بَرَآءَةٞ مِّنَ ٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦٓ إِلَى ٱلَّذِينَ عَٰهَدتُّم مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ
[اين اعلان] و بيزاري از طرف الله و پيامبرش براي كساني از مشركان است كه با آنها عهد بسته بوديد
فَسِيحُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ أَرۡبَعَةَ أَشۡهُرٖ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّكُمۡ غَيۡرُ مُعۡجِزِي ٱللَّهِ وَأَنَّ ٱللَّهَ مُخۡزِي ٱلۡكَٰفِرِينَ
پس اى مشركان چهار ماه مهلت داريد تا در زمين بگرديد، و بدانيد كه شما نميتوانيد الله را عاجز گردانيد، و به يقين الله رسوا كنندة كافران است
وَأَذَٰنٞ مِّنَ ٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦٓ إِلَى ٱلنَّاسِ يَوۡمَ ٱلۡحَجِّ ٱلۡأَكۡبَرِ أَنَّ ٱللَّهَ بَرِيٓءٞ مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ وَرَسُولُهُۥۚ فَإِن تُبۡتُمۡ فَهُوَ خَيۡرٞ لَّكُمۡۖ وَإِن تَوَلَّيۡتُمۡ فَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّكُمۡ غَيۡرُ مُعۡجِزِي ٱللَّهِۗ وَبَشِّرِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ
و اين اعلان، و اعلاني از طرف الله و رسول او در روز حج اكبر[1]، براي مردمان است كه الله و رسول او از مشركان بيزار است، پس اگر توبه كنيد، براي شما بهتر است، و اگر روي بگردانيد، پس بدانيد كه شما نميتوانيد كه الله را عاجز بسازيد، و [اى پيامبر!] كساني را كه كافر شدند، به عذاب دردناكي بشارت بده
1- ـ روز (حج اكبر) روز عرفه، و بناء به قول ديگرى، روز عيد قربان است.
إِلَّا ٱلَّذِينَ عَٰهَدتُّم مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ ثُمَّ لَمۡ يَنقُصُوكُمۡ شَيۡـٔٗا وَلَمۡ يُظَٰهِرُواْ عَلَيۡكُمۡ أَحَدٗا فَأَتِمُّوٓاْ إِلَيۡهِمۡ عَهۡدَهُمۡ إِلَىٰ مُدَّتِهِمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُتَّقِينَ
مگر كساني از مشركان كه با آنها پيمان بسته ايد، و آنها از اين تعهداتي كه با شما كرده اند، چيزي فروگذار نكرده اند، و از هيچ كس بر عليه شما پشتيباني ننموده اند، پس پيمان آنان را تا آخر مدت شان به پايان رسانيد؛ زيرا الله پرهيزگاران را دوست دارد
فَإِذَا ٱنسَلَخَ ٱلۡأَشۡهُرُ ٱلۡحُرُمُ فَٱقۡتُلُواْ ٱلۡمُشۡرِكِينَ حَيۡثُ وَجَدتُّمُوهُمۡ وَخُذُوهُمۡ وَٱحۡصُرُوهُمۡ وَٱقۡعُدُواْ لَهُمۡ كُلَّ مَرۡصَدٖۚ فَإِن تَابُواْ وَأَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَوُاْ ٱلزَّكَوٰةَ فَخَلُّواْ سَبِيلَهُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
و چون ماههاي حرام سپري شد، مشركان را هر جا كه يافتيد بكشيد، و آنها را [اسير] بگيريد و محاصره كنيد، و در هر جا به كمين شان بنشينيد، و اگر توبه كردند، و نماز را برپا داشتند، و زكات را اداء نمودند، آنها را رها سازيد؛ زيرا الله آمرزندة مهربان است
وَإِنۡ أَحَدٞ مِّنَ ٱلۡمُشۡرِكِينَ ٱسۡتَجَارَكَ فَأَجِرۡهُ حَتَّىٰ يَسۡمَعَ كَلَٰمَ ٱللَّهِ ثُمَّ أَبۡلِغۡهُ مَأۡمَنَهُۥۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ قَوۡمٞ لَّا يَعۡلَمُونَ
و اگر كسي از مشركان از تو پناهندگي خواست، برايش پناه بده، تا كلام الله را بشنود، و بعد از آن او را به جاي امنش برسان؛ زيرا آنان مردمي هستند كه نميدانند
كَيۡفَ يَكُونُ لِلۡمُشۡرِكِينَ عَهۡدٌ عِندَ ٱللَّهِ وَعِندَ رَسُولِهِۦٓ إِلَّا ٱلَّذِينَ عَٰهَدتُّمۡ عِندَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِۖ فَمَا ٱسۡتَقَٰمُواْ لَكُمۡ فَٱسۡتَقِيمُواْ لَهُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُتَّقِينَ
چگونه براي مشركان در نزد الله و رسول او پيماني تواند بود، مگر كساني كه با آنان در نزد مسجد الحرام پيمان بسته بوديد، و تا زماني كه با پيمان خود با شما پايدار هستند، با آنان پايدار باشيد، [و] همانا الله پرهيزگاران را دوست دارد
كَيۡفَ وَإِن يَظۡهَرُواْ عَلَيۡكُمۡ لَا يَرۡقُبُواْ فِيكُمۡ إِلّٗا وَلَا ذِمَّةٗۚ يُرۡضُونَكُم بِأَفۡوَٰهِهِمۡ وَتَأۡبَىٰ قُلُوبُهُمۡ وَأَكۡثَرُهُمۡ فَٰسِقُونَ
چگونه [براي آنان عهدي است] در حالي كه اگر بر شما دست يابند، در بارة شما نه هيچ حق خويشاوندي را مراعات ميكنند، و نه عهد و پيمان را، شما را با زبان خود راضي ميسازند، و دلهاي شان اباء دارد، و اكثر آنها فاسقان اند
ٱشۡتَرَوۡاْ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ ثَمَنٗا قَلِيلٗا فَصَدُّواْ عَن سَبِيلِهِۦٓۚ إِنَّهُمۡ سَآءَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
آيات الله را به بهاي اندكي فروختند، و مانع راه الله شدند، و به راستي كه اينان اعمال زشتي انجام ميدادند
لَا يَرۡقُبُونَ فِي مُؤۡمِنٍ إِلّٗا وَلَا ذِمَّةٗۚ وَأُوْلَـٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُعۡتَدُونَ
در بارة هيچ مؤمني نه حق خويشاوندي را مراعات ميكنند، و نه هيچ پيماني را مراعات ميكنند، و اينان مردم تجاوز كاري هستند
فَإِن تَابُواْ وَأَقَامُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَوُاْ ٱلزَّكَوٰةَ فَإِخۡوَٰنُكُمۡ فِي ٱلدِّينِۗ وَنُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ
و اگر توبه كردند، و نماز را برپا داشتند، و زكات را اداء نمودند، برادران ديني شما ميباشند، و ما آيات را براي مردمي كه ميدانند، به طور مفصل بيان ميداريم
وَإِن نَّكَثُوٓاْ أَيۡمَٰنَهُم مِّنۢ بَعۡدِ عَهۡدِهِمۡ وَطَعَنُواْ فِي دِينِكُمۡ فَقَٰتِلُوٓاْ أَئِمَّةَ ٱلۡكُفۡرِ إِنَّهُمۡ لَآ أَيۡمَٰنَ لَهُمۡ لَعَلَّهُمۡ يَنتَهُونَ
و اگر قَسَمهاي خود را بعد از پيمان بستن شكستند، و دين شما را مورد طعن قرار دادند، پس با پيشوايان كفر پيكار كنيد؛ زيرا براي آنان قَسَمي نيست، تا باشد كه [از كارهاي خود] دست بردارند
أَلَا تُقَٰتِلُونَ قَوۡمٗا نَّكَثُوٓاْ أَيۡمَٰنَهُمۡ وَهَمُّواْ بِإِخۡرَاجِ ٱلرَّسُولِ وَهُم بَدَءُوكُمۡ أَوَّلَ مَرَّةٍۚ أَتَخۡشَوۡنَهُمۡۚ فَٱللَّهُ أَحَقُّ أَن تَخۡشَوۡهُ إِن كُنتُم مُّؤۡمِنِينَ
آيا با كساني كه عهد خود را شكستند، و به بيرون كردن پيامبر اقدام نمودند، و جنگ را با شما شروع كردند، نميجنگيد؟[كه بايد بجنگيد]، مگر از آنان ميترسيد؟ اگر مؤمن ميباشيد، الله سزاوارتر است كه از او بترسيد
قَٰتِلُوهُمۡ يُعَذِّبۡهُمُ ٱللَّهُ بِأَيۡدِيكُمۡ وَيُخۡزِهِمۡ وَيَنصُرۡكُمۡ عَلَيۡهِمۡ وَيَشۡفِ صُدُورَ قَوۡمٖ مُّؤۡمِنِينَ
با آنها بحنگيد، تا الله آنان را به دست شما عذاب كند، و خوار و رسوا سازد، و شما را بر آنها پيروز گرداند، و دل گروهي از مؤمنان را آرامش بخشد
وَيُذۡهِبۡ غَيۡظَ قُلُوبِهِمۡۗ وَيَتُوبُ ٱللَّهُ عَلَىٰ مَن يَشَآءُۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ
و خشم دلهاي شان را فرو نشاند، و الله توبة هر كسي را كه بخواهد ميپذيرد، و الله داناي با حكمت است
أَمۡ حَسِبۡتُمۡ أَن تُتۡرَكُواْ وَلَمَّا يَعۡلَمِ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ جَٰهَدُواْ مِنكُمۡ وَلَمۡ يَتَّخِذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلَا رَسُولِهِۦ وَلَا ٱلۡمُؤۡمِنِينَ وَلِيجَةٗۚ وَٱللَّهُ خَبِيرُۢ بِمَا تَعۡمَلُونَ
آيا چنين پنداشتيد كه به حال خود رها ميشويد، در حالي كه الله تا هنوز كساني از شما را كه جهاد كرده اند، و به غير از الله و رسول او و مؤمنان كسي را محرم راز خود نگرفته اند، معلوم نكرده است، و الله به آنچه ميكنيد آگاه است
مَا كَانَ لِلۡمُشۡرِكِينَ أَن يَعۡمُرُواْ مَسَٰجِدَ ٱللَّهِ شَٰهِدِينَ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِم بِٱلۡكُفۡرِۚ أُوْلَـٰٓئِكَ حَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ وَفِي ٱلنَّارِ هُمۡ خَٰلِدُونَ
سزاوار نيست كه مشركان مساجد الله را آباد كنند، در حالي كه بر كفر خويش شهادت ميدهند، اعمال اينان نابود گرديده و به طور هميشه در آتش ميمانند
إِنَّمَا يَعۡمُرُ مَسَٰجِدَ ٱللَّهِ مَنۡ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَأَقَامَ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتَى ٱلزَّكَوٰةَ وَلَمۡ يَخۡشَ إِلَّا ٱللَّهَۖ فَعَسَىٰٓ أُوْلَـٰٓئِكَ أَن يَكُونُواْ مِنَ ٱلۡمُهۡتَدِينَ
جز اين نيست كه مساجد الله را تنها كساني آباد ميكنند كه به الله و روز آخرت ايمان آورده اند، نماز را برپا داشته، و زكات را اداء ميكنند، و جز از الله از ديگري نميترسند، پس اميد است كه اينان از راه يافتگان باشند
۞أَجَعَلۡتُمۡ سِقَايَةَ ٱلۡحَآجِّ وَعِمَارَةَ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ كَمَنۡ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَجَٰهَدَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِۚ لَا يَسۡتَوُۥنَ عِندَ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلظَّـٰلِمِينَ
آيا آب دادن به حاجيان، و آباد كردن مسجد الحرام را، همانند [عمل] كسي قرار ميدهيد كه به الله و روز آخرت ايمان آورده است، و در راه الله جهاد كرده است؟ در نزد الله باهم برابر نيستند، و الله مردم ستمگر را هدايت نميكند
ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَهَاجَرُواْ وَجَٰهَدُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَأَنفُسِهِمۡ أَعۡظَمُ دَرَجَةً عِندَ ٱللَّهِۚ وَأُوْلَـٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡفَآئِزُونَ
آناني كه ايمان آورده و هجرت نموده اند، و در راه الله با مال و جان خود جهاد كرده اند، در نزد الله مقام و منزلت والاتري دارند، و ايشان همان كاميابان هستند
يُبَشِّرُهُمۡ رَبُّهُم بِرَحۡمَةٖ مِّنۡهُ وَرِضۡوَٰنٖ وَجَنَّـٰتٖ لَّهُمۡ فِيهَا نَعِيمٞ مُّقِيمٌ
پروردگار شان آنان را به رحمت و خوشنودي خويش، و به جنتهاي كه در آنها نعمتهاي دائمي است، مژده ميدهد
خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدًاۚ إِنَّ ٱللَّهَ عِندَهُۥٓ أَجۡرٌ عَظِيمٞ
در آن باغها به طور دائم تا به ابد ميمانند، همانا در نزد الله مزد بزرگى است
يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُوٓاْ ءَابَآءَكُمۡ وَإِخۡوَٰنَكُمۡ أَوۡلِيَآءَ إِنِ ٱسۡتَحَبُّواْ ٱلۡكُفۡرَ عَلَى ٱلۡإِيمَٰنِۚ وَمَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمۡ فَأُوْلَـٰٓئِكَ هُمُ ٱلظَّـٰلِمُونَ
اي كساني كه ايمان آورده ايد! اگر پدران و برادران شما كفر را بر ايمان ترجيح دادند، آنان را به دوستي نگيريد، و كساني از شما كه آنان را به دوستي بگيرند، ستمكارانند
قُلۡ إِن كَانَ ءَابَآؤُكُمۡ وَأَبۡنَآؤُكُمۡ وَإِخۡوَٰنُكُمۡ وَأَزۡوَٰجُكُمۡ وَعَشِيرَتُكُمۡ وَأَمۡوَٰلٌ ٱقۡتَرَفۡتُمُوهَا وَتِجَٰرَةٞ تَخۡشَوۡنَ كَسَادَهَا وَمَسَٰكِنُ تَرۡضَوۡنَهَآ أَحَبَّ إِلَيۡكُم مِّنَ ٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَجِهَادٖ فِي سَبِيلِهِۦ فَتَرَبَّصُواْ حَتَّىٰ يَأۡتِيَ ٱللَّهُ بِأَمۡرِهِۦۗ وَٱللَّهُ لَا يَهۡدِي ٱلۡقَوۡمَ ٱلۡفَٰسِقِينَ
بگو! اگر پدران تان، و فرزندان تان، و برادران تان، و همسران تان، و خويشاوندان تان، و اموالي كه به دست آورده ايد و تجارتي كه از كساد آن ميترسيد و خانههاي مورد پسند تان، از الله و رسول او و جهاد در راه او، محبوبتر است، پس منتظر باشيد تا الله فرمان خويش را بياورد، و خداوند مردم فاسق را هدايت نميكند
لَقَدۡ نَصَرَكُمُ ٱللَّهُ فِي مَوَاطِنَ كَثِيرَةٖ وَيَوۡمَ حُنَيۡنٍ إِذۡ أَعۡجَبَتۡكُمۡ كَثۡرَتُكُمۡ فَلَمۡ تُغۡنِ عَنكُمۡ شَيۡـٔٗا وَضَاقَتۡ عَلَيۡكُمُ ٱلۡأَرۡضُ بِمَا رَحُبَتۡ ثُمَّ وَلَّيۡتُم مُّدۡبِرِينَ
[اى مؤمنان!] به يقين الله شما را در مواضع بسياري، و در روز حُنين ياري كرد كه بسيار بودن تان شما را به شگفت آورده بود، ولي آن [بسيار بودن] براي شما هيچ فائدة نبخشيد، و زمين با فراخي خود بر شما تنگ شده بود، سپس در حالي كه پشت [به ميدان جنگ] كرده بوديد، فرار نموديد
ثُمَّ أَنزَلَ ٱللَّهُ سَكِينَتَهُۥ عَلَىٰ رَسُولِهِۦ وَعَلَى ٱلۡمُؤۡمِنِينَ وَأَنزَلَ جُنُودٗا لَّمۡ تَرَوۡهَا وَعَذَّبَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْۚ وَذَٰلِكَ جَزَآءُ ٱلۡكَٰفِرِينَ
بعد از آن الله [به لطف و رحمت خويش] آرامش خود را بر پيامبر خود و بر مؤمنان نازل ساخت، و لشكرياني را فرستاد كه آنها را نميديديد، و كساني را كه كافر شده بودند، عذاب كرد، و سزاي كافران اين است
ثُمَّ يَتُوبُ ٱللَّهُ مِنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ عَلَىٰ مَن يَشَآءُۗ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
بعد از آن الله توبة هركسي را كه بخواهد ميپذيرد، و الله آمرزندة مهربان است
يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّمَا ٱلۡمُشۡرِكُونَ نَجَسٞ فَلَا يَقۡرَبُواْ ٱلۡمَسۡجِدَ ٱلۡحَرَامَ بَعۡدَ عَامِهِمۡ هَٰذَاۚ وَإِنۡ خِفۡتُمۡ عَيۡلَةٗ فَسَوۡفَ يُغۡنِيكُمُ ٱللَّهُ مِن فَضۡلِهِۦٓ إِن شَآءَۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمٌ حَكِيمٞ
اى كساني كه ايمان آورده ايد! همانا مشركان نجس هستند، پس نبايد بعد از امسال به مسجد الحرام نزديك شوند، و اگر از فقر ميترسيد[1]، به زودي الله اگر بخواهد شما را از فضل خود غني ميسازد، همانا الله داناي با حكمت است
1- ـ كه مبادا مشركان شما را در تنگناى اقتصادى قرار دهند.
قَٰتِلُواْ ٱلَّذِينَ لَا يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَلَا بِٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَلَا يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ ٱللَّهُ وَرَسُولُهُۥ وَلَا يَدِينُونَ دِينَ ٱلۡحَقِّ مِنَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ حَتَّىٰ يُعۡطُواْ ٱلۡجِزۡيَةَ عَن يَدٖ وَهُمۡ صَٰغِرُونَ
با كساني از اهل كتاب كه به الله و روز آخرت ايمان نميآورند، و آنچه را كه الله و رسول او حرام كرده است، حرام نميشمارند، و دين حق را نميپذيرند، كارزار كنيد، تا وقتي كه با ذلت و خواري به دست خويش جزيه بدهند
وَقَالَتِ ٱلۡيَهُودُ عُزَيۡرٌ ٱبۡنُ ٱللَّهِ وَقَالَتِ ٱلنَّصَٰرَى ٱلۡمَسِيحُ ٱبۡنُ ٱللَّهِۖ ذَٰلِكَ قَوۡلُهُم بِأَفۡوَٰهِهِمۡۖ يُضَٰهِـُٔونَ قَوۡلَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِن قَبۡلُۚ قَٰتَلَهُمُ ٱللَّهُۖ أَنَّىٰ يُؤۡفَكُونَ
و يهود گفتند: عُزير پسر الله است و نصاري گفتند: مسيح پسر الله است، اين سخني كه به دهان خود ميگويند، شبيه گفتة كساني است كه پيش از اين كافر شده بودند[1]، الله آنها را بكشد كه چگونه از حق منحرف ميشوند
1- ـ مراد از قول كسانى كه پيش از اينان كافر شده بودند، قول مشركان است كه لات و عزى را شريكان الله مىدانستند، و يا قول مشركان ديگر است كه فرشتگان را دختران الله مىپنداشتند.