يَٰقَوۡمَنَآ أَجِيبُواْ دَاعِيَ ٱللَّهِ وَءَامِنُواْ بِهِۦ يَغۡفِرۡ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمۡ وَيُجِرۡكُم مِّنۡ عَذَابٍ أَلِيمٖ
اي قوم ما! سخنان دعوت كنندة الله را بپذيريد، و به او ايمان بياوريد، تا از گناهان تان بيامرزد، و شما را از عذاب دردناكي نجات بدهد
وَمَن لَّا يُجِبۡ دَاعِيَ ٱللَّهِ فَلَيۡسَ بِمُعۡجِزٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَيۡسَ لَهُۥ مِن دُونِهِۦٓ أَوۡلِيَآءُۚ أُوْلَـٰٓئِكَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٍ
و كسي كه دعوت دعوت كننده به سوي الله را نپذيرد، [پس بداند] كه در زمين مانع عذاب الله شده نميتواند، و براي او جز الله هيچ ياوراني نيست، و آنان در گمراهي آشكاري ميباشند
أَوَلَمۡ يَرَوۡاْ أَنَّ ٱللَّهَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ وَلَمۡ يَعۡيَ بِخَلۡقِهِنَّ بِقَٰدِرٍ عَلَىٰٓ أَن يُحۡـِۧيَ ٱلۡمَوۡتَىٰۚ بَلَىٰٓۚ إِنَّهُۥ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
آيا ندانستند، آن الهى كه آسمانها و زمين را آفريده است، و در آفرينش آنها خسته و درمانده نشده است، قادر است كه مردگان را زنده كند، آري الله بر هر چيزي توانا است
وَيَوۡمَ يُعۡرَضُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ عَلَى ٱلنَّارِ أَلَيۡسَ هَٰذَا بِٱلۡحَقِّۖ قَالُواْ بَلَىٰ وَرَبِّنَاۚ قَالَ فَذُوقُواْ ٱلۡعَذَابَ بِمَا كُنتُمۡ تَكۡفُرُونَ
و روزي كه كافران بر آتش عرضه شوند، [وبه آنان گفته شود كه] آيا اين حق نيست؟ ميگويند: بلي و به پروردگار ما قَسَم [كه حق است]، ميگويد: پس به سبب آنكه كفر ميورزيديد، اين عذاب را بچشيد
فَٱصۡبِرۡ كَمَا صَبَرَ أُوْلُواْ ٱلۡعَزۡمِ مِنَ ٱلرُّسُلِ وَلَا تَسۡتَعۡجِل لَّهُمۡۚ كَأَنَّهُمۡ يَوۡمَ يَرَوۡنَ مَا يُوعَدُونَ لَمۡ يَلۡبَثُوٓاْ إِلَّا سَاعَةٗ مِّن نَّهَارِۭۚ بَلَٰغٞۚ فَهَلۡ يُهۡلَكُ إِلَّا ٱلۡقَوۡمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ
پس [اي پيامبر!] همان گونه كه پيامبران أولوا العزم صبر كردند، تو هم صبر كن[1]، و [بر نزول عذاب] بر آنان شتاب مكن، هنگامي وعدة را كه به آنان داده شده است، ببينند، گويا جز ساعتي از روز [در دنيا] درنگ نكرده اند، اين [قرآن] بلاغي است، و آيا جز مردمان فاسق [مردم ديگري] به هلاكت ميرسند
1- ـ زيرا تو هم از پيامبران أولوا العزم مىباشى، و پيامبران أولوا العزم عبارت اند: از نوح، ابراهيم، موسى، عيسى، و محمد .
ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ وَصَدُّواْ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ أَضَلَّ أَعۡمَٰلَهُمۡ
كساني كه كافر شدند، و [مردم را] از راه الله مانع شدند، او اعمال آنان را نابود گردانيد
وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّـٰلِحَٰتِ وَءَامَنُواْ بِمَا نُزِّلَ عَلَىٰ مُحَمَّدٖ وَهُوَ ٱلۡحَقُّ مِن رَّبِّهِمۡ كَفَّرَ عَنۡهُمۡ سَيِّـَٔاتِهِمۡ وَأَصۡلَحَ بَالَهُمۡ
و كساني كه ايمان آوردند، و اعمال نيكي انجام دادند، و به آنچه كه بر محمد نازل شده است، ايمان آوردند، و [آن چيز] حق بوده و از طرف پروردگار شان است، و او از گناهان شان در گذشت، و كار [دنيا و آخرت] شان را اصلاح نمود
ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ٱتَّبَعُواْ ٱلۡبَٰطِلَ وَأَنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱتَّبَعُواْ ٱلۡحَقَّ مِن رَّبِّهِمۡۚ كَذَٰلِكَ يَضۡرِبُ ٱللَّهُ لِلنَّاسِ أَمۡثَٰلَهُمۡ
اين به سبب آن است كساني كه كافر شدند، از باطل پيروي كرده اند، و كساني كه ايمان آورده اند از حقي پيروي نمودند كه از طرف پروردگار شان آمده است، الله اين گونه براي مردم مثالهاي شان را بيان ميدارد
فَإِذَا لَقِيتُمُ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فَضَرۡبَ ٱلرِّقَابِ حَتَّىٰٓ إِذَآ أَثۡخَنتُمُوهُمۡ فَشُدُّواْ ٱلۡوَثَاقَ فَإِمَّا مَنَّۢا بَعۡدُ وَإِمَّا فِدَآءً حَتَّىٰ تَضَعَ ٱلۡحَرۡبُ أَوۡزَارَهَاۚ ذَٰلِكَۖ وَلَوۡ يَشَآءُ ٱللَّهُ لَٱنتَصَرَ مِنۡهُمۡ وَلَٰكِن لِّيَبۡلُوَاْ بَعۡضَكُم بِبَعۡضٖۗ وَٱلَّذِينَ قُتِلُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ فَلَن يُضِلَّ أَعۡمَٰلَهُمۡ
و چون [در ميدان جنگ] با كافران روبرو شديد، گردنهاي [آنان] را بزنيد، و چون آنان را به خاك و خون كشيديد، و [از آنان اسيراني گرفتيد] آنان را محكم به بند بكشيد، و بعد از اينكه جنگ بار سنگين خود را بر زمين نهاد [جنگ خاتمه يافت]، آن اسيران را به احسان، و يا به فديه رها كنيد، اين است، و اگر الله ميخواست، [خودش] از آنان انتقام ميگرفت، ولي [خواست] تا عدة از شما را در برابر عدة ديگري مورد آزمايش قرار دهد، و كساني كه در راه الله كشته شوند، او اعمال [نيك] شان را هيچگاه تباه و نابود نميكند
سَيَهۡدِيهِمۡ وَيُصۡلِحُ بَالَهُمۡ
[و] به زودي آنان را هدايت ميكند، و كار شان را اصلاح ميسازد
وَيُدۡخِلُهُمُ ٱلۡجَنَّةَ عَرَّفَهَا لَهُمۡ
و آنان را به بهشتى وارد ميكند كه [اوصاف آنرا قبلا] براي شان معرفي كرده است
يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِن تَنصُرُواْ ٱللَّهَ يَنصُرۡكُمۡ وَيُثَبِّتۡ أَقۡدَامَكُمۡ
اي كساني كه ايمان آورده ايد! اگر [دين] الله را ياري كنيد، الله شما را ياري ميكند، و شما را ثابت قدم ميدارد
وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فَتَعۡسٗا لَّهُمۡ وَأَضَلَّ أَعۡمَٰلَهُمۡ
و كساني كه كافر شده اند، نگونساري نصيب شان باد، و اعمال [نيك] آنها را نابود ميكند
ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمۡ كَرِهُواْ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ فَأَحۡبَطَ أَعۡمَٰلَهُمۡ
اين به خاطر آن است كه آنان از چيزي كه الله نازل كرده بود، بد شان ميآمد، و اعمال شان را نابود كرد
۞أَفَلَمۡ يَسِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَيَنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡۖ دَمَّرَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمۡۖ وَلِلۡكَٰفِرِينَ أَمۡثَٰلُهَا
آيا در روي زمين به سير و سياحت نپرداخته اند، تا ببينند كه سرانجام كساني كه پيش از اينان بودند، چگونه بود، خداوند آنان را نابود كرد، و سرنوشت كافران همانند آنها است
ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ مَوۡلَى ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَأَنَّ ٱلۡكَٰفِرِينَ لَا مَوۡلَىٰ لَهُمۡ
اين از آن رو است كه الله دوست و ياور كساني است كه ايمان آورده اند، و براي كافران دوست و ياوري نيست
إِنَّ ٱللَّهَ يُدۡخِلُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّـٰلِحَٰتِ جَنَّـٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُۖ وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يَتَمَتَّعُونَ وَيَأۡكُلُونَ كَمَا تَأۡكُلُ ٱلۡأَنۡعَٰمُ وَٱلنَّارُ مَثۡوٗى لَّهُمۡ
همانا الله كساني را كه ايمان آورده اند، و كار هاي نيكي انجام داده اند، به باغهايي وارد ميكند كه جويبارها از پايين آنها روان است، و كساني كه كافر شده اند، [از دنيا] همان گونه بهره مند ميشوند، و [و از خوردنيها آن چنان] ميخورند، كه چهارپايان ميخورند، [با اين فرق] كه جايگاه شان آتش است
وَكَأَيِّن مِّن قَرۡيَةٍ هِيَ أَشَدُّ قُوَّةٗ مِّن قَرۡيَتِكَ ٱلَّتِيٓ أَخۡرَجَتۡكَ أَهۡلَكۡنَٰهُمۡ فَلَا نَاصِرَ لَهُمۡ
و چه بسا [مردم] شهرهايي بودند كه از [مردم] شهر تو، كه تو را [از آن شهر] بيرون كردند، نيرومندتر بودند، آنان را از بين برديم، و براي شان هيچ يار و ياوري نبود
أَفَمَن كَانَ عَلَىٰ بَيِّنَةٖ مِّن رَّبِّهِۦ كَمَن زُيِّنَ لَهُۥ سُوٓءُ عَمَلِهِۦ وَٱتَّبَعُوٓاْ أَهۡوَآءَهُم
آيا كسي كه از سوي پروردگارش دليل روشني دارد، مانند كسي است كه كردار بد او در نظرش جلوه نموده، و از هوا و هوس خود پيروي كرده است
مَّثَلُ ٱلۡجَنَّةِ ٱلَّتِي وُعِدَ ٱلۡمُتَّقُونَۖ فِيهَآ أَنۡهَٰرٞ مِّن مَّآءٍ غَيۡرِ ءَاسِنٖ وَأَنۡهَٰرٞ مِّن لَّبَنٖ لَّمۡ يَتَغَيَّرۡ طَعۡمُهُۥ وَأَنۡهَٰرٞ مِّنۡ خَمۡرٖ لَّذَّةٖ لِّلشَّـٰرِبِينَ وَأَنۡهَٰرٞ مِّنۡ عَسَلٖ مُّصَفّٗىۖ وَلَهُمۡ فِيهَا مِن كُلِّ ٱلثَّمَرَٰتِ وَمَغۡفِرَةٞ مِّن رَّبِّهِمۡۖ كَمَنۡ هُوَ خَٰلِدٞ فِي ٱلنَّارِ وَسُقُواْ مَآءً حَمِيمٗا فَقَطَّعَ أَمۡعَآءَهُمۡ
صفت بهشتى كه براي پرهيزگاران وعده داده شده است، [اين است كه] در آن جويهايي است از آب زلال كه گنديده نميشود، و جويهايي است از شير كه مزة آنها تغيير نكرده است، و جويهايي است از شراب كه براي نوشندگان لذت بخش است، و جويهايي است از عسل صاف و پاكيزه، و در آنجا براي آنان از هر نوع ميوه هايي مهيا است، و [از همه مهمتر آنكه] از آمرزش پروردگار شان [برخوردار ميباشند، آيا اينها] مانند كساني هستند كه هميشه در آتشند، و از آب جوشاني نوشانده ميشوند كه رودههاي شان را قطعه قطعه ميكند
وَمِنۡهُم مَّن يَسۡتَمِعُ إِلَيۡكَ حَتَّىٰٓ إِذَا خَرَجُواْ مِنۡ عِندِكَ قَالُواْ لِلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡعِلۡمَ مَاذَا قَالَ ءَانِفًاۚ أُوْلَـٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ طَبَعَ ٱللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمۡ وَٱتَّبَعُوٓاْ أَهۡوَآءَهُمۡ
و از آنها [از منافقان] كساني هستند كه [به گفته هاي] تو گوش ميكنند، أمَّا هنگامي كه از نزد تو بيرون ميشوند، به كساني كه براي شان علمي داده شده است، ميگويند: هم اكنون [محمد] چه گفت؟ اينها كساني هستند كه الله بر دلهاي شان مهر نهاده است، و از هوي و هوسهاي خود پيروي كرده اند
وَٱلَّذِينَ ٱهۡتَدَوۡاْ زَادَهُمۡ هُدٗى وَءَاتَىٰهُمۡ تَقۡوَىٰهُمۡ
و كساني كه راه هدايت را اختيار كرده اند، الله بر هدايت شان افزود، و تقواي مطلوب را به ايشان عطاء فرمود
فَهَلۡ يَنظُرُونَ إِلَّا ٱلسَّاعَةَ أَن تَأۡتِيَهُم بَغۡتَةٗۖ فَقَدۡ جَآءَ أَشۡرَاطُهَاۚ فَأَنَّىٰ لَهُمۡ إِذَا جَآءَتۡهُمۡ ذِكۡرَىٰهُمۡ
و آيا اينها جز اينكه قيامت به طور ناگهاني به سراغ شان بيايد، انتظار ديگري دارند؟ به يقين كه هم اكنون علامه هاي آن [علامه هاي قيامت] آمده است، و هنگامي كه [قيامت] به سراغ شان بيايد، [در آنوقت] پند گرفتن، براي شان چه فائدة دارد
فَٱعۡلَمۡ أَنَّهُۥ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا ٱللَّهُ وَٱسۡتَغۡفِرۡ لِذَنۢبِكَ وَلِلۡمُؤۡمِنِينَ وَٱلۡمُؤۡمِنَٰتِۗ وَٱللَّهُ يَعۡلَمُ مُتَقَلَّبَكُمۡ وَمَثۡوَىٰكُمۡ
پس [اي پيامبر!] بدان كه جز الله معبود ديگري نيست، و براي گناهان خود، و براي مردان مؤمن، و زنان مؤمن آمرزش بخواه، الله جاهاي رفت و آمد، و مقر و مسكن شما را ميداند
وَيَقُولُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَوۡلَا نُزِّلَتۡ سُورَةٞۖ فَإِذَآ أُنزِلَتۡ سُورَةٞ مُّحۡكَمَةٞ وَذُكِرَ فِيهَا ٱلۡقِتَالُ رَأَيۡتَ ٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٞ يَنظُرُونَ إِلَيۡكَ نَظَرَ ٱلۡمَغۡشِيِّ عَلَيۡهِ مِنَ ٱلۡمَوۡتِۖ فَأَوۡلَىٰ لَهُمۡ
و كساني كه ايمان آورده اند، ميگويند: چرا سورة [كه به جهاد امر كند] نازل نميشود، و چون سورة محكمي [در بارة لزوم جهاد] نازل شود، و در آن از جنگ نام برده شود، بيمار دلان را ميبيني كه همانند شخصي كه در سكرات مرگ بيهوش شده باشد، به طرف تو نگاه ميكنند، پس [همان مرگ] براي آنها بهتر است
طَاعَةٞ وَقَوۡلٞ مَّعۡرُوفٞۚ فَإِذَا عَزَمَ ٱلۡأَمۡرُ فَلَوۡ صَدَقُواْ ٱللَّهَ لَكَانَ خَيۡرٗا لَّهُمۡ
[آنچه كه بر آنان لازم است] فرمان برداري، و سخن شايسته است، و هنگامي كه [به جنگ] تصميم قطعي گرفته شود، اگر اينان با الله به راستي رفتار كنند، براي شان بهتر است
فَهَلۡ عَسَيۡتُمۡ إِن تَوَلَّيۡتُمۡ أَن تُفۡسِدُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَتُقَطِّعُوٓاْ أَرۡحَامَكُمۡ
و [اى منافقان!] چه بسا كه اگر به فرمانروايي برسيد، در زمين به فتنه انگيزي پرداخته، و صلة رحم خود را قطع كنيد
أُوْلَـٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ لَعَنَهُمُ ٱللَّهُ فَأَصَمَّهُمۡ وَأَعۡمَىٰٓ أَبۡصَٰرَهُمۡ
اينها كساني هستند كه الله لعنت شان كرده است، و آنان را كَر ساخته، و چشمهاي شان را كور كرده است
أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ ٱلۡقُرۡءَانَ أَمۡ عَلَىٰ قُلُوبٍ أَقۡفَالُهَآ
آيا در قرآن نميانديشند، يا بر دلهاي شان قفلها است
إِنَّ ٱلَّذِينَ ٱرۡتَدُّواْ عَلَىٰٓ أَدۡبَٰرِهِم مِّنۢ بَعۡدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمُ ٱلۡهُدَى ٱلشَّيۡطَٰنُ سَوَّلَ لَهُمۡ وَأَمۡلَىٰ لَهُمۡ
به يقين كساني كه بعد از آشكار شدن راه هدايت براي آنان، به كفر خود برگشتند، شيطان [اعمال بد شان را] براي شان [نيكو] جلوه داد، و به آرزوهاي دراز فريب شان داد