وَمِنَ ٱلنَّاسِ مَن يَتَّخِذُ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَندَادٗا يُحِبُّونَهُمۡ كَحُبِّ ٱللَّهِۖ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَشَدُّ حُبّٗا لِّلَّهِۗ وَلَوۡ يَرَى ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓاْ إِذۡ يَرَوۡنَ ٱلۡعَذَابَ أَنَّ ٱلۡقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعٗا وَأَنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعَذَابِ
و از مردمان كساني هستند كه جز الله، همتاياني براى او قرار ميدهند، و آنها را به مانند آنكه بايد الله را دوست داشته باشند، دوست ميدارند، و كساني كه ايمان آورده اند، الله را بيشتر دوست دارند، و کسانیکه ستم کردند اگر میدیدند هنگامیکه عذاب روز قیامت را مشاهده میکنند [خواهند دانست] که تمام قدرت از آنِ الله است و اینکه الله سختکیفر است
وَلَيۡسَتِ ٱلتَّوۡبَةُ لِلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلسَّيِّـَٔاتِ حَتَّىٰٓ إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُمُ ٱلۡمَوۡتُ قَالَ إِنِّي تُبۡتُ ٱلۡـَٰٔنَ وَلَا ٱلَّذِينَ يَمُوتُونَ وَهُمۡ كُفَّارٌۚ أُوْلَـٰٓئِكَ أَعۡتَدۡنَا لَهُمۡ عَذَابًا أَلِيمٗا
و توبه براي كساني نيست كه مرتكب گناه ميشوند، و چون مرگ كسي از آنان فرا رسد، بگويد: من الآن توبه كردم و نه هم براي كافراني است كه در حال كفر ميميرند، براي اينها عذاب دردناكي تهيه كرده ايم
مَّن يَشۡفَعۡ شَفَٰعَةً حَسَنَةٗ يَكُن لَّهُۥ نَصِيبٞ مِّنۡهَاۖ وَمَن يَشۡفَعۡ شَفَٰعَةٗ سَيِّئَةٗ يَكُن لَّهُۥ كِفۡلٞ مِّنۡهَاۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ مُّقِيتٗا
كسي كه در كار نيكي شفاعت كند، برايش از آن نصيبي است، و كسي كه در كار بدي شفاعت كند، از آن برايش گناهي است، و الله بر هر چيزي مقتدر [و شاهد] است
لَّيۡسَ بِأَمَانِيِّكُمۡ وَلَآ أَمَانِيِّ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِۗ مَن يَعۡمَلۡ سُوٓءٗا يُجۡزَ بِهِۦ وَلَا يَجِدۡ لَهُۥ مِن دُونِ ٱللَّهِ وَلِيّٗا وَلَا نَصِيرٗا
[امور آخرت] وِفْق آرزوهاي شما، و آرزوهاي اهل كتاب نيست، و كسي كار بدي بكند، به سبب آن جزاء داده ميشود، و جز الله براي خود يار و ياوري نمييابد
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَظَلَمُواْ لَمۡ يَكُنِ ٱللَّهُ لِيَغۡفِرَ لَهُمۡ وَلَا لِيَهۡدِيَهُمۡ طَرِيقًا
همانا كساني كه كافر شدند، و ستم كردند، الله بر آن نيست كه آنان را بيامرزد، و نه آنكه آنان را به راهي هدايت نمايد
إِلَّا طَرِيقَ جَهَنَّمَ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدٗاۚ وَكَانَ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرٗا
مگر به راه جهنم كه هميشه در آن خواهند ماند، و اين بر الله آسان است
وَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَوۡ قَالَ أُوحِيَ إِلَيَّ وَلَمۡ يُوحَ إِلَيۡهِ شَيۡءٞ وَمَن قَالَ سَأُنزِلُ مِثۡلَ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُۗ وَلَوۡ تَرَىٰٓ إِذِ ٱلظَّـٰلِمُونَ فِي غَمَرَٰتِ ٱلۡمَوۡتِ وَٱلۡمَلَـٰٓئِكَةُ بَاسِطُوٓاْ أَيۡدِيهِمۡ أَخۡرِجُوٓاْ أَنفُسَكُمُۖ ٱلۡيَوۡمَ تُجۡزَوۡنَ عَذَابَ ٱلۡهُونِ بِمَا كُنتُمۡ تَقُولُونَ عَلَى ٱللَّهِ غَيۡرَ ٱلۡحَقِّ وَكُنتُمۡ عَنۡ ءَايَٰتِهِۦ تَسۡتَكۡبِرُونَ
و چه كسي ستمكارتر از آن كسي است كه بر الله دروغ ببندد، و يا بگويد: به من وحي نازل شده است، در حالي كه بر وي هيچ چيزي وحي نشده است، و كسي كه بگويد من هم به مانند آنچه الله نازل كرده است، نازل ميكنم، و اگر ستمكاران را در سكرات مرگ ببيني كه فرشتگان دستهاي خود را دراز كرده [و براي آنان ميگويند] جانهاي خود را بيرون كنيد، امروز به عذاب خفت باري گرفتار ميشويد، و اين به سبب آن است كه در بارة الله به غير حق ميگفتيد، و در برابر آيات او تكبر ميكرديد
وَكَذَٰلِكَ نُوَلِّي بَعۡضَ ٱلظَّـٰلِمِينَ بَعۡضَۢا بِمَا كَانُواْ يَكۡسِبُونَ
و اين گونه بعضي از ستمكاران را به كيفر آنچه كه ميكردند، بر بعض ديگر آنها ميگماريم
وَلَوۡ أَنَّ لِكُلِّ نَفۡسٖ ظَلَمَتۡ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ لَٱفۡتَدَتۡ بِهِۦۗ وَأَسَرُّواْ ٱلنَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُاْ ٱلۡعَذَابَۖ وَقُضِيَ بَيۡنَهُم بِٱلۡقِسۡطِ وَهُمۡ لَا يُظۡلَمُونَ
و اگر براي هر كسي كه ستم كرده است، آنچه كه در زمين است بوده باشد، فديه بدهد[1]، و چون عذاب را ببينند، پيشيماني خود را پنهان ميكنند، در ميان آنان به عدالت قضاوت ميشود، و مورد ستم قرار نميگيرند
1- ـ كسى كه ستم كرده است، اگر همه آنچه كه در روى زمين است، از وى باشد، آماده است تا در روز قيامت همه اين چيز ها را براى نجات خويش از عذابى كه به آن گرفتار است، فديه بدهد.
وَٱلَّذِينَ يَنقُضُونَ عَهۡدَ ٱللَّهِ مِنۢ بَعۡدِ مِيثَٰقِهِۦ وَيَقۡطَعُونَ مَآ أَمَرَ ٱللَّهُ بِهِۦٓ أَن يُوصَلَ وَيُفۡسِدُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ أُوْلَـٰٓئِكَ لَهُمُ ٱللَّعۡنَةُ وَلَهُمۡ سُوٓءُ ٱلدَّارِ
و كساني كه پيمان الله را بعد از استوار كردنش ميشكنند، و آنچه را كه الله به پيوست ساختن آن امر كرده است، [صلة رحم] قطع ميكنند، و در زمين به فساد كاري ميپردازند، لعنت بر آنها است، و براي آنان بدي آخرت است
وَإِذَا رَءَا ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ ٱلۡعَذَابَ فَلَا يُخَفَّفُ عَنۡهُمۡ وَلَا هُمۡ يُنظَرُونَ
و چون کسانی که ستم كرده اند، عذاب را ببينند، پس نه (عذاب) از آنها تخفيف داده ميشود، و نه آنها مهلت داده ميشوند
وَقُلِ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّكُمۡۖ فَمَن شَآءَ فَلۡيُؤۡمِن وَمَن شَآءَ فَلۡيَكۡفُرۡۚ إِنَّآ أَعۡتَدۡنَا لِلظَّـٰلِمِينَ نَارًا أَحَاطَ بِهِمۡ سُرَادِقُهَاۚ وَإِن يَسۡتَغِيثُواْ يُغَاثُواْ بِمَآءٖ كَٱلۡمُهۡلِ يَشۡوِي ٱلۡوُجُوهَۚ بِئۡسَ ٱلشَّرَابُ وَسَآءَتۡ مُرۡتَفَقًا
و [اي پيامبر!] بگو: حق از طرف پروردگار شما است، پس هر كسي كه ميخواهد ايمان بياورد، و هر كسي كه ميخواهد كافر شود، ما براي ستمكاران آتشي آماده كرده ايم كه ديوار هايش آنان را از هر طرف احاطه كرده است، و اگر طلب كمك كنند، به نوشاندن آبي كه مانند فلز گداخته شده است، و صورت ها را بريان ميكند، به آنان كمك ميشود، اوه، چه آشاميدني بدي، و چه آرامگاه بدي است
وَتِلۡكَ ٱلۡقُرَىٰٓ أَهۡلَكۡنَٰهُمۡ لَمَّا ظَلَمُواْ وَجَعَلۡنَا لِمَهۡلِكِهِم مَّوۡعِدٗا
و [مردم] اين شهر ها را كه ستم كرده بودند، هلاك ساختيم، و براي هلاكت شان موعدي معين كرديم
۞وَمَن يَقُلۡ مِنۡهُمۡ إِنِّيٓ إِلَٰهٞ مِّن دُونِهِۦ فَذَٰلِكَ نَجۡزِيهِ جَهَنَّمَۚ كَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلظَّـٰلِمِينَ
و هر كس از آنها بگويد: من به جاي او الله هستم، پس او را به دوزخ كيفر ميدهيم، و به اين گونه به ستمكاران سزاء ميدهيم
وَمَن جَآءَ بِٱلسَّيِّئَةِ فَكُبَّتۡ وُجُوهُهُمۡ فِي ٱلنَّارِ هَلۡ تُجۡزَوۡنَ إِلَّا مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
و كساني كه كار بدي بكنند، به روي در آتش افكنده ميشوند، [وبه آنها گفته ميشود] آيا سزاي جز آنچه كه ميكرديد براي شما داده ميشود
مَن جَآءَ بِٱلۡحَسَنَةِ فَلَهُۥ خَيۡرٞ مِّنۡهَاۖ وَمَن جَآءَ بِٱلسَّيِّئَةِ فَلَا يُجۡزَى ٱلَّذِينَ عَمِلُواْ ٱلسَّيِّـَٔاتِ إِلَّا مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ
كسي كه كار نيكي انجام دهد، برايش پاداش بهتري از آن است، و كسي كه مرتكب عمل بدي شود، [بايد بداند] كساني كه مرتكب اعمال بدي ميشوند، جز به اندازة آنچه كه كرده اند، كيفر داده نميشوند
ثُمَّ كَانَ عَٰقِبَةَ ٱلَّذِينَ أَسَـٰٓـُٔواْ ٱلسُّوٓأَىٰٓ أَن كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ وَكَانُواْ بِهَا يَسۡتَهۡزِءُونَ
سپس سرانجام كساني كه مرتكب كارهاي بد ميشدند، بدترين عقوبت شد، زيرا آيات الله را تكذيب نموده، و به آنها استهزاء ميكردند
فَيَوۡمَئِذٖ لَّا يَنفَعُ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ مَعۡذِرَتُهُمۡ وَلَا هُمۡ يُسۡتَعۡتَبُونَ
و در اين روز معذرت خواهي كساني كه ستم كرده اند، فائدة ندارد، و نه از آنان خواسته ميشود كه توبه نمايند.[1]
1- ـ زيرا وقت توبه كردن از گناهان، در دنيا است، نه در آخرت.
وَلَوۡ أَنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُواْ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا وَمِثۡلَهُۥ مَعَهُۥ لَٱفۡتَدَوۡاْ بِهِۦ مِن سُوٓءِ ٱلۡعَذَابِ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ وَبَدَا لَهُم مِّنَ ٱللَّهِ مَا لَمۡ يَكُونُواْ يَحۡتَسِبُونَ
و اگر همة آنچه كه در زمين است، و همانند [آنچه كه در زمين است] براي كساني كه ستم كرده اند، تعلق داشته باشد، و همة آنها را براي خلاص شدن خود از عذاب روز قيامت فديه بدهند، [با آنهم از عذاب نجات نمييابند]، و براي آنان از سوي الله چيزهايي آشكار ميشود، كه فكر آن را نميكردند
وَبَدَا لَهُمۡ سَيِّـَٔاتُ مَا كَسَبُواْ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُواْ بِهِۦ يَسۡتَهۡزِءُونَ
و نتيجة بد اعمال آنان براي شان آشكار ميشود، و آنچه را كه مسخره ميكردند، آنان را فرا ميگيرد
وَأَنذِرۡهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡأٓزِفَةِ إِذِ ٱلۡقُلُوبُ لَدَى ٱلۡحَنَاجِرِ كَٰظِمِينَۚ مَا لِلظَّـٰلِمِينَ مِنۡ حَمِيمٖ وَلَا شَفِيعٖ يُطَاعُ
وآنان را از آن روزي [كه آمدنش] نزديك است، بيم بده، آنگاه كه دلها از غم و اندوه به حلقوم ميرسد، براي ستمگران نه دوستي است، و نه شفاعت كنندة كه شفاعتش پذيرفته شود
يَوۡمَ لَا يَنفَعُ ٱلظَّـٰلِمِينَ مَعۡذِرَتُهُمۡۖ وَلَهُمُ ٱللَّعۡنَةُ وَلَهُمۡ سُوٓءُ ٱلدَّارِ
روزي كه عذر خواهي ستمكاران براي شان فائدة نميرساند، و براي آنان لعنت [الله] است، و براي آنها ماواي بدي است
تَرَى ٱلظَّـٰلِمِينَ مُشۡفِقِينَ مِمَّا كَسَبُواْ وَهُوَ وَاقِعُۢ بِهِمۡۗ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّـٰلِحَٰتِ فِي رَوۡضَاتِ ٱلۡجَنَّاتِۖ لَهُم مَّا يَشَآءُونَ عِندَ رَبِّهِمۡۚ ذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَضۡلُ ٱلۡكَبِيرُ
[در قيامت] ستمگاران را خواهي ديد كه از كار هاي كه [در دنيا] كرده اند، در ترس و هراس ميباشند، و [جزاي كار هاي شان] حتما به آنها خواهد رسيد، و كساني كه ايمان آورده اند، و اعمال نيكي انجام داده اند، در باغهاي جنات ميباشند، براي آنان هر چه بخواهند، نزد پروردگار شان موجود است، [و] اين همان فضل بزرگ است
إِنَّمَا ٱلسَّبِيلُ عَلَى ٱلَّذِينَ يَظۡلِمُونَ ٱلنَّاسَ وَيَبۡغُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّۚ أُوْلَـٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
بلكه ملامتي بر كساني است كه به مردم ستم ميكنند، و در زمين به ناحق بغاوت ميكنند، براي چنين كساني عذاب دردناكي است
وَمَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِن وَلِيّٖ مِّنۢ بَعۡدِهِۦۗ وَتَرَى ٱلظَّـٰلِمِينَ لَمَّا رَأَوُاْ ٱلۡعَذَابَ يَقُولُونَ هَلۡ إِلَىٰ مَرَدّٖ مِّن سَبِيلٖ
و كسي را كه الله گمراه كند، برايش بعد از الله هيچ كارسازي نيست، و ستمكاران را [در روز قيامت] خواهي ديد كه چون عذاب را مشاهده كنند، ميگويند: آيا راه بازگشتي [به دنيا] وجود دارد
وَتَرَىٰهُمۡ يُعۡرَضُونَ عَلَيۡهَا خَٰشِعِينَ مِنَ ٱلذُّلِّ يَنظُرُونَ مِن طَرۡفٍ خَفِيّٖۗ وَقَالَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّ ٱلۡخَٰسِرِينَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ وَأَهۡلِيهِمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۗ أَلَآ إِنَّ ٱلظَّـٰلِمِينَ فِي عَذَابٖ مُّقِيمٖ
و آنها را خواهي ديد كه بر آتش عرضه ميشوند، و اين در حالي است كه از ذلت سر افكنده ميباشند، و از گوشة چشم دزدانه مينگرند، و كساني كه ايمان آورده اند [براي آنان] ميگويند: به يقين خساره مند كساني هستند كه خود و خانوادة خود را در روز قيامت زيانمند ساخته اند، آگاه باشيد كه ستمكاران در عذاب دائمي ميباشند
فَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُواْ ذَنُوبٗا مِّثۡلَ ذَنُوبِ أَصۡحَٰبِهِمۡ فَلَا يَسۡتَعۡجِلُونِ
پس به يقين براي كساني كه ستم كرده اند، از [عذاب] نصيبي است، مانند نصيب ياران شان، پس نبايد كه [به نزول عذاب] عجله كنند
وَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُواْ عَذَابٗا دُونَ ذَٰلِكَ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
و به يقين براي ستمكاران، عذاب ديگري غير از اين نيز ميباشد، ولي بيشتر شان نميدانند
يُدۡخِلُ مَن يَشَآءُ فِي رَحۡمَتِهِۦۚ وَٱلظَّـٰلِمِينَ أَعَدَّ لَهُمۡ عَذَابًا أَلِيمَۢا
هر كس را كه بخواهد مشمول رحمت خويش ميگرداند، و براي ظالمان عذاب دردناكي را آماده كرده است