ جَمِيعًاۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
و براي هر گروه قبلهاى است كه به آن روي ميآورد، پس در كارهاي نيك از يكديگر سبقت بجوييد، هر كجا كه باشيد، الله همة شما را به سوي خود باز ميآورد، زيرا كه الله بر هر چيزي توانا است
وَمِنۡ حَيۡثُ خَرَجۡتَ فَوَلِّ وَجۡهَكَ شَطۡرَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِۖ وَإِنَّهُۥ لَلۡحَقُّ مِن رَّبِّكَۗ وَمَا ٱللَّهُ بِغَٰفِلٍ عَمَّا تَعۡمَلُونَ
و از هر كجا خارج شدي، روي خود را به طرف مسجد الحرام بگردان، اين امر حق است و از جانب پروردگار تو است، و الله از آنچه ميكنيد غافل نيست
وَمِنۡ حَيۡثُ خَرَجۡتَ فَوَلِّ وَجۡهَكَ شَطۡرَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِۚ وَحَيۡثُ مَا كُنتُمۡ فَوَلُّواْ وُجُوهَكُمۡ شَطۡرَهُۥ لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَيۡكُمۡ حُجَّةٌ إِلَّا ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ مِنۡهُمۡ فَلَا تَخۡشَوۡهُمۡ وَٱخۡشَوۡنِي وَلِأُتِمَّ نِعۡمَتِي عَلَيۡكُمۡ وَلَعَلَّكُمۡ تَهۡتَدُونَ
و از هر كجا خارج شدي، روي خود را به طرف مسجد الحرام بگردان، و هر كجا كه بوديد، روي خود را به سوي آن برگردانيد، تا براي مردم بر شما حجتي نباشد، مگر كساني از آنها كه ستم كردند، پس از آنها نترسيد و از من بترسيد، و تا اينكه نعمت خود را بر شما تمام كنم، و باشد كه هدايت شويد
كَمَآ أَرۡسَلۡنَا فِيكُمۡ رَسُولٗا مِّنكُمۡ يَتۡلُواْ عَلَيۡكُمۡ ءَايَٰتِنَا وَيُزَكِّيكُمۡ وَيُعَلِّمُكُمُ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَيُعَلِّمُكُم مَّا لَمۡ تَكُونُواْ تَعۡلَمُونَ
و همچنين پيامبري از خود شما بر شما فرستادم، كه آيات مرا بر شما ميخواند، و شما را پاکيزه گرداند، و كتاب و حكمت را براي شما ميآموزد، و آنچه را كه نميدانستيد به شما ياد ميدهد
فَٱذۡكُرُونِيٓ أَذۡكُرۡكُمۡ وَٱشۡكُرُواْ لِي وَلَا تَكۡفُرُونِ
پس مرا ياد كنيد، تا شما را ياد كنم، و شكرگزار من باشيد، و كفران نعمت مرا نكنيد
يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱسۡتَعِينُواْ بِٱلصَّبۡرِ وَٱلصَّلَوٰةِۚ إِنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلصَّـٰبِرِينَ
ای کسانیکه ایمان آوردهاید، از شکیبائی و نماز یاری بجویید، که همانا الله با شکیبایان است
وَلَا تَقُولُواْ لِمَن يُقۡتَلُ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَمۡوَٰتُۢۚ بَلۡ أَحۡيَآءٞ وَلَٰكِن لَّا تَشۡعُرُونَ
براي كساني كه در راه الله كشته ميشوند، نگوييد مردگانند، بلكه آنها زنده اند، ولي شما درك نميكنيد
وَلَنَبۡلُوَنَّكُم بِشَيۡءٖ مِّنَ ٱلۡخَوۡفِ وَٱلۡجُوعِ وَنَقۡصٖ مِّنَ ٱلۡأَمۡوَٰلِ وَٱلۡأَنفُسِ وَٱلثَّمَرَٰتِۗ وَبَشِّرِ ٱلصَّـٰبِرِينَ
و هر آينه شما را به چيزي از ترس و گرسنگي و كاهش مالي و جاني و كمبود ميوهها آزمايش ميكنيم، و شکیبايى كنندگان را بشارت بده
ٱلَّذِينَ إِذَآ أَصَٰبَتۡهُم مُّصِيبَةٞ قَالُوٓاْ إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّآ إِلَيۡهِ رَٰجِعُونَ
آنها که هرگاه مصیبتی به ایشان برسد میگویند: ما از آنِ الله هستیم، و به سوی او باز میگردیم
أُوْلَـٰٓئِكَ عَلَيۡهِمۡ صَلَوَٰتٞ مِّن رَّبِّهِمۡ وَرَحۡمَةٞۖ وَأُوْلَـٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُهۡتَدُونَ
اينها كساني اند كه بر آنها درودهايي و رحمتي از طرف پروردگار شان است، و اين گروه، هدايت شدگان هستند
۞إِنَّ ٱلصَّفَا وَٱلۡمَرۡوَةَ مِن شَعَآئِرِ ٱللَّهِۖ فَمَنۡ حَجَّ ٱلۡبَيۡتَ أَوِ ٱعۡتَمَرَ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡهِ أَن يَطَّوَّفَ بِهِمَاۚ وَمَن تَطَوَّعَ خَيۡرٗا فَإِنَّ ٱللَّهَ شَاكِرٌ عَلِيمٌ
به يقين صفا و مروه از شعائر الله است، پس هر كس كه حج و يا عمره ميكند، بر وي گناهي نيست كه بين آن دو سعي نمايد،و هرکس که طاعتي را به دلخواه و مخلصانه انجام دهد پس همانا سپاسگذار و آگاه است
إِنَّ ٱلَّذِينَ يَكۡتُمُونَ مَآ أَنزَلۡنَا مِنَ ٱلۡبَيِّنَٰتِ وَٱلۡهُدَىٰ مِنۢ بَعۡدِ مَا بَيَّنَّـٰهُ لِلنَّاسِ فِي ٱلۡكِتَٰبِ أُوْلَـٰٓئِكَ يَلۡعَنُهُمُ ٱللَّهُ وَيَلۡعَنُهُمُ ٱللَّـٰعِنُونَ
به يقين كساني كه دلائل و هدايتي را كه فرستاديم، بعد از اينكه براي مردم بيان داشتيم پنهان ميكنند، آنها را الله، و لعنت كنندگان لعنت ميكند
إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُواْ وَأَصۡلَحُواْ وَبَيَّنُواْ فَأُوْلَـٰٓئِكَ أَتُوبُ عَلَيۡهِمۡ وَأَنَا ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ
مگر آنها كه توبه كردند، و خود را اصلاح نمودند، و [آنچه را كه پنهان كرده بودند] بيان داشتند، اينها هستند كه توبة شان را ميپذيرم، و من توبه پذير مهربان هستم
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَمَاتُواْ وَهُمۡ كُفَّارٌ أُوْلَـٰٓئِكَ عَلَيۡهِمۡ لَعۡنَةُ ٱللَّهِ وَٱلۡمَلَـٰٓئِكَةِ وَٱلنَّاسِ أَجۡمَعِينَ
به يقين كساني كه كافر شدند، و در حال كفر مردند، آنان كساني اند كه مورد لعنت الله، و فرشتگان، و همة مردمان قرار گرفته اند
خَٰلِدِينَ فِيهَا لَا يُخَفَّفُ عَنۡهُمُ ٱلۡعَذَابُ وَلَا هُمۡ يُنظَرُونَ
در آن لعنت هميشه باقي ميمانند، و عذاب از آنها تخفيف داده نشده، و به آنها مهلت داده نميشود
وَإِلَٰهُكُمۡ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞۖ لَّآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلرَّحۡمَٰنُ ٱلرَّحِيمُ
و الله شما الله یگانه است که غیر از او معبودی نیست؛ بخشندهی مهربان است
إِنَّ فِي خَلۡقِ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَٱخۡتِلَٰفِ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ وَٱلۡفُلۡكِ ٱلَّتِي تَجۡرِي فِي ٱلۡبَحۡرِ بِمَا يَنفَعُ ٱلنَّاسَ وَمَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مِن مَّآءٖ فَأَحۡيَا بِهِ ٱلۡأَرۡضَ بَعۡدَ مَوۡتِهَا وَبَثَّ فِيهَا مِن كُلِّ دَآبَّةٖ وَتَصۡرِيفِ ٱلرِّيَٰحِ وَٱلسَّحَابِ ٱلۡمُسَخَّرِ بَيۡنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِ لَأٓيَٰتٖ لِّقَوۡمٖ يَعۡقِلُونَ
به يقين در آفرينش آسمانها و زمين، و گردش شب و روز، و كشتيهايی كه در دريا در حركت اند به مردم فائدة مى رسانند، و آبي كه الله از آسمان نازل كرده، و زمين مرده را به آن زنده گردانيده است، و در آن انواع جنبندگان را پراكنده ساخت، و در تغيير مسير بادها، وابرهاي تحت فرمان در بين آسمان و زمين، هرآينه در هر يك از اينها دلائلي بر قدرت الله متعال براي مردمي است كه ميانديشند
وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَتَّخِذُ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَندَادٗا يُحِبُّونَهُمۡ كَحُبِّ ٱللَّهِۖ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَشَدُّ حُبّٗا لِّلَّهِۗ وَلَوۡ يَرَى ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓاْ إِذۡ يَرَوۡنَ ٱلۡعَذَابَ أَنَّ ٱلۡقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعٗا وَأَنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعَذَابِ
و از مردمان كساني هستند كه جز الله، همتاياني براى او قرار ميدهند، و آنها را به مانند آنكه بايد الله را دوست داشته باشند، دوست ميدارند، و كساني كه ايمان آورده اند، الله را بيشتر دوست دارند، و کسانیکه ستم کردند اگر میدیدند هنگامیکه عذاب روز قیامت را مشاهده میکنند [خواهند دانست] که تمام قدرت از آنِ الله است و اینکه الله سختکیفر است
إِذۡ تَبَرَّأَ ٱلَّذِينَ ٱتُّبِعُواْ مِنَ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُواْ وَرَأَوُاْ ٱلۡعَذَابَ وَتَقَطَّعَتۡ بِهِمُ ٱلۡأَسۡبَابُ
در آن وقت كساني كه از آنان پيروي ميشد از كساني كه از آنان پيروي ميكردند، دوري ميجويند، و عذاب را مشاهده ميكنند، و روابط بين شان گسيخته ميگردد
وَقَالَ ٱلَّذِينَ ٱتَّبَعُواْ لَوۡ أَنَّ لَنَا كَرَّةٗ فَنَتَبَرَّأَ مِنۡهُمۡ كَمَا تَبَرَّءُواْ مِنَّاۗ كَذَٰلِكَ يُرِيهِمُ ٱللَّهُ أَعۡمَٰلَهُمۡ حَسَرَٰتٍ عَلَيۡهِمۡۖ وَمَا هُم بِخَٰرِجِينَ مِنَ ٱلنَّارِ
و كساني كه پيرو بودند ميگويند كاش براي ما راه برگشتي ميبود، تا از آنها بيزاري ميجستيم، همان طوري كه امروز آنها از ما بيزاري جسته اند، بدينسان الله اعمال شان را جهت آنكه ماية حسرتي بر آنان باشد، براي شان نشان ميدهد، و آنها بيرون شونده از آتش جهنم نيستند
يَـٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ كُلُواْ مِمَّا فِي ٱلۡأَرۡضِ حَلَٰلٗا طَيِّبٗا وَلَا تَتَّبِعُواْ خُطُوَٰتِ ٱلشَّيۡطَٰنِۚ إِنَّهُۥ لَكُمۡ عَدُوّٞ مُّبِينٌ
اي مردم، از آنچه در زمين حلال و پاكيزه است، بخوريد، و از راههاي شيطان پيروي نكنيد؛ زيرا او براي شما دشمن آشكاري است
إِنَّمَا يَأۡمُرُكُم بِٱلسُّوٓءِ وَٱلۡفَحۡشَآءِ وَأَن تَقُولُواْ عَلَى ٱللَّهِ مَا لَا تَعۡلَمُونَ
جز اين نيست كه [شيطان] شما را به كارهاي بد و فحشاء امر ميكند، و اينكه به الله چيزهايی را نسبت بدهيد كه نميدانيد
وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ٱتَّبِعُواْ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ قَالُواْ بَلۡ نَتَّبِعُ مَآ أَلۡفَيۡنَا عَلَيۡهِ ءَابَآءَنَآۚ أَوَلَوۡ كَانَ ءَابَآؤُهُمۡ لَا يَعۡقِلُونَ شَيۡـٔٗا وَلَا يَهۡتَدُونَ
و چون براي آنان گفته شود: از آنچه كه الله نازل كردهاست، پيروي كنيد، ميگويند: بلكه از آنچه كه پدران خود را بر آن يافته ايم پيروي ميكنيم، اگر چه پدران آنان چيزي را نميفهميدند، و هدايت نشده بودند
وَمَثَلُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ كَمَثَلِ ٱلَّذِي يَنۡعِقُ بِمَا لَا يَسۡمَعُ إِلَّا دُعَآءٗ وَنِدَآءٗۚ صُمُّۢ بُكۡمٌ عُمۡيٞ فَهُمۡ لَا يَعۡقِلُونَ
مَثَل [دعوت كردن] كساني كه كفر ورزيده اند [به سوي حق] مانند كسي است كه [حيواني را] صدا بزند، و آن [حيوان] جز صدا و نداء چيزي را نشنود، [اين كافران] ناشنوايان، گنگان، و نابينايان هستند[1]، از اين جهت است كه نميانديشند
1- ـ ناشنوايان اند كه حق را نمىشنوند، گنگان اند كه حق را نمىگويند، نابينايان اند كه حق را نمىبينند، و اين به سبب آن است كه از عقل خود به كار نمىگيرند.