أَلَمۡ تَرَ أَنَّ ٱللَّهَ خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ بِٱلۡحَقِّۚ إِن يَشَأۡ يُذۡهِبۡكُمۡ وَيَأۡتِ بِخَلۡقٖ جَدِيدٖ
[اي انسان!] آيا نديدي كه الله آسمانها و زمين را به حق آفريده است، اگر بخواهد شما را ميبرد، و [به جاي شما] مخلوقهاي ديگري ميآورد
وَمَا ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ بِعَزِيزٖ
واين كار بر الله دشوار نيست
وَبَرَزُواْ لِلَّهِ جَمِيعٗا فَقَالَ ٱلضُّعَفَـٰٓؤُاْ لِلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُوٓاْ إِنَّا كُنَّا لَكُمۡ تَبَعٗا فَهَلۡ أَنتُم مُّغۡنُونَ عَنَّا مِنۡ عَذَابِ ٱللَّهِ مِن شَيۡءٖۚ قَالُواْ لَوۡ هَدَىٰنَا ٱللَّهُ لَهَدَيۡنَٰكُمۡۖ سَوَآءٌ عَلَيۡنَآ أَجَزِعۡنَآ أَمۡ صَبَرۡنَا مَا لَنَا مِن مَّحِيصٖ
و [روز قيامت] همگان در پيشگاه الله حاضر ميشوند، و مستضعفان به مستكبران ميگويند: ما [در دنيا] پيرو شما بوديم، پس آيا امروز شما ميتوانيد چيزي از عذاب الله را از ما دفع كنيد؟ ميگويند: اگر الله ما را هدايت كرده بود، البته اكنون شما را هدايت ميكرديم، بر ما يكسان است، خواه جزع و فزع كنيم، و خواه صبر نماييم، براي ما هيچ گريزگاهي نيست
وَقَالَ ٱلشَّيۡطَٰنُ لَمَّا قُضِيَ ٱلۡأَمۡرُ إِنَّ ٱللَّهَ وَعَدَكُمۡ وَعۡدَ ٱلۡحَقِّ وَوَعَدتُّكُمۡ فَأَخۡلَفۡتُكُمۡۖ وَمَا كَانَ لِيَ عَلَيۡكُم مِّن سُلۡطَٰنٍ إِلَّآ أَن دَعَوۡتُكُمۡ فَٱسۡتَجَبۡتُمۡ لِيۖ فَلَا تَلُومُونِي وَلُومُوٓاْ أَنفُسَكُمۖ مَّآ أَنَا۠ بِمُصۡرِخِكُمۡ وَمَآ أَنتُم بِمُصۡرِخِيَّ إِنِّي كَفَرۡتُ بِمَآ أَشۡرَكۡتُمُونِ مِن قَبۡلُۗ إِنَّ ٱلظَّـٰلِمِينَ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ
و چون كار يكطرفه شود، شيطان ميگويد: الله به شما وعده داد، و وعده اش راست بود، و من به شما وعده دادم، و وعده خلافي كردم، من بر شما هيچ تسلطي نداشتم جز اينكه شما را دعوت كردم، و شما دعوت مرا پذيرفتيد، پس مرا ملامت نكنيد، و خود را ملامت كنيد، [و اكنون] نه من به فرياد شما ميرسم، و نه شما به فرياد من ميرسيد، از اينكه پيش از اين [در دنيا] مرا شريك الله قرار ميداديد، سخت بيزارم، همانا براي ستمكاران عذاب دردناكي است
وَأُدۡخِلَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّـٰلِحَٰتِ جَنَّـٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا بِإِذۡنِ رَبِّهِمۡۖ تَحِيَّتُهُمۡ فِيهَا سَلَٰمٌ
و كساني كه ايمان آورده اند، و كار هاي شايستة انجام داده اند، به باغهاي بهشتى برده ميشوند، كه جويبارها از پايين آنها جاري است، و به فرمان پروردگار شان جاودانه در آنجا ميمانند، و خوش آمديد شان در آنجا (سلام) است
أَلَمۡ تَرَ كَيۡفَ ضَرَبَ ٱللَّهُ مَثَلٗا كَلِمَةٗ طَيِّبَةٗ كَشَجَرَةٖ طَيِّبَةٍ أَصۡلُهَا ثَابِتٞ وَفَرۡعُهَا فِي ٱلسَّمَآءِ
آيا نديدي كه الله چگونه مثلي زد؟ سخن خوب مانند درخت خوبي است كه ريشه هايش محكم، و شاخه هايش در آسمان است
تُؤۡتِيٓ أُكُلَهَا كُلَّ حِينِۭ بِإِذۡنِ رَبِّهَاۗ وَيَضۡرِبُ ٱللَّهُ ٱلۡأَمۡثَالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمۡ يَتَذَكَّرُونَ
و به ارادة پروردگارش هر زمان ميوه ميدهد، و الله براي مردم مثالهايي ميآورد، تا باشد كه پند بگيرند
وَمَثَلُ كَلِمَةٍ خَبِيثَةٖ كَشَجَرَةٍ خَبِيثَةٍ ٱجۡتُثَّتۡ مِن فَوۡقِ ٱلۡأَرۡضِ مَا لَهَا مِن قَرَارٖ
و مثال سخن بد، [كه شرك وسخنان بد باشد] مانند درخت پليدي است كه از زمين كنده شده است، و برايش قرار و ثباتي نيست
يُثَبِّتُ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِٱلۡقَوۡلِ ٱلثَّابِتِ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَفِي ٱلۡأٓخِرَةِۖ وَيُضِلُّ ٱللَّهُ ٱلظَّـٰلِمِينَۚ وَيَفۡعَلُ ٱللَّهُ مَا يَشَآءُ
الله كساني را كه ايمان آورده اند، با گفتة ثابت، [كلمة توحيد] در دنيا و آخرت ثابت [قدم] نگه ميدارد، و ستمكاران را گمراه ميسازد، و الله هر چه بخواهد همان ميكند
۞أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ بَدَّلُواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ كُفۡرٗا وَأَحَلُّواْ قَوۡمَهُمۡ دَارَ ٱلۡبَوَارِ
آيا كساني را كه نعمت الله را كفران كردند، وقوم خود را به نابودي كشاندند، نديده اى
جَهَنَّمَ يَصۡلَوۡنَهَاۖ وَبِئۡسَ ٱلۡقَرَارُ
كه به دوزخ وارد ميشوند، و [دوزخ] بد جايگاهي است
وَجَعَلُواْ لِلَّهِ أَندَادٗا لِّيُضِلُّواْ عَن سَبِيلِهِۦۗ قُلۡ تَمَتَّعُواْ فَإِنَّ مَصِيرَكُمۡ إِلَى ٱلنَّارِ
و براي الله همتاياني قرار دادند، تا [مردم] را از راه او گمراه كنند، بگو: [در اين دنيا] بهره گيريد، و سرانجام تان آتش [جهنم] است
قُل لِّعِبَادِيَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ يُقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَيُنفِقُواْ مِمَّا رَزَقۡنَٰهُمۡ سِرّٗا وَعَلَانِيَةٗ مِّن قَبۡلِ أَن يَأۡتِيَ يَوۡمٞ لَّا بَيۡعٞ فِيهِ وَلَا خِلَٰلٌ
[اى پيامبر!] براي بندگان من كه ايمان آورده اند، بگو: نماز را برپا دارند، و از آنچه روزي شان داده ايم، پيش از آمدن روزي كه در آن نه خريد و فروشي است و نه رابطة دوستي [كه روز قيامت باشد]، به طور پنهان و آشكارا انفاق نمايند
ٱللَّهُ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَأَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَخۡرَجَ بِهِۦ مِنَ ٱلثَّمَرَٰتِ رِزۡقٗا لَّكُمۡۖ وَسَخَّرَ لَكُمُ ٱلۡفُلۡكَ لِتَجۡرِيَ فِي ٱلۡبَحۡرِ بِأَمۡرِهِۦۖ وَسَخَّرَ لَكُمُ ٱلۡأَنۡهَٰرَ
الله آن ذاتي است كه آسمانها و زمين را آفريد، واز آسمان آبي نازل ساخت، و به وسيلة آن آب، از [انواع] ميوهها براي شما رزقي بيرون آورد، و كشتي را براي شما مسخر ساخت تا به فرمان او در دريا روان شود، و رودها را براي شما مسخر گردانيد
وَسَخَّرَ لَكُمُ ٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَ دَآئِبَيۡنِۖ وَسَخَّرَ لَكُمُ ٱلَّيۡلَ وَٱلنَّهَارَ
و خورشيد و ماه را كه هميشه در گردش هستند، براي شما مسخر ساخت، و شب وروز را براي شما مسخر گردانيد
وَءَاتَىٰكُم مِّن كُلِّ مَا سَأَلۡتُمُوهُۚ وَإِن تَعُدُّواْ نِعۡمَتَ ٱللَّهِ لَا تُحۡصُوهَآۗ إِنَّ ٱلۡإِنسَٰنَ لَظَلُومٞ كَفَّارٞ
و از هر چيزي كه از او خواستيد، براي شما عطاء فرمود، و اگر نعمت [هاي] الله را بشماريد، شماره كرده نميتوانيد، به يقين انسان ستم كننده و ناسپاس است
وَإِذۡ قَالَ إِبۡرَٰهِيمُ رَبِّ ٱجۡعَلۡ هَٰذَا ٱلۡبَلَدَ ءَامِنٗا وَٱجۡنُبۡنِي وَبَنِيَّ أَن نَّعۡبُدَ ٱلۡأَصۡنَامَ
و آن زماني را به ياد آوريد كه ابراهيم گفت: پروردگارا! اين شهر را [كه شهر مكه باشد] ايمن بساز، و ﻣﺮا و ﻓﺮزﻧﺪاﻧﻢ را از اينكه ﺑﺘﻬﺎ را ﭘﺮﺳﺘﺶﻛﻨﻴﻢ دور ﺑﺪار
رَبِّ إِنَّهُنَّ أَضۡلَلۡنَ كَثِيرٗا مِّنَ ٱلنَّاسِۖ فَمَن تَبِعَنِي فَإِنَّهُۥ مِنِّيۖ وَمَنۡ عَصَانِي فَإِنَّكَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
ﭘﺮوردﮔﺎرا! به يقين آن [بتها] ﺑﺴﻴﺎري ازﻣﺮدم را ﮔﻤﺮاه ﺳﺎﺧﺘﻨد، ﭘـﺲﻛﺴﻲ ﻛـﻪ از ﻣﻦ ﭘﻴـﺮويﻛﻨﺪ، ﺑﺪون ﺷﻚ از ﻣﻦ اﺳﺖ، و ﻛﺴﻲﻛـﻪ از ﻣﻦ ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﻲﻛﻨﺪ، به يقين ﺗﻮ آﻣﺮزﻧﺪة ﻣﻬﺮﺑﺎن هستي
رَّبَّنَآ إِنِّيٓ أَسۡكَنتُ مِن ذُرِّيَّتِي بِوَادٍ غَيۡرِ ذِي زَرۡعٍ عِندَ بَيۡتِكَ ٱلۡمُحَرَّمِ رَبَّنَا لِيُقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ فَٱجۡعَلۡ أَفۡـِٔدَةٗ مِّنَ ٱلنَّاسِ تَهۡوِيٓ إِلَيۡهِمۡ وَٱرۡزُقۡهُم مِّنَ ٱلثَّمَرَٰتِ لَعَلَّهُمۡ يَشۡكُرُونَ
ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﻣﻦ بعضي از ﻓﺮزﻧﺪاﻧﻢ را در اين واديي بي آب و ﺑـﻲ ﮔﻴـﺎه، ﻧـﺰد ﺧـﺎنة ﮔﺮاﻣـﻲ ﺗـﻮ ﺳﺎﻛﻦ ﺳﺎﺧﺘﻢ، ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﺗﺎ ﻧﻤﺎز را ﺑـﺮ ﭘـﺎ دارﻧـﺪ، ﭘـﺲ ﺗﻮ دﻟﻬﺎي گروهي از ﻣﺮدم را ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﮕﺮدان، واز ﻣﻴﻮهﻫﺎ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ روزي بده، تا ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ شكرﮔزاري كنند
رَبَّنَآ إِنَّكَ تَعۡلَمُ مَا نُخۡفِي وَمَا نُعۡلِنُۗ وَمَا يَخۡفَىٰ عَلَى ٱللَّهِ مِن شَيۡءٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا فِي ٱلسَّمَآءِ
ﭘﺮوردﮔﺎرا! آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ ﻣﺎ ﭘﻨﻬﺎن نموده و آنچه را كه آشكار ميسازيم، ميداني، و ﭼﻴﺰي در زﻣﻴﻦ و آﺳﻤﺎن ﺑﺮ الله ﭘﻮﺷﻴﺪه نيست
ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي وَهَبَ لِي عَلَى ٱلۡكِبَرِ إِسۡمَٰعِيلَ وَإِسۡحَٰقَۚ إِنَّ رَبِّي لَسَمِيعُ ٱلدُّعَآءِ
ﺳﺘﺎﻳﺶ براي معبودي اﺳﺖ ﻛﻪ در وقت ﭘﻴﺮي، اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ و اﺳﺤﺎق را ﺑﻪ ﻣﻦ ﻋﻄﺎء ﻓﺮﻣﻮد، به يقين ﭘﺮوردﮔﺎر ﻣـﻦ ﺷـﻨﻮﻧﺪة دﻋﺎء اﺳﺖ
رَبِّ ٱجۡعَلۡنِي مُقِيمَ ٱلصَّلَوٰةِ وَمِن ذُرِّيَّتِيۚ رَبَّنَا وَتَقَبَّلۡ دُعَآءِ
ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﻣﺮا و [بعضي] از ذريه مرا، ﺑﺮﭘﺎ دارﻧﺪة ﻧﻤﺎز بگردان، ﭘﺮوردﮔﺎرا! و دﻋﺎي ﻣﺮا قبول كن
رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لِي وَلِوَٰلِدَيَّ وَلِلۡمُؤۡمِنِينَ يَوۡمَ يَقُومُ ٱلۡحِسَابُ
ﭘﺮوردﮔـﺎرا! ﻣـﺮا و والدين مرا، و مؤمنان را در روزي كه ﺣساب ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻴﺎﻣﺮز
وَلَا تَحۡسَبَنَّ ٱللَّهَ غَٰفِلًا عَمَّا يَعۡمَلُ ٱلظَّـٰلِمُونَۚ إِنَّمَا يُؤَخِّرُهُمۡ لِيَوۡمٖ تَشۡخَصُ فِيهِ ٱلۡأَبۡصَٰرُ
و گمان مبر كه الله از آنچه كه ستمكاران ميكنند، غافل است، همانا [كيفر] آﻧان را ﺑـﺮاي روزي ﻛﻪ ﭼﺸﻤﻬﺎ در آن ﺧﻴﺮه ﻣﻲﺷـﻮﻧﺪ، ﺑـﻪ ﺗـﺄﺧﻴﺮ ﻣـﻲاندازد
مُهۡطِعِينَ مُقۡنِعِي رُءُوسِهِمۡ لَا يَرۡتَدُّ إِلَيۡهِمۡ طَرۡفُهُمۡۖ وَأَفۡـِٔدَتُهُمۡ هَوَآءٞ
ﺷﺘﺎﺑﺎن ﺳﺮﻫﺎ را رو ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺘﻪ، و ﭼﺸﻢ ﺑﺮﻫﻢ ﻧﻤﻲ زﻧﻨﺪ، و دﻟﻬاي شان [ﻓﺮو رﻳﺨﺘﻪ و] ﺧﺎﻟﻲ اﺳﺖ
وَأَنذِرِ ٱلنَّاسَ يَوۡمَ يَأۡتِيهِمُ ٱلۡعَذَابُ فَيَقُولُ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ رَبَّنَآ أَخِّرۡنَآ إِلَىٰٓ أَجَلٖ قَرِيبٖ نُّجِبۡ دَعۡوَتَكَ وَنَتَّبِعِ ٱلرُّسُلَۗ أَوَلَمۡ تَكُونُوٓاْ أَقۡسَمۡتُم مِّن قَبۡلُ مَا لَكُم مِّن زَوَالٖ
و [اي پيامبر!] مردم را از روزي بترسان كه عذاب به سراغ شان ميآيد، آنگاه كساني كه ستم كرده اند ميگويند: پروردگارا! ما را تا مدتي مهلت بده، تا دعوت تو را اجابت كنيم، و از پيامبران پيروي نماييم، [براي آنان گفته ميشود]: آيا شما نبوديد كه پيش از اين قَسَم ميخورديد كه براي تان زوال و فنايي نيست.[1]
1- ـ اين سخن خوردن آن مجرمان يا به زبان مقال بود كه چنين قسمى مىخوردند، و يا به زبان حال بود كه اعمال كفر آميز شان به گونه بود كه گويا براى آنان زوال و فنايى نيست.
وَسَكَنتُمۡ فِي مَسَٰكِنِ ٱلَّذِينَ ظَلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ وَتَبَيَّنَ لَكُمۡ كَيۡفَ فَعَلۡنَا بِهِمۡ وَضَرَبۡنَا لَكُمُ ٱلۡأَمۡثَالَ
و در ﻣﺴﻜﻦ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮد ﺳﺘﻢ ﻛﺮده بودﻧﺪ، ﺳكنىگزين شديد، و ﺑﺮاي ﺷـﻤﺎ معلوم ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ رﻓﺘﺎرﻛﺮدﻳﻢ، و[از سرگذشت گذشتگان] ﺑﺮاي شما ﻣﺜﻠﻬﺎيي زدﻳﻢ
وَقَدۡ مَكَرُواْ مَكۡرَهُمۡ وَعِندَ ٱللَّهِ مَكۡرُهُمۡ وَإِن كَانَ مَكۡرُهُمۡ لِتَزُولَ مِنۡهُ ٱلۡجِبَالُ
و همانا آنان مكر خود را به كار بردند، و همة مكر شان، نزد الله [آشكار] است، ولو آنكه از مكر شان كوه ها از جا كنده شود
فَلَا تَحۡسَبَنَّ ٱللَّهَ مُخۡلِفَ وَعۡدِهِۦ رُسُلَهُۥٓۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٞ ذُو ٱنتِقَامٖ
[اي پيامبر!] پس گمان مبر كه الله در وعدة كه به پيامبران خود داده است، وعده خلافي ميكند، زيرا الله پيروزمند صاحب انتقام است
يَوۡمَ تُبَدَّلُ ٱلۡأَرۡضُ غَيۡرَ ٱلۡأَرۡضِ وَٱلسَّمَٰوَٰتُۖ وَبَرَزُواْ لِلَّهِ ٱلۡوَٰحِدِ ٱلۡقَهَّارِ
روزي كه اين زمين به زمين ديگري، و آسمانها [به آسمانهاي ديگري] تبديل ميشوند، و [در اين روز] همگي به پيشگاه الله يكتاي قَهَّار حاضر ميشوند