يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُتِبَ عَلَيۡكُمُ ٱلۡقِصَاصُ فِي ٱلۡقَتۡلَىۖ ٱلۡحُرُّ بِٱلۡحُرِّ وَٱلۡعَبۡدُ بِٱلۡعَبۡدِ وَٱلۡأُنثَىٰ بِٱلۡأُنثَىٰۚ فَمَنۡ عُفِيَ لَهُۥ مِنۡ أَخِيهِ شَيۡءٞ فَٱتِّبَاعُۢ بِٱلۡمَعۡرُوفِ وَأَدَآءٌ إِلَيۡهِ بِإِحۡسَٰنٖۗ ذَٰلِكَ تَخۡفِيفٞ مِّن رَّبِّكُمۡ وَرَحۡمَةٞۗ فَمَنِ ٱعۡتَدَىٰ بَعۡدَ ذَٰلِكَ فَلَهُۥ عَذَابٌ أَلِيمٞ

اي مؤمنان! بر شما در بارة كشته شدگان، قصاص مقرر شده است آزاد در برابر آزاد، و برده در برابر برده، و زن در برابر زن قصاص مي‌شود، و كسي كه چيزي از جانب خود كه حق قصاص را دارد عفو گرديد، بايد [در دادن ديت] از شايستگي پيروي نموده، و [خونبها را] به خوبي برايش اداء نمايد، اين تخفيف و رحمتي از طرف پروردگار شما است، و كسي كه بعد از آن تجاوز كند، برايش عذاب دردناكي است

وَقَٰتِلُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ ٱلَّذِينَ يُقَٰتِلُونَكُمۡ وَلَا تَعۡتَدُوٓاْۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُعۡتَدِينَ

و در راه الله با كساني كه با شما مي‌جنگند، بجنگيد، ولي تجاوز نكنيد كه الله تعالى تجاوز كنندگان را دوست ندارد

ٱلشَّهۡرُ ٱلۡحَرَامُ بِٱلشَّهۡرِ ٱلۡحَرَامِ وَٱلۡحُرُمَٰتُ قِصَاصٞۚ فَمَنِ ٱعۡتَدَىٰ عَلَيۡكُمۡ فَٱعۡتَدُواْ عَلَيۡهِ بِمِثۡلِ مَا ٱعۡتَدَىٰ عَلَيۡكُمۡۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلۡمُتَّقِينَ

ماه حرام در برابر ماه حرام است، و حرمت شكنيها معامله به مثل مي‌شوند، هر كس بر شما تجاوز كرد، بر او به مانند آنچه كه بر شما تجاوز كرده است تجاوز كنيد، و از الله بترسيد، و بدانيد كه الله تعالى با پرهيزگاران است

كَانَ ٱلنَّاسُ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗ فَبَعَثَ ٱللَّهُ ٱلنَّبِيِّـۧنَ مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ وَأَنزَلَ مَعَهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ بِٱلۡحَقِّ لِيَحۡكُمَ بَيۡنَ ٱلنَّاسِ فِيمَا ٱخۡتَلَفُواْ فِيهِۚ وَمَا ٱخۡتَلَفَ فِيهِ إِلَّا ٱلَّذِينَ أُوتُوهُ مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَتۡهُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُ بَغۡيَۢا بَيۡنَهُمۡۖ فَهَدَى ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لِمَا ٱخۡتَلَفُواْ فِيهِ مِنَ ٱلۡحَقِّ بِإِذۡنِهِۦۗ وَٱللَّهُ يَهۡدِي مَن يَشَآءُ إِلَىٰ صِرَٰطٖ مُّسۡتَقِيمٍ

مردمان [در اول] يك ملت بودند، [بعد از آن اختلاف كردند]، و همان بود كه الله پيامبران را بشارت دهنده و بيم دهنده فرستاد، و كتاب را با آنها به حق نازل ساخت، تا در بين مردم در چيز هايی كه اختلاف كرده بودند، حكم كند، و در آن كتاب جزكساني كه اين كتاب براي شان داده شده بود، اختلاف نورزيدند، و اين اختلاف از روي حسد، و بعد از آن بود كه دلائل روشني براي شان آمده بود، پس الله به ارادة خويش كساني را كه ايمان آوردند، به سوي چيزي كه حق بود، و مورد اختلاف [ديگران] واقع شده بود، رهنمايي كرد، و الله هر كسي را كه بخواهد، به راه راست هدايت مي‌كند

إِنَّ ٱلدِّينَ عِندَ ٱللَّهِ ٱلۡإِسۡلَٰمُۗ وَمَا ٱخۡتَلَفَ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ إِلَّا مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلۡعِلۡمُ بَغۡيَۢا بَيۡنَهُمۡۗ وَمَن يَكۡفُرۡ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ فَإِنَّ ٱللَّهَ سَرِيعُ ٱلۡحِسَابِ

به يقين دين [راستين و حقيقي] در نزد الله اسلام است، و اهل كتاب اختلاف نكردند، مگر بعد از آنكه علم براي شان حاصل شد، [و اين اختلاف] از روي حسادت در بين شان بود، و كسي كه به آيات الله كافر شود، پس [بداند] كه الله سريع الحساب است

ضُرِبَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلذِّلَّةُ أَيۡنَ مَا ثُقِفُوٓاْ إِلَّا بِحَبۡلٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَحَبۡلٖ مِّنَ ٱلنَّاسِ وَبَآءُو بِغَضَبٖ مِّنَ ٱللَّهِ وَضُرِبَتۡ عَلَيۡهِمُ ٱلۡمَسۡكَنَةُۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ كَانُواْ يَكۡفُرُونَ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَيَقۡتُلُونَ ٱلۡأَنۢبِيَآءَ بِغَيۡرِ حَقّٖۚ ذَٰلِكَ بِمَا عَصَواْ وَّكَانُواْ يَعۡتَدُونَ

هركجا باشند، مهر ذلت بر آنها زده شده است، مگر آنكه در پناه امان الله، و يا امان مردم باشند، و به غضب الله گرفتار شده ‌اند، و مهر بيچارگي بر آنها زده شده است، و اين به خاطر آن است كه به آيات الله كفر مي‌ورزيدند، و پيامبران را به ناحق مي‌كشتند، و اين به آن سبب بود كه نافرماني كردند، و متجاوز بودند

۞وَٱلۡمُحۡصَنَٰتُ مِنَ ٱلنِّسَآءِ إِلَّا مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡۖ كِتَٰبَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡۚ وَأُحِلَّ لَكُم مَّا وَرَآءَ ذَٰلِكُمۡ أَن تَبۡتَغُواْ بِأَمۡوَٰلِكُم مُّحۡصِنِينَ غَيۡرَ مُسَٰفِحِينَۚ فَمَا ٱسۡتَمۡتَعۡتُم بِهِۦ مِنۡهُنَّ فَـَٔاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةٗۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ فِيمَا تَرَٰضَيۡتُم بِهِۦ مِنۢ بَعۡدِ ٱلۡفَرِيضَةِۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمٗا

و زنان شوهردار، مگر زني كه مالك آن شده باشيد، [اينها احكام] كتاب الله است كه بر شما لازم [گردانيده] شده است، و غير از اينها براي شما حلال گردانيده شده است كه با اموال خود آنها را طلب كنيد، در حالي كه از راه نكاح باشد، نه از راه زنا، پس چون از زنان بهره گرفتيد، فرض است كه مهر آنان را براي شان بدهيد، و بر شما بعد از مهر مقرر، در چيزي كه به آن به توافق مي‌رسيد، گناهي نيست، همانا الله داناي با حكمت است

يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تُحَرِّمُواْ طَيِّبَٰتِ مَآ أَحَلَّ ٱللَّهُ لَكُمۡ وَلَا تَعۡتَدُوٓاْۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُعۡتَدِينَ

اي كساني كه ايمان آورده ‌ايد، چيزهاي پاكيزة را كه الله براي شما حلال كرده است، حرام قرار ندهيد، و از حد نگذريد، همانا الله تجاوزگران را دوست ندارد

قُلۡ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّيَ ٱلۡفَوَٰحِشَ مَا ظَهَرَ مِنۡهَا وَمَا بَطَنَ وَٱلۡإِثۡمَ وَٱلۡبَغۡيَ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّ وَأَن تُشۡرِكُواْ بِٱللَّهِ مَا لَمۡ يُنَزِّلۡ بِهِۦ سُلۡطَٰنٗا وَأَن تَقُولُواْ عَلَى ٱللَّهِ مَا لَا تَعۡلَمُونَ

[اي پيامبر!] بگو! پروردگارم [اين چيزها] را حرام كرده است: فواحش را چه آشكارا باشد و چه پنهان، و گناه را، و تعدي ناحق را، و اينكه به الله چيزي را شريك سازيد كه دليلي [به حقانيت] آن نازل نكرده است، و اينكه بر الله چيزي را نسبت دهيد كه نمي‌دانيد

وَٱخۡتَارَ مُوسَىٰ قَوۡمَهُۥ سَبۡعِينَ رَجُلٗا لِّمِيقَٰتِنَاۖ فَلَمَّآ أَخَذَتۡهُمُ ٱلرَّجۡفَةُ قَالَ رَبِّ لَوۡ شِئۡتَ أَهۡلَكۡتَهُم مِّن قَبۡلُ وَإِيَّـٰيَۖ أَتُهۡلِكُنَا بِمَا فَعَلَ ٱلسُّفَهَآءُ مِنَّآۖ إِنۡ هِيَ إِلَّا فِتۡنَتُكَ تُضِلُّ بِهَا مَن تَشَآءُ وَتَهۡدِي مَن تَشَآءُۖ أَنتَ وَلِيُّنَا فَٱغۡفِرۡ لَنَا وَٱرۡحَمۡنَاۖ وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلۡغَٰفِرِينَ

و موسي از قوم خود هفتاد نفر [از بني اسرائيل] را براي ميقات ما برگزيد، و هنگامي كه لرزه آنان را فرا گرفت، [و همگي مردند] [موسي] گفت: پروردگارا، اگر مي‌خواستي آنان و مرا پيش از اين هلاك مي‌كردي، آيا ما را به سبب آنچه كه كم خردان ما كرده ‌اند به هلاكت مي‌رساني؟ اين جز آزمايش تو چيز ديگري نيست، هر كه را بخواهي به [وسيلة] آن گمراه مي‌كني، و هر كه را بخواهي هدايت مي‌نمايي، تو ياور ما هستي، پس ما را بيامرز، و به ما رحم كن، و تو بهترين آمرزندگاني

لَا يَرۡقُبُونَ فِي مُؤۡمِنٍ إِلّٗا وَلَا ذِمَّةٗۚ وَأُوْلَـٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُعۡتَدُونَ

در بارة هيچ مؤمني نه حق خويشاوندي را مراعات مي‎كنند، و نه هيچ پيماني را مراعات مي‌كنند، و اينان مردم تجاوز كاري هستند

فَلَمَّآ أَنجَىٰهُمۡ إِذَا هُمۡ يَبۡغُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّۗ يَـٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِنَّمَا بَغۡيُكُمۡ عَلَىٰٓ أَنفُسِكُمۖ مَّتَٰعَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَاۖ ثُمَّ إِلَيۡنَا مَرۡجِعُكُمۡ فَنُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

و چون [الله] آنها را نجات بدهد، باز به ناحق در زمين سر كشى مي‌كنند، اي مردم! سركشى وطغيان شما به ضرر خود شما است، اين متاع چند روزة زندگي دنيا است، بعد از آن، بازگشت شما به سوي ما است، و شما را به آنچه مي‌كرديد، باخبر مي‌سازيم

۞إِنَّ ٱللَّهَ يَأۡمُرُ بِٱلۡعَدۡلِ وَٱلۡإِحۡسَٰنِ وَإِيتَآيِٕ ذِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَيَنۡهَىٰ عَنِ ٱلۡفَحۡشَآءِ وَٱلۡمُنكَرِ وَٱلۡبَغۡيِۚ يَعِظُكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَذَكَّرُونَ

به يقين الله به عدل و احسان، و بخشش به نزديكان امر مي‌كند، و از فحشاء و منکر و تعدي [بر ديگران] نهی می‌کند، و شما را پند می‌دهد؛ تا باشد كه پند بگيريد

۞ذَٰلِكَۖ وَمَنۡ عَاقَبَ بِمِثۡلِ مَا عُوقِبَ بِهِۦ ثُمَّ بُغِيَ عَلَيۡهِ لَيَنصُرَنَّهُ ٱللَّهُۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٞ

اين است [حكم الله]، و هر كس به اندازة ‌كه عقوبت شده است، عقوبت كند، و بعد از آن بر وي تجاوز شود، هرآينه الله او را نصرت خواهد داد، به يقين الله عفو كنندة آمرزنده است

۞إِنَّ قَٰرُونَ كَانَ مِن قَوۡمِ مُوسَىٰ فَبَغَىٰ عَلَيۡهِمۡۖ وَءَاتَيۡنَٰهُ مِنَ ٱلۡكُنُوزِ مَآ إِنَّ مَفَاتِحَهُۥ لَتَنُوٓأُ بِٱلۡعُصۡبَةِ أُوْلِي ٱلۡقُوَّةِ إِذۡ قَالَ لَهُۥ قَوۡمُهُۥ لَا تَفۡرَحۡۖ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡفَرِحِينَ

همانا قارون از قوم موسي بود، و بر آنان طغيان نمود، و آنقدر از گنجها به او داده بوديم كه حمل گنجينه‌هاي آن بر گروه نيرومندي سنگيني مي‌كرد، آنگاه كه قوم او برايش گفتند: [به سبب ثروت خود] شادي مكن، كه الله شادي كنندگان را دوست ندارد

إِذۡ دَخَلُواْ عَلَىٰ دَاوُۥدَ فَفَزِعَ مِنۡهُمۡۖ قَالُواْ لَا تَخَفۡۖ خَصۡمَانِ بَغَىٰ بَعۡضُنَا عَلَىٰ بَعۡضٖ فَٱحۡكُم بَيۡنَنَا بِٱلۡحَقِّ وَلَا تُشۡطِطۡ وَٱهۡدِنَآ إِلَىٰ سَوَآءِ ٱلصِّرَٰطِ

هنگامي كه نزد داود آمدند، و او از آنان ترسيد، گفتند: مترس، ما دو مدعي هستيم كه يكي بر ديگري ستم كرده است، پس در ميان ما به حق داوري كن، و جور مكن، و ما را به راه راست رهنمايي كن

قَالَ لَقَدۡ ظَلَمَكَ بِسُؤَالِ نَعۡجَتِكَ إِلَىٰ نِعَاجِهِۦۖ وَإِنَّ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلۡخُلَطَآءِ لَيَبۡغِي بَعۡضُهُمۡ عَلَىٰ بَعۡضٍ إِلَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّـٰلِحَٰتِ وَقَلِيلٞ مَّا هُمۡۗ وَظَنَّ دَاوُۥدُ أَنَّمَا فَتَنَّـٰهُ فَٱسۡتَغۡفَرَ رَبَّهُۥ وَخَرَّۤ رَاكِعٗاۤ وَأَنَابَ۩

[داود] گفت: به يقين او در مطالبة ميش تو، كه آنرا به ميش هاي خود اضافه كند، بر تو ستم كرده است، و واقعيت اين است كه بسياري از شريكان به يكديگر ستم مي‌كنند، مگر كساني كه ايمان آورده اند و كار هاي نيكي انجام داده اند، ولي چنين اشخاصي كم هستند، و داود دانست كه ما او را مورد آزمايش قرار داده ايم، لذا از پروردگار خود طلب آمرزش نمود، و به سجده افتاد، و توبه كرد

وَمَا تَفَرَّقُوٓاْ إِلَّا مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلۡعِلۡمُ بَغۡيَۢا بَيۡنَهُمۡۚ وَلَوۡلَا كَلِمَةٞ سَبَقَتۡ مِن رَّبِّكَ إِلَىٰٓ أَجَلٖ مُّسَمّٗى لَّقُضِيَ بَيۡنَهُمۡۚ وَإِنَّ ٱلَّذِينَ أُورِثُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِنۢ بَعۡدِهِمۡ لَفِي شَكّٖ مِّنۡهُ مُرِيبٖ

و [پيروان اديان] متفرق نشدند، مگر بعد از رسيدن علم به آنان، و اين [متفرق شدن] فقط از روي حسادت در بين خود شان بود، و اگر فرماني پيش از اين از سوي پروردگارت نمي‌بود، كه تا زمان معين [براي شان مهلت داده شود] به يقين حكم [عذاب] در بارة آنها صادر مي‌شد، و به يقين كساني كه بعد از آنان وارث كتاب شدند، در آن در شك و ترديد هستند

۞وَلَوۡ بَسَطَ ٱللَّهُ ٱلرِّزۡقَ لِعِبَادِهِۦ لَبَغَوۡاْ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَٰكِن يُنَزِّلُ بِقَدَرٖ مَّا يَشَآءُۚ إِنَّهُۥ بِعِبَادِهِۦ خَبِيرُۢ بَصِيرٞ

و اگر الله روزي را بر بندگان خود فراخ مي‌كرد، هرآينه در زمين سركشي مي‌كردند، ولي به اندازة كه بخواهد نازل مي‌كند، به يقين او به بندگان خويش آگاه بينا است

وَٱلَّذِينَ إِذَآ أَصَابَهُمُ ٱلۡبَغۡيُ هُمۡ يَنتَصِرُونَ

و كساني كه چون ستمي بر آنان روا داشته شود، انتقام مي‌گيرند

إِنَّمَا ٱلسَّبِيلُ عَلَى ٱلَّذِينَ يَظۡلِمُونَ ٱلنَّاسَ وَيَبۡغُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّۚ أُوْلَـٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ

بلكه ملامتي بر كساني است كه به مردم ستم مي‌كنند، و در زمين به ناحق بغاوت مي‌كنند، براي چنين كساني عذاب دردناكي است

وَءَاتَيۡنَٰهُم بَيِّنَٰتٖ مِّنَ ٱلۡأَمۡرِۖ فَمَا ٱخۡتَلَفُوٓاْ إِلَّا مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلۡعِلۡمُ بَغۡيَۢا بَيۡنَهُمۡۚ إِنَّ رَبَّكَ يَقۡضِي بَيۡنَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ فِيمَا كَانُواْ فِيهِ يَخۡتَلِفُونَ

و دلائل روشني از دين به آنها عطاء كرديم، و آنها اختلاف نكردند مگر وقتي كه علم آوري براي شان حاصل شد، و [اين اختلاف] از روي سركشي [و حسادتي] بود، كه در بين شان وجود داشت، به يقين پروردگار تو در بين شان روز قيامت، در آنچه كه در آن اختلاف مي‌كردند، قضاوت مي‌كند

وَإِن طَآئِفَتَانِ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ ٱقۡتَتَلُواْ فَأَصۡلِحُواْ بَيۡنَهُمَاۖ فَإِنۢ بَغَتۡ إِحۡدَىٰهُمَا عَلَى ٱلۡأُخۡرَىٰ فَقَٰتِلُواْ ٱلَّتِي تَبۡغِي حَتَّىٰ تَفِيٓءَ إِلَىٰٓ أَمۡرِ ٱللَّهِۚ فَإِن فَآءَتۡ فَأَصۡلِحُواْ بَيۡنَهُمَا بِٱلۡعَدۡلِ وَأَقۡسِطُوٓاْۖ إِنَّ ٱللَّهَ يُحِبُّ ٱلۡمُقۡسِطِينَ

و اگر دو گروه از مؤمنان با هم به جنگ پرداختند، بين آنها آشتي برقرار سازيد، و اگر يكي از آن دو گروه، بر ديگري تجاوز كرد، با آن گروهي كه تجاوز كرده است، به جنگ بپردازيد، تا به حكم الله گردن بنهد، و اگر به حكم الله گردن نهاد، در بين آنها به عدالت صلح برقرار سازيد، و مُجري عدالت باشيد، زيرا الله عدالت كنندگان را دوست دارد

مَّنَّاعٖ لِّلۡخَيۡرِ مُعۡتَدٖ مُّرِيبٍ

آن باز دارنده از خير، و آن متجاوز شكاك را

مَّنَّاعٖ لِّلۡخَيۡرِ مُعۡتَدٍ أَثِيمٍ

بازدارنده از خير، [و] متجاوز گنهكار است

وَمَا يُكَذِّبُ بِهِۦٓ إِلَّا كُلُّ مُعۡتَدٍ أَثِيمٍ

و روز جزاء را جز هر تجاوز پيشة گنهكاري دروغ نمي‌پندارد