وَإِذَا قِيلَ لَهُمۡ تَعَالَوۡاْ إِلَىٰ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ وَإِلَى ٱلرَّسُولِ رَأَيۡتَ ٱلۡمُنَٰفِقِينَ يَصُدُّونَ عَنكَ صُدُودٗا

و چون براي آنان گفته شود: به سوي آنچه كه الله نازل كرده است، و به سوي پيامبر بياييد، منافقان را مي‌بيني كه از تو به شدت رو گردان مي‌شوند

فَكَيۡفَ إِذَآ أَصَٰبَتۡهُم مُّصِيبَةُۢ بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيهِمۡ ثُمَّ جَآءُوكَ يَحۡلِفُونَ بِٱللَّهِ إِنۡ أَرَدۡنَآ إِلَّآ إِحۡسَٰنٗا وَتَوۡفِيقًا

پس چگونه است كه به سبب آنچه كرده‌ اند به آنان مصيبتي برسد، بعد از آن نزد تو آمده و به الله قسم بخورند كه جز نيكويي و موافقت قصد ديگري نداشتيم

أُوْلَـٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ يَعۡلَمُ ٱللَّهُ مَا فِي قُلُوبِهِمۡ فَأَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ وَعِظۡهُمۡ وَقُل لَّهُمۡ فِيٓ أَنفُسِهِمۡ قَوۡلَۢا بَلِيغٗا

اينها كساني اند كه الله آنچه را كه در دلهاي شان است مي‌داند، [اى پيامبر!] از آنها روي بگردان، و آنها را نصيحت كن، و با بيان واضح مواقف [بد شان را] به آنان گوشزد كنيد

وَمَآ أَرۡسَلۡنَا مِن رَّسُولٍ إِلَّا لِيُطَاعَ بِإِذۡنِ ٱللَّهِۚ وَلَوۡ أَنَّهُمۡ إِذ ظَّلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ جَآءُوكَ فَٱسۡتَغۡفَرُواْ ٱللَّهَ وَٱسۡتَغۡفَرَ لَهُمُ ٱلرَّسُولُ لَوَجَدُواْ ٱللَّهَ تَوَّابٗا رَّحِيمٗا

و ما هيچ پيامبري را نفرستاديم مگر آنكه به امر الله بايد از وي اطاعت شود، و اگر آنان هنگامي كه بر خود ستم كردند، نزد تو مي‌آمدند، و از الله طلب مغفرت مي‌کردند، و پيامبر براي شان طلب مغفرت مي‌نمود، هرآينه الله را توبه پذير مهرباني مي‌يافتند

فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤۡمِنُونَ حَتَّىٰ يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيۡنَهُمۡ ثُمَّ لَا يَجِدُواْ فِيٓ أَنفُسِهِمۡ حَرَجٗا مِّمَّا قَضَيۡتَ وَيُسَلِّمُواْ تَسۡلِيمٗا

نه خير، به پروردگارت قسم، تا آن وقت ايمان نمي‌آورند كه تو را در چيزي كه بين شان مشاجره واقع شده است، حَكَم قرار دهند، و از آنچه كه حُكم كرده‌اي دلگير نشوند، [و به حُكم تو] به طور كامل تسليم باشند.[1]

وَلَوۡ أَنَّا كَتَبۡنَا عَلَيۡهِمۡ أَنِ ٱقۡتُلُوٓاْ أَنفُسَكُمۡ أَوِ ٱخۡرُجُواْ مِن دِيَٰرِكُم مَّا فَعَلُوهُ إِلَّا قَلِيلٞ مِّنۡهُمۡۖ وَلَوۡ أَنَّهُمۡ فَعَلُواْ مَا يُوعَظُونَ بِهِۦ لَكَانَ خَيۡرٗا لَّهُمۡ وَأَشَدَّ تَثۡبِيتٗا

و اگر بر آنها فرض مي‌كرديم كه يكديگر خود را بكشيد، يا از خانه‌هاي خويش بيرون شويد، به جز عدة اندكي از آنان اين [حكم] را انجام نمي‌دادند، و اگر اندرزهايی را كه براي آنها داده مي‌شد، به كار مي‌بستند، هرآينه براي آنها بهتر و استوارتر بود

وَإِذٗا لَّأٓتَيۡنَٰهُم مِّن لَّدُنَّآ أَجۡرًا عَظِيمٗا

و در اين صورت از نزد خود مزد بزرگي به آنها مي‌داديم

وَلَهَدَيۡنَٰهُمۡ صِرَٰطٗا مُّسۡتَقِيمٗا

و آنان را به راه راستي هدايت مي‌كرديم

وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَٱلرَّسُولَ فَأُوْلَـٰٓئِكَ مَعَ ٱلَّذِينَ أَنۡعَمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِم مِّنَ ٱلنَّبِيِّـۧنَ وَٱلصِّدِّيقِينَ وَٱلشُّهَدَآءِ وَٱلصَّـٰلِحِينَۚ وَحَسُنَ أُوْلَـٰٓئِكَ رَفِيقٗا

و كسي كه از الله و پيامبر پيروي كند، آنها همنشين كساني هستند كه الله براي شان نعمت داده است، [كه اينها] از پيامبران، و صديقان، و شهداء و صالحان، [مي باشند]، و اينها چه نيكو رفيقاني هستند

ذَٰلِكَ ٱلۡفَضۡلُ مِنَ ٱللَّهِۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ عَلِيمٗا

و اين فضلي از طرف الله است، و دانا بودن الله [به حال بندگانش] كافي است

يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ خُذُواْ حِذۡرَكُمۡ فَٱنفِرُواْ ثُبَاتٍ أَوِ ٱنفِرُواْ جَمِيعٗا

اي كساني كه ايمان آورده‌ايد! از روي حذر سلاح برگيريد، و گروه گروه و يا همه با هم [به جهاد] بيرون شويد

وَإِنَّ مِنكُمۡ لَمَن لَّيُبَطِّئَنَّ فَإِنۡ أَصَٰبَتۡكُم مُّصِيبَةٞ قَالَ قَدۡ أَنۡعَمَ ٱللَّهُ عَلَيَّ إِذۡ لَمۡ أَكُن مَّعَهُمۡ شَهِيدٗا

و همانا از [ميان] شما كسي هست كه [در رفتن به جهاد] سستي مي‌كند، اگر مصيبتي براي شما پيش آيد، مي‌گويد: به تحقيق كه الله به من نعمت داد كه با آنها [در جنگ] همراه نبودم

وَلَئِنۡ أَصَٰبَكُمۡ فَضۡلٞ مِّنَ ٱللَّهِ لَيَقُولَنَّ كَأَن لَّمۡ تَكُنۢ بَيۡنَكُمۡ وَبَيۡنَهُۥ مَوَدَّةٞ يَٰلَيۡتَنِي كُنتُ مَعَهُمۡ فَأَفُوزَ فَوۡزًا عَظِيمٗا

و اگر به شما نعمتي از طرف الله برسد، [موقفي مي‌گيرد] كه گويا بين شما و بين او هيچ دوستي نبوده است، [لذا] مي‌گويد: اي كاش با آنها مي‌بودم، تا به كاميابي بزرگي دست مي‌يافتم

۞فَلۡيُقَٰتِلۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ ٱلَّذِينَ يَشۡرُونَ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا بِٱلۡأٓخِرَةِۚ وَمَن يُقَٰتِلۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ فَيُقۡتَلۡ أَوۡ يَغۡلِبۡ فَسَوۡفَ نُؤۡتِيهِ أَجۡرًا عَظِيمٗا

پس كساني در راه الله جهاد كنند كه زندگي دنيا را به آخرت مي‌فروشن، و كسي كه در راه الله جهاد كند، چه كشته شود، و چه پيروز گردد، به زودي پاداش بزرگي به او خواهيم داد

وَمَا لَكُمۡ لَا تُقَٰتِلُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَٱلۡمُسۡتَضۡعَفِينَ مِنَ ٱلرِّجَالِ وَٱلنِّسَآءِ وَٱلۡوِلۡدَٰنِ ٱلَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَآ أَخۡرِجۡنَا مِنۡ هَٰذِهِ ٱلۡقَرۡيَةِ ٱلظَّالِمِ أَهۡلُهَا وَٱجۡعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ وَلِيّٗا وَٱجۡعَل لَّنَا مِن لَّدُنكَ نَصِيرًا

شما را چه شده است كه در راه الله جهاد نمي‌كنيد، [در حالي كه] كساني از مردان، و زنان، و كودكان مستضعف مي‌گويند: پروردگارا! ما را از اين شهري كه مردمانش ستمگارانند، بيرون بگردان، و براي ما از جانب خود يار و مددگاري قرار بدهيد

ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ يُقَٰتِلُونَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِۖ وَٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يُقَٰتِلُونَ فِي سَبِيلِ ٱلطَّـٰغُوتِ فَقَٰتِلُوٓاْ أَوۡلِيَآءَ ٱلشَّيۡطَٰنِۖ إِنَّ كَيۡدَ ٱلشَّيۡطَٰنِ كَانَ ضَعِيفًا

كساني كه ايمان آورده ‌اند، در راه الله جهاد مي‌كنند، و كساني كه كافر شدند، در راه طاغوت جنگ مي‌كنند، پس شما بر عليه ياران شيطان جهاد كنيد، به يقين مكر شيطان ضعيف است

أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلَّذِينَ قِيلَ لَهُمۡ كُفُّوٓاْ أَيۡدِيَكُمۡ وَأَقِيمُواْ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتُواْ ٱلزَّكَوٰةَ فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡقِتَالُ إِذَا فَرِيقٞ مِّنۡهُمۡ يَخۡشَوۡنَ ٱلنَّاسَ كَخَشۡيَةِ ٱللَّهِ أَوۡ أَشَدَّ خَشۡيَةٗۚ وَقَالُواْ رَبَّنَا لِمَ كَتَبۡتَ عَلَيۡنَا ٱلۡقِتَالَ لَوۡلَآ أَخَّرۡتَنَآ إِلَىٰٓ أَجَلٖ قَرِيبٖۗ قُلۡ مَتَٰعُ ٱلدُّنۡيَا قَلِيلٞ وَٱلۡأٓخِرَةُ خَيۡرٞ لِّمَنِ ٱتَّقَىٰ وَلَا تُظۡلَمُونَ فَتِيلًا

آيا كساني را نديدي كه چون [در مكه] براي آنها گفته شد كه دست از جنگ برداريد، و نماز را برپا داريد، و زكات را اداء نماييد، و چون [در مدينه] جهاد بر آنها فرض شد، عدة از آنان از مردم آنچنان ترسيدند كه بايد از الله مي‌ترسيدند، بلكه ترس شان [از مردم] بيشتر بود، و گفتند: پروردگارا! چرا جهاد را بر ما فرض كردي؟ و چرا فرضيت آن را بر ما به تأخير نينداختي؟ بگو! متاع دنيا اندك است، و آخرت براي كسي كه پرهيزگاري كند، بهتر است، و به اندازة رشتة كه بر روي هستة خرما است، بر شما ستم نمي‌شود

أَيۡنَمَا تَكُونُواْ يُدۡرِككُّمُ ٱلۡمَوۡتُ وَلَوۡ كُنتُمۡ فِي بُرُوجٖ مُّشَيَّدَةٖۗ وَإِن تُصِبۡهُمۡ حَسَنَةٞ يَقُولُواْ هَٰذِهِۦ مِنۡ عِندِ ٱللَّهِۖ وَإِن تُصِبۡهُمۡ سَيِّئَةٞ يَقُولُواْ هَٰذِهِۦ مِنۡ عِندِكَۚ قُلۡ كُلّٞ مِّنۡ عِندِ ٱللَّهِۖ فَمَالِ هَـٰٓؤُلَآءِ ٱلۡقَوۡمِ لَا يَكَادُونَ يَفۡقَهُونَ حَدِيثٗا

هركجا باشيد، مرگ به سراغ تان مي‌آيد، اگرچه در بُرجهاي محكمي باشيد، و [اي پيامبر!] اگر براي آنها [منافقان] خوبي و خيري برسد، مي‌گويند: اين از طرف الله است، و اگر مصيبتي به آنان برسد، مي‌گويند: اين از طرف تو است، بگو! همه چيز از طرف الله است، پس اين مردم را چه شده است كه گويا نمي‌خواهند سخني را بفهمند

مَّآ أَصَابَكَ مِنۡ حَسَنَةٖ فَمِنَ ٱللَّهِۖ وَمَآ أَصَابَكَ مِن سَيِّئَةٖ فَمِن نَّفۡسِكَۚ وَأَرۡسَلۡنَٰكَ لِلنَّاسِ رَسُولٗاۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ شَهِيدٗا

آنچه از نيكيها به تو برسد، از طرف الله است، و هر بدي كه به تو برسد، از خود تو است، و [اى محمد!] تو را پيامبري براي [همة] مردم فرستاديم، و شاهد بودن الله كافي است[1]

مَّن يُطِعِ ٱلرَّسُولَ فَقَدۡ أَطَاعَ ٱللَّهَۖ وَمَن تَوَلَّىٰ فَمَآ أَرۡسَلۡنَٰكَ عَلَيۡهِمۡ حَفِيظٗا

كسي كه از پيامبر اطاعت كند، در حقيقت از الله اطاعت كرده است، و هر كس كه روي گردان شود، تو را بر آنان نگهبان [مراقب] نفرستاديم

وَيَقُولُونَ طَاعَةٞ فَإِذَا بَرَزُواْ مِنۡ عِندِكَ بَيَّتَ طَآئِفَةٞ مِّنۡهُمۡ غَيۡرَ ٱلَّذِي تَقُولُۖ وَٱللَّهُ يَكۡتُبُ مَا يُبَيِّتُونَۖ فَأَعۡرِضۡ عَنۡهُمۡ وَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ وَكِيلًا

و [اى پيامبر!] آنان [در نزد تو] مي‌گويند: فرمانبرداريم، و چون از نزد تو بيرون مي‌روند، گروهي از آنان شبانه چيزهاي ديگري غير از آنچه تو مي‌گويي مطرح مي‌كنند، و آنچه را كه [شبانه] مطرح مي‌كنند، الله [در نامة اعمال شان] مي‌نويسد، از آنان روي بگردان، و بر الله توكل كن، و اينكه الله تعالى مدافع توباشد، كافي است

أَفَلَا يَتَدَبَّرُونَ ٱلۡقُرۡءَانَۚ وَلَوۡ كَانَ مِنۡ عِندِ غَيۡرِ ٱللَّهِ لَوَجَدُواْ فِيهِ ٱخۡتِلَٰفٗا كَثِيرٗا

آيا در [محتواي] قرآن نمي‌انديشند، كه اگر از طرف غير الله مي‌بود، قطعاً در آن اختلاف بسياري مي‌يافتند

وَإِذَا جَآءَهُمۡ أَمۡرٞ مِّنَ ٱلۡأَمۡنِ أَوِ ٱلۡخَوۡفِ أَذَاعُواْ بِهِۦۖ وَلَوۡ رَدُّوهُ إِلَى ٱلرَّسُولِ وَإِلَىٰٓ أُوْلِي ٱلۡأَمۡرِ مِنۡهُمۡ لَعَلِمَهُ ٱلَّذِينَ يَسۡتَنۢبِطُونَهُۥ مِنۡهُمۡۗ وَلَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَرَحۡمَتُهُۥ لَٱتَّبَعۡتُمُ ٱلشَّيۡطَٰنَ إِلَّا قَلِيلٗا

و چون خبري از ايمني [و پيروزي] و يا از خوف [و نكبت] براي آنان برسد، آن را شايع مي‌كنند، در حالي كه اگر آن را به پيامبر و اولياي امور ارجاع مي‌کردند، به يقين كساني از آنان كه حقيقت را جستجو مي‌كنند، آن را مي‌دانستند، و اگر فضل الله و بخشايش او بر شما نمي‌بود، جز عدة اندكي، از شيطان پيروي مي‌كرديد

فَقَٰتِلۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ لَا تُكَلَّفُ إِلَّا نَفۡسَكَۚ وَحَرِّضِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَۖ عَسَى ٱللَّهُ أَن يَكُفَّ بَأۡسَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْۚ وَٱللَّهُ أَشَدُّ بَأۡسٗا وَأَشَدُّ تَنكِيلٗا

پس [اى پيامبر!] در راه الله جهاد كن، جز مسؤول خود نيستي، و مؤمنان را به جهاد تشويق كن، تا باشد كه الله مانع آسيب كافران از شما شود، و الله است كه قدرتش بيشتر، و عقوبتش شديدتر است

مَّن يَشۡفَعۡ شَفَٰعَةً حَسَنَةٗ يَكُن لَّهُۥ نَصِيبٞ مِّنۡهَاۖ وَمَن يَشۡفَعۡ شَفَٰعَةٗ سَيِّئَةٗ يَكُن لَّهُۥ كِفۡلٞ مِّنۡهَاۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ مُّقِيتٗا

كسي كه در كار نيكي شفاعت كند، برايش از آن نصيبي است، و كسي كه در كار بدي شفاعت كند، از آن برايش گناهي است، و الله بر هر چيزي مقتدر [و شاهد] است

وَإِذَا حُيِّيتُم بِتَحِيَّةٖ فَحَيُّواْ بِأَحۡسَنَ مِنۡهَآ أَوۡ رُدُّوهَآۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٍ حَسِيبًا

و چون به شما سلام گفته شد، آن را به طور بهتري و يا همانندآن جواب بدهيد، همانا الله حساب همه چيز را دارد

ٱللَّهُ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَۚ لَيَجۡمَعَنَّكُمۡ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ لَا رَيۡبَ فِيهِۗ وَمَنۡ أَصۡدَقُ مِنَ ٱللَّهِ حَدِيثٗا

الله آن ذاتي است كه جز او معبودي نيست، هرآينه شما را در روز قيامت كه در آن شكي نيست، جمع مي‌كند، و كيست كه از الله راستگوتر باشد

۞فَمَا لَكُمۡ فِي ٱلۡمُنَٰفِقِينَ فِئَتَيۡنِ وَٱللَّهُ أَرۡكَسَهُم بِمَا كَسَبُوٓاْۚ أَتُرِيدُونَ أَن تَهۡدُواْ مَنۡ أَضَلَّ ٱللَّهُۖ وَمَن يُضۡلِلِ ٱللَّهُ فَلَن تَجِدَ لَهُۥ سَبِيلٗا

[اى مؤمنان!] شما را چه شده است كه در بارة منافقان دو گروه شده ‌ايد، حال آنكه الله آنها را به سبب آنچه كه مرتكب شده ‌اند، نگونسار ساخته است، آيا مي‌خواهيد كسي را كه الله گمراه كرده است، هدايت كنيد، و [البته] كسي را كه الله گمراه كند، هرگز راهي براي [هدايت] او نخواهي يافت

وَدُّواْ لَوۡ تَكۡفُرُونَ كَمَا كَفَرُواْ فَتَكُونُونَ سَوَآءٗۖ فَلَا تَتَّخِذُواْ مِنۡهُمۡ أَوۡلِيَآءَ حَتَّىٰ يُهَاجِرُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِۚ فَإِن تَوَلَّوۡاْ فَخُذُوهُمۡ وَٱقۡتُلُوهُمۡ حَيۡثُ وَجَدتُّمُوهُمۡۖ وَلَا تَتَّخِذُواْ مِنۡهُمۡ وَلِيّٗا وَلَا نَصِيرًا

آنها آرزو مي‌كنند كه شما هم مانند آنها كافر شويد، تا باهم برابر باشيد، پس از آنها دوستاني براي خود مگيريد، تا آنكه در راه الله هجرت نمايند، و اگر [از توحيد و هجرت] اعراض نمودند، هر جا كه آنها را يافتيد، دستگير شان كنيد، و آنان را بكشيد، و از آنها دوست و ياوري نگيريد

إِلَّا ٱلَّذِينَ يَصِلُونَ إِلَىٰ قَوۡمِۭ بَيۡنَكُمۡ وَبَيۡنَهُم مِّيثَٰقٌ أَوۡ جَآءُوكُمۡ حَصِرَتۡ صُدُورُهُمۡ أَن يُقَٰتِلُوكُمۡ أَوۡ يُقَٰتِلُواْ قَوۡمَهُمۡۚ وَلَوۡ شَآءَ ٱللَّهُ لَسَلَّطَهُمۡ عَلَيۡكُمۡ فَلَقَٰتَلُوكُمۡۚ فَإِنِ ٱعۡتَزَلُوكُمۡ فَلَمۡ يُقَٰتِلُوكُمۡ وَأَلۡقَوۡاْ إِلَيۡكُمُ ٱلسَّلَمَ فَمَا جَعَلَ ٱللَّهُ لَكُمۡ عَلَيۡهِمۡ سَبِيلٗا

مگر كساني كه ارتباط به مردمي‌دارند كه بين شما و بين آنها عهد و پيماني وجود دارد، و يا در حالي نزد تان بيايند كه دلهاي شان از اينكه با شما بجنگند، و يا با قوم خود بجنگند به تنگ آمده باشد، و اگر الله مي‌خواست آنها را بر شما مسلط مي‌ساخت، كه در [اين صورت] با شما مي‌جنگيدند، و اگر از شما كناره گيري كردند، و با شما نجنگيدند، و به شما پيشنهاد صلح دادند، الله براي شما راهي بر عليه آنها قرار نداده است