۞وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّمَا غَنِمۡتُم مِّن شَيۡءٖ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُۥ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡيَتَٰمَىٰ وَٱلۡمَسَٰكِينِ وَٱبۡنِ ٱلسَّبِيلِ إِن كُنتُمۡ ءَامَنتُم بِٱللَّهِ وَمَآ أَنزَلۡنَا عَلَىٰ عَبۡدِنَا يَوۡمَ ٱلۡفُرۡقَانِ يَوۡمَ ٱلۡتَقَى ٱلۡجَمۡعَانِۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٌ

و بدانيد از هر چيزي كه غنيمت به دست آورديد، يك پنجم آن براي الله و براي پيامبر، و براي خويشان [پيامبر] و يتيمان، و بينوايان، و در راه ماندگان است، اگر به الله و به آنچه كه بر بندة خود روز فرقان، روزي كه آن دو گروه [مؤمنان و مشركان در بدر] با هم روبرو شدند، نازل كرديم ايمان آورده ‌ايد، و الله بر هر چيزي توانا است

إِذۡ أَنتُم بِٱلۡعُدۡوَةِ ٱلدُّنۡيَا وَهُم بِٱلۡعُدۡوَةِ ٱلۡقُصۡوَىٰ وَٱلرَّكۡبُ أَسۡفَلَ مِنكُمۡۚ وَلَوۡ تَوَاعَدتُّمۡ لَٱخۡتَلَفۡتُمۡ فِي ٱلۡمِيعَٰدِ وَلَٰكِن لِّيَقۡضِيَ ٱللَّهُ أَمۡرٗا كَانَ مَفۡعُولٗا لِّيَهۡلِكَ مَنۡ هَلَكَ عَنۢ بَيِّنَةٖ وَيَحۡيَىٰ مَنۡ حَيَّ عَنۢ بَيِّنَةٖۗ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَسَمِيعٌ عَلِيمٌ

آنگاه كه شما به كنارة نزديكتر، و آنها به كنارة دورتر بودند، و قافلة [قريش] از شما پايين‌تر بود، و اگر با يكديگر وعده مي‌گذاشتيد، در وعده‌گاه با هم اختلاف مي‌كرديد، ولي الله [خواست] تا آنچه را كه مي‌بايست انجام پذيرد، به انجام رساند، تا كسي كه هلاك مي‌شود از روي دليل هلاك شود، و كسي كه زنده مي‌ماند، از روي دليل زنده بماند، و همانا الله شنواي دانا است

إِذۡ يُرِيكَهُمُ ٱللَّهُ فِي مَنَامِكَ قَلِيلٗاۖ وَلَوۡ أَرَىٰكَهُمۡ كَثِيرٗا لَّفَشِلۡتُمۡ وَلَتَنَٰزَعۡتُمۡ فِي ٱلۡأَمۡرِ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ سَلَّمَۚ إِنَّهُۥ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ

[اي پيامبر!] زماني را به ياد آور كه الله آنها را در خوابت به تو اندك نشان داد، و اگر آنها را براي تو بسيار نشان مي‌داد، حتما سست مي‌شديد، و در كار [جنگ] با هم نزاع مي‌كرديد، ولي الله [شما را] به سلامت نگه داشت، به درستى كه او به راز دلها آگاه است

وَإِذۡ يُرِيكُمُوهُمۡ إِذِ ٱلۡتَقَيۡتُمۡ فِيٓ أَعۡيُنِكُمۡ قَلِيلٗا وَيُقَلِّلُكُمۡ فِيٓ أَعۡيُنِهِمۡ لِيَقۡضِيَ ٱللَّهُ أَمۡرٗا كَانَ مَفۡعُولٗاۗ وَإِلَى ٱللَّهِ تُرۡجَعُ ٱلۡأُمُورُ

و آن زماني را به ياد آور كه چون با هم روبرو شديد، آنها را در چشم شما كم نشان داد، و شما را در چشم آنان كم نشان داد، تا الله كاري را كه مي‌بايست انجام شود، به انجام رساند، و همة كارها به سوي الله باز گردانده مي‌شود

يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا لَقِيتُمۡ فِئَةٗ فَٱثۡبُتُواْ وَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ كَثِيرٗا لَّعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ

اي كساني كه ايمان آورده ‌ايد! هرگاه با گروهي [از دشمن] روبرو شديد، پايداري نماييد، و الله را بسيار ذِكْر كنيد، تا باشد كه رستگار شويد

وَأَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَلَا تَنَٰزَعُواْ فَتَفۡشَلُواْ وَتَذۡهَبَ رِيحُكُمۡۖ وَٱصۡبِرُوٓاْۚ إِنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلصَّـٰبِرِينَ

و از الله و پيامبرش اطاعت نماييد، و با يكديگر منازعه نكنيد، كه سست مي‌شويد، و مهابت شما از بين مي‌رود، و صبر كنيد كه همانا الله با صابران است

وَلَا تَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ خَرَجُواْ مِن دِيَٰرِهِم بَطَرٗا وَرِئَآءَ ٱلنَّاسِ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِۚ وَٱللَّهُ بِمَا يَعۡمَلُونَ مُحِيطٞ

و مانند كساني نباشيد كه با غرور و خود نمايي به مردمان، از ديار خود [كه مكه باشد] بيرون شدند، و [مردم را] از راه الله باز مي‌داشتند، و الله بر آنچه مي‎كنند، احاطه دارد

وَإِذۡ زَيَّنَ لَهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَعۡمَٰلَهُمۡ وَقَالَ لَا غَالِبَ لَكُمُ ٱلۡيَوۡمَ مِنَ ٱلنَّاسِ وَإِنِّي جَارٞ لَّكُمۡۖ فَلَمَّا تَرَآءَتِ ٱلۡفِئَتَانِ نَكَصَ عَلَىٰ عَقِبَيۡهِ وَقَالَ إِنِّي بَرِيٓءٞ مِّنكُمۡ إِنِّيٓ أَرَىٰ مَا لَا تَرَوۡنَ إِنِّيٓ أَخَافُ ٱللَّهَۚ وَٱللَّهُ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ

و آن زماني را به ياد آوريد كه شيطان اعمال آنان را براي شان جلوه داد، و گفت: امروز كسي از مردمان بر شما پيروز نمي‌شود، و من يار و ياور شما هستم، و چون آن دو گروه با هم روبرو شدند، به عقب بر گشت و گفت: من از شما بيزارم، من چيزي را مي‌بينم كه شما نمي‌بينيد، من از الله مي‌ترسم، و الله شديد العقاب است

إِذۡ يَقُولُ ٱلۡمُنَٰفِقُونَ وَٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ غَرَّ هَـٰٓؤُلَآءِ دِينُهُمۡۗ وَمَن يَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِ فَإِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٞ

آن زماني را به ياد آوريد كه منافقان و كساني كه در دلهاي شان بيماري است گفتند: اينان را دين شان مغرور ساخته است، و هر كس كه بر الله توكل كند، به درستى الله پيروزمند با حكمت است

وَلَوۡ تَرَىٰٓ إِذۡ يَتَوَفَّى ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ٱلۡمَلَـٰٓئِكَةُ يَضۡرِبُونَ وُجُوهَهُمۡ وَأَدۡبَٰرَهُمۡ وَذُوقُواْ عَذَابَ ٱلۡحَرِيقِ

[اي پيامبر!] و اگر آن حالتي را مي‌ديدي كه فرشتگان جان كافران را مي‌گيرند، به صورت و پشت آنان مي‌زنند، و مي‌گويند عذاب سوزان را بچشيد

ذَٰلِكَ بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيكُمۡ وَأَنَّ ٱللَّهَ لَيۡسَ بِظَلَّـٰمٖ لِّلۡعَبِيدِ

و اين سزاي كرداري است كه پيش فرستاده بوديد، و اينكه الله بر بندگان خود ستم نمى كند.[1]

كَدَأۡبِ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ وَٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡۚ كَفَرُواْ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ فَأَخَذَهُمُ ٱللَّهُ بِذُنُوبِهِمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ قَوِيّٞ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ

همانند شيوة فرعونيان و كساني كه پيش از آنان بودند، كه به آيات الله كافر شدند، لذا الله آنها را به كيفر گناهان شان مؤاخذه كرد، هرآيينه الله، قوي شديد العقاب است

ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ لَمۡ يَكُ مُغَيِّرٗا نِّعۡمَةً أَنۡعَمَهَا عَلَىٰ قَوۡمٍ حَتَّىٰ يُغَيِّرُواْ مَا بِأَنفُسِهِمۡ وَأَنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٞ

اين [عذاب] به سبب آن است كه الله نعمتي را كه براي مردمي داده است، تغيير نمي‌دهد، مگر آنكه آنان آنچه را كه در خود شان است، تغيير دهند، و همانا الله شنواي دانا است

كَدَأۡبِ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ وَٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡۚ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ فَأَهۡلَكۡنَٰهُم بِذُنُوبِهِمۡ وَأَغۡرَقۡنَآ ءَالَ فِرۡعَوۡنَۚ وَكُلّٞ كَانُواْ ظَٰلِمِينَ

همانند شيوة فرعونيان و كساني كه پيش از آنان بودند كه آيات پروردگار شان را تكذيب كردند، لذا آنها را به سبب گناهانشان هلاك ساختيم، و فرعونيان را غرق نموديم، و همة آنان ستمكار بودند

إِنَّ شَرَّ ٱلدَّوَآبِّ عِندَ ٱللَّهِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فَهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ

به يقين بدترين جنبندگان در نزد الله كساني هستند كه كافر شدند، و آنان ايمان نمي‌آورند

ٱلَّذِينَ عَٰهَدتَّ مِنۡهُمۡ ثُمَّ يَنقُضُونَ عَهۡدَهُمۡ فِي كُلِّ مَرَّةٖ وَهُمۡ لَا يَتَّقُونَ

[اى پيامبر!] آنان كساني اند كه با آنها پيمان بستي، سپس پيمان خود را در هر باري مي‌شكنند، و [آنها از پيمان شكني] پروايي ندارند

فَإِمَّا تَثۡقَفَنَّهُمۡ فِي ٱلۡحَرۡبِ فَشَرِّدۡ بِهِم مَّنۡ خَلۡفَهُمۡ لَعَلَّهُمۡ يَذَّكَّرُونَ

پس اگر در [ميدان] جنگ بر آنان دست يافتي، چنان آنها را در هم بكوب تا كساني كه در پشت‌ سر آنان قرار دارند، پند بگيرند

وَإِمَّا تَخَافَنَّ مِن قَوۡمٍ خِيَانَةٗ فَٱنۢبِذۡ إِلَيۡهِمۡ عَلَىٰ سَوَآءٍۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡخَآئِنِينَ

و اگر از كدام گروهي بيم خيانت داشتي، [فسخ عهد خود را] به آنان اعلام كن؛ زيرا الله خائنان را دوست ندارد

وَلَا يَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ سَبَقُوٓاْۚ إِنَّهُمۡ لَا يُعۡجِزُونَ

و كافران نبايد بپندارند كه از [ما] پيشيي گرفته‌اند، آنان هرگز ما را عاجز نخواهند كرد

وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا ٱسۡتَطَعۡتُم مِّن قُوَّةٖ وَمِن رِّبَاطِ ٱلۡخَيۡلِ تُرۡهِبُونَ بِهِۦ عَدُوَّ ٱللَّهِ وَعَدُوَّكُمۡ وَءَاخَرِينَ مِن دُونِهِمۡ لَا تَعۡلَمُونَهُمُ ٱللَّهُ يَعۡلَمُهُمۡۚ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَيۡءٖ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ يُوَفَّ إِلَيۡكُمۡ وَأَنتُمۡ لَا تُظۡلَمُونَ

و [اى مؤمنان!] آنچه كه مي‌توانيد از نيرو، و از اسپان آماده [به جنگ] تهيه نماييد، تا بدين وسيله دشمن الله و دشمن خود، و [دشمنان] ديگري را كه شما نمي‌شناسيد، و الله آنها را مي‌شناسد، بترسانيد، و هر چيزي را كه در راه الله مصرف مي‎كنيد، [مزد آن] به تمام و كمال به شما داده مي‌شود، و به شما هيچ ستمى نمي‌شود.[1]

۞وَإِن جَنَحُواْ لِلسَّلۡمِ فَٱجۡنَحۡ لَهَا وَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ

و [اي پيامبر!] اگر [دشمنان] به صلح مايل شدند، تو نيز به صلح روي بياور، و بر الله توكل كن؛ زيرا او به يقين شنواي دانا است

وَإِن يُرِيدُوٓاْ أَن يَخۡدَعُوكَ فَإِنَّ حَسۡبَكَ ٱللَّهُۚ هُوَ ٱلَّذِيٓ أَيَّدَكَ بِنَصۡرِهِۦ وَبِٱلۡمُؤۡمِنِينَ

و [اي پيامبر!] اگر بخواهند تو را فريب دهند، الله براي تو كافي است، و او بود كه تو را به نصرت خود و به مؤمنان تأييد نمود

وَأَلَّفَ بَيۡنَ قُلُوبِهِمۡۚ لَوۡ أَنفَقۡتَ مَا فِي ٱلۡأَرۡضِ جَمِيعٗا مَّآ أَلَّفۡتَ بَيۡنَ قُلُوبِهِمۡ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ أَلَّفَ بَيۡنَهُمۡۚ إِنَّهُۥ عَزِيزٌ حَكِيمٞ

و در دلهاي شان الفت پديد آورد، اگر تمام آنچه را كه در روي زمين است به مصرف مي‌رساندي، نمي‌توانستي ميان دلهاي شان الفت برقرار سازي، ولي الله بين آنها الفت برقرار نمود، زيرا او پيروزمند با حكمت است

يَـٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِيُّ حَسۡبُكَ ٱللَّهُ وَمَنِ ٱتَّبَعَكَ مِنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

اي پيامبر! الله بر تو و بر مؤمناني كه از تو پيروي كرده‌ اند كافي است

يَـٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِيُّ حَرِّضِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ عَلَى ٱلۡقِتَالِۚ إِن يَكُن مِّنكُمۡ عِشۡرُونَ صَٰبِرُونَ يَغۡلِبُواْ مِاْئَتَيۡنِۚ وَإِن يَكُن مِّنكُم مِّاْئَةٞ يَغۡلِبُوٓاْ أَلۡفٗا مِّنَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِأَنَّهُمۡ قَوۡمٞ لَّا يَفۡقَهُونَ

اي پيامبر! مؤمنان را به جهاد تشويق كن، اگر از شما بيست نفر مقاوم باشند، بر دو صد تن [از كافران] غالب مي‌شوند، و اگر از شما صد نفر باشند، بر هزار نفر از كافران غالب مي‌شوند؛ زيرا آنان مردمي هستند كه نمي‌فهمند

ٱلۡـَٰٔنَ خَفَّفَ ٱللَّهُ عَنكُمۡ وَعَلِمَ أَنَّ فِيكُمۡ ضَعۡفٗاۚ فَإِن يَكُن مِّنكُم مِّاْئَةٞ صَابِرَةٞ يَغۡلِبُواْ مِاْئَتَيۡنِۚ وَإِن يَكُن مِّنكُمۡ أَلۡفٞ يَغۡلِبُوٓاْ أَلۡفَيۡنِ بِإِذۡنِ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ مَعَ ٱلصَّـٰبِرِينَ

اكنون الله بر شما تخفيف داد و معلوم داشت كه در شما ضعفي وجود دارد، پس اگر از شما صد نفر مقاوم باشند، بر دو صد نفر، و اگر از شما هزار نفر باشند، به اذن الله بر دو هزار نفر غالب مي‌شوند، و الله با شكيبايان است

مَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَن يَكُونَ لَهُۥٓ أَسۡرَىٰ حَتَّىٰ يُثۡخِنَ فِي ٱلۡأَرۡضِۚ تُرِيدُونَ عَرَضَ ٱلدُّنۡيَا وَٱللَّهُ يُرِيدُ ٱلۡأٓخِرَةَۗ وَٱللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٞ

براي هيچ پيامبري سزاوار نيست كه اسيراني داشته باشد، تا آنكه در زمين كشتار بسيار كند، شما [به گرفتن فديه] متاع دنيا را مي‌خواهيد، و الله آخرت را مي‌خواهد، و الله پيروزمند با حكمت است

لَّوۡلَا كِتَٰبٞ مِّنَ ٱللَّهِ سَبَقَ لَمَسَّكُمۡ فِيمَآ أَخَذۡتُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٞ

اگر حكم سابق الله نمي‌بود[1]، حتما در برابر آنچه كه [از اسيران فديه] گرفتيد، عذاب بزرگى به شما مي‌رسيد

فَكُلُواْ مِمَّا غَنِمۡتُمۡ حَلَٰلٗا طَيِّبٗاۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ

پس از آنچه كه به غنيمت گرفتيد، بخوريد كه حلال و پاكيزه است، و از الله بپرهيزيد، همانا الله آمرزندة مهربان است

يَـٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِيُّ قُل لِّمَن فِيٓ أَيۡدِيكُم مِّنَ ٱلۡأَسۡرَىٰٓ إِن يَعۡلَمِ ٱللَّهُ فِي قُلُوبِكُمۡ خَيۡرٗا يُؤۡتِكُمۡ خَيۡرٗا مِّمَّآ أُخِذَ مِنكُمۡ وَيَغۡفِرۡ لَكُمۡۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ

اي پيامبر! براي اسيراني كه در دست شما هستند بگو: اگر الله خيري را در دلهاي شما سراغ داشته باشد، بهتر از آنچه كه از شما گرفته شده است، براي شما خواهد داد، و براي شما مي‌آمرزد، و الله آمرزندة مهربان است