وَإِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتُنَا قَالُواْ قَدۡ سَمِعۡنَا لَوۡ نَشَآءُ لَقُلۡنَا مِثۡلَ هَٰذَآ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ
و چون آيات ما بر آنها تلاوت شود، ميگويند: به تحقيق كه شنيديم، [و] اگر بخواهيم، ما هم مانند آنرا خواهيم گفت، اين [آيات قرآني] جز افسانه هاي پيشينيان نيست
وَإِذۡ قَالُواْ ٱللَّهُمَّ إِن كَانَ هَٰذَا هُوَ ٱلۡحَقَّ مِنۡ عِندِكَ فَأَمۡطِرۡ عَلَيۡنَا حِجَارَةٗ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ أَوِ ٱئۡتِنَا بِعَذَابٍ أَلِيمٖ
و زماني را [به ياد آور] كه گفتند: الهي! اگر اين [قرآن] به حق بوده و از جانب تو باشد، از آسمان بر ما سنگ بباران، و يا عذاب درد ناكي بر ما بفرست
وَمَا كَانَ ٱللَّهُ لِيُعَذِّبَهُمۡ وَأَنتَ فِيهِمۡۚ وَمَا كَانَ ٱللَّهُ مُعَذِّبَهُمۡ وَهُمۡ يَسۡتَغۡفِرُونَ
و الله بر آن نيست كه آنها را عذاب كند، و تو در ميان آنها باشي، و الله بر آن نيست كه آنها را عذاب كند، و آنها استغفار كنند
وَمَا لَهُمۡ أَلَّا يُعَذِّبَهُمُ ٱللَّهُ وَهُمۡ يَصُدُّونَ عَنِ ٱلۡمَسۡجِدِ ٱلۡحَرَامِ وَمَا كَانُوٓاْ أَوۡلِيَآءَهُۥٓۚ إِنۡ أَوۡلِيَآؤُهُۥٓ إِلَّا ٱلۡمُتَّقُونَ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَهُمۡ لَا يَعۡلَمُونَ
و براي آنها چه [حقي] است كه الله آنها را عذاب نكند؟ در حاليكه اينها [مردم] را از رفتن به مسجد الحرام باز ميدارند، و متوليان آن نيستند، سزاوار متولي بودن آن جز متقيان نميباشند، ولي اكثر آنها نميدانند
وَمَا كَانَ صَلَاتُهُمۡ عِندَ ٱلۡبَيۡتِ إِلَّا مُكَآءٗ وَتَصۡدِيَةٗۚ فَذُوقُواْ ٱلۡعَذَابَ بِمَا كُنتُمۡ تَكۡفُرُونَ
و نماز آنان در نزد خانة [كعبه] جز سوت كشيدن، و كف زدن نيست، پس [اى مشركان!] به سبب آنكه كفر مي ورزيديد عذاب را بچشيد
إِنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ يُنفِقُونَ أَمۡوَٰلَهُمۡ لِيَصُدُّواْ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِۚ فَسَيُنفِقُونَهَا ثُمَّ تَكُونُ عَلَيۡهِمۡ حَسۡرَةٗ ثُمَّ يُغۡلَبُونَۗ وَٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِلَىٰ جَهَنَّمَ يُحۡشَرُونَ
همانا كساني كه كافر شدند، اموال خود را به جهت باز داشتن مردم از راه الله به مصرف ميرسانند، پس زود باشد كه آن اموال را به مصرف برسانند، و [اين مصرف مال] حسرتي براي آنان خواهد بود، و بعد از آن مغلوب ميشوند، و كساني كه كافر شدند، به سوي دوزخ رانده ميشوند
لِيَمِيزَ ٱللَّهُ ٱلۡخَبِيثَ مِنَ ٱلطَّيِّبِ وَيَجۡعَلَ ٱلۡخَبِيثَ بَعۡضَهُۥ عَلَىٰ بَعۡضٖ فَيَرۡكُمَهُۥ جَمِيعٗا فَيَجۡعَلَهُۥ فِي جَهَنَّمَۚ أُوْلَـٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡخَٰسِرُونَ
تا اينكه الله پليدى را از پاكى جدا سازد، و ناپاكان را روي هم متراكم سازد، پس همه را انباشته نموده و در دوزخ اندازد، [و] اينان زيانكاران واقعي هستند
قُل لِّلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِن يَنتَهُواْ يُغۡفَرۡ لَهُم مَّا قَدۡ سَلَفَ وَإِن يَعُودُواْ فَقَدۡ مَضَتۡ سُنَّتُ ٱلۡأَوَّلِينَ
براي كساني كه كافر شدند بگو! اگر [از كفر و عناد خود] باز ايستند، گذشته هاي شان بخشيده مي شود، و اگر [به آنچه كه مي كردند] باز گردند، به يقين سنت الله در بارة پيشينيان گذشته است
وَقَٰتِلُوهُمۡ حَتَّىٰ لَا تَكُونَ فِتۡنَةٞ وَيَكُونَ ٱلدِّينُ كُلُّهُۥ لِلَّهِۚ فَإِنِ ٱنتَهَوۡاْ فَإِنَّ ٱللَّهَ بِمَا يَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ
و با آنها بجنگيد تا فتنه [كه شرك باشد] از بين برود، و دين به طور كامل براي الله باشد، و اگر [از شرك و دشمني خود] دست بر دارند، به درستى كه الله به آنچه ميكنند، بينا است
وَإِن تَوَلَّوۡاْ فَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ مَوۡلَىٰكُمۡۚ نِعۡمَ ٱلۡمَوۡلَىٰ وَنِعۡمَ ٱلنَّصِيرُ
واگر [از ايمان آوردن] روي بگردانند، پس بدانيد كه الله مددگار شما است، و چه خوب مددگاري و چه خوب ياري دهندهاي است
۞وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّمَا غَنِمۡتُم مِّن شَيۡءٖ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُۥ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡيَتَٰمَىٰ وَٱلۡمَسَٰكِينِ وَٱبۡنِ ٱلسَّبِيلِ إِن كُنتُمۡ ءَامَنتُم بِٱللَّهِ وَمَآ أَنزَلۡنَا عَلَىٰ عَبۡدِنَا يَوۡمَ ٱلۡفُرۡقَانِ يَوۡمَ ٱلۡتَقَى ٱلۡجَمۡعَانِۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٌ
و بدانيد از هر چيزي كه غنيمت به دست آورديد، يك پنجم آن براي الله و براي پيامبر، و براي خويشان [پيامبر] و يتيمان، و بينوايان، و در راه ماندگان است، اگر به الله و به آنچه كه بر بندة خود روز فرقان، روزي كه آن دو گروه [مؤمنان و مشركان در بدر] با هم روبرو شدند، نازل كرديم ايمان آورده ايد، و الله بر هر چيزي توانا است
إِذۡ أَنتُم بِٱلۡعُدۡوَةِ ٱلدُّنۡيَا وَهُم بِٱلۡعُدۡوَةِ ٱلۡقُصۡوَىٰ وَٱلرَّكۡبُ أَسۡفَلَ مِنكُمۡۚ وَلَوۡ تَوَاعَدتُّمۡ لَٱخۡتَلَفۡتُمۡ فِي ٱلۡمِيعَٰدِ وَلَٰكِن لِّيَقۡضِيَ ٱللَّهُ أَمۡرٗا كَانَ مَفۡعُولٗا لِّيَهۡلِكَ مَنۡ هَلَكَ عَنۢ بَيِّنَةٖ وَيَحۡيَىٰ مَنۡ حَيَّ عَنۢ بَيِّنَةٖۗ وَإِنَّ ٱللَّهَ لَسَمِيعٌ عَلِيمٌ
آنگاه كه شما به كنارة نزديكتر، و آنها به كنارة دورتر بودند، و قافلة [قريش] از شما پايينتر بود، و اگر با يكديگر وعده ميگذاشتيد، در وعدهگاه با هم اختلاف ميكرديد، ولي الله [خواست] تا آنچه را كه ميبايست انجام پذيرد، به انجام رساند، تا كسي كه هلاك ميشود از روي دليل هلاك شود، و كسي كه زنده ميماند، از روي دليل زنده بماند، و همانا الله شنواي دانا است
إِذۡ يُرِيكَهُمُ ٱللَّهُ فِي مَنَامِكَ قَلِيلٗاۖ وَلَوۡ أَرَىٰكَهُمۡ كَثِيرٗا لَّفَشِلۡتُمۡ وَلَتَنَٰزَعۡتُمۡ فِي ٱلۡأَمۡرِ وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ سَلَّمَۚ إِنَّهُۥ عَلِيمُۢ بِذَاتِ ٱلصُّدُورِ
[اي پيامبر!] زماني را به ياد آور كه الله آنها را در خوابت به تو اندك نشان داد، و اگر آنها را براي تو بسيار نشان ميداد، حتما سست ميشديد، و در كار [جنگ] با هم نزاع ميكرديد، ولي الله [شما را] به سلامت نگه داشت، به درستى كه او به راز دلها آگاه است
وَإِذۡ يُرِيكُمُوهُمۡ إِذِ ٱلۡتَقَيۡتُمۡ فِيٓ أَعۡيُنِكُمۡ قَلِيلٗا وَيُقَلِّلُكُمۡ فِيٓ أَعۡيُنِهِمۡ لِيَقۡضِيَ ٱللَّهُ أَمۡرٗا كَانَ مَفۡعُولٗاۗ وَإِلَى ٱللَّهِ تُرۡجَعُ ٱلۡأُمُورُ
و آن زماني را به ياد آور كه چون با هم روبرو شديد، آنها را در چشم شما كم نشان داد، و شما را در چشم آنان كم نشان داد، تا الله كاري را كه ميبايست انجام شود، به انجام رساند، و همة كارها به سوي الله باز گردانده ميشود
يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا لَقِيتُمۡ فِئَةٗ فَٱثۡبُتُواْ وَٱذۡكُرُواْ ٱللَّهَ كَثِيرٗا لَّعَلَّكُمۡ تُفۡلِحُونَ
اي كساني كه ايمان آورده ايد! هرگاه با گروهي [از دشمن] روبرو شديد، پايداري نماييد، و الله را بسيار ذِكْر كنيد، تا باشد كه رستگار شويد
وَأَطِيعُواْ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَلَا تَنَٰزَعُواْ فَتَفۡشَلُواْ وَتَذۡهَبَ رِيحُكُمۡۖ وَٱصۡبِرُوٓاْۚ إِنَّ ٱللَّهَ مَعَ ٱلصَّـٰبِرِينَ
و از الله و پيامبرش اطاعت نماييد، و با يكديگر منازعه نكنيد، كه سست ميشويد، و مهابت شما از بين ميرود، و صبر كنيد كه همانا الله با صابران است
وَلَا تَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ خَرَجُواْ مِن دِيَٰرِهِم بَطَرٗا وَرِئَآءَ ٱلنَّاسِ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِۚ وَٱللَّهُ بِمَا يَعۡمَلُونَ مُحِيطٞ
و مانند كساني نباشيد كه با غرور و خود نمايي به مردمان، از ديار خود [كه مكه باشد] بيرون شدند، و [مردم را] از راه الله باز ميداشتند، و الله بر آنچه ميكنند، احاطه دارد
وَإِذۡ زَيَّنَ لَهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَعۡمَٰلَهُمۡ وَقَالَ لَا غَالِبَ لَكُمُ ٱلۡيَوۡمَ مِنَ ٱلنَّاسِ وَإِنِّي جَارٞ لَّكُمۡۖ فَلَمَّا تَرَآءَتِ ٱلۡفِئَتَانِ نَكَصَ عَلَىٰ عَقِبَيۡهِ وَقَالَ إِنِّي بَرِيٓءٞ مِّنكُمۡ إِنِّيٓ أَرَىٰ مَا لَا تَرَوۡنَ إِنِّيٓ أَخَافُ ٱللَّهَۚ وَٱللَّهُ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ
و آن زماني را به ياد آوريد كه شيطان اعمال آنان را براي شان جلوه داد، و گفت: امروز كسي از مردمان بر شما پيروز نميشود، و من يار و ياور شما هستم، و چون آن دو گروه با هم روبرو شدند، به عقب بر گشت و گفت: من از شما بيزارم، من چيزي را ميبينم كه شما نميبينيد، من از الله ميترسم، و الله شديد العقاب است
إِذۡ يَقُولُ ٱلۡمُنَٰفِقُونَ وَٱلَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ غَرَّ هَـٰٓؤُلَآءِ دِينُهُمۡۗ وَمَن يَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِ فَإِنَّ ٱللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٞ
آن زماني را به ياد آوريد كه منافقان و كساني كه در دلهاي شان بيماري است گفتند: اينان را دين شان مغرور ساخته است، و هر كس كه بر الله توكل كند، به درستى الله پيروزمند با حكمت است
وَلَوۡ تَرَىٰٓ إِذۡ يَتَوَفَّى ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ ٱلۡمَلَـٰٓئِكَةُ يَضۡرِبُونَ وُجُوهَهُمۡ وَأَدۡبَٰرَهُمۡ وَذُوقُواْ عَذَابَ ٱلۡحَرِيقِ
[اي پيامبر!] و اگر آن حالتي را ميديدي كه فرشتگان جان كافران را ميگيرند، به صورت و پشت آنان ميزنند، و ميگويند عذاب سوزان را بچشيد
ذَٰلِكَ بِمَا قَدَّمَتۡ أَيۡدِيكُمۡ وَأَنَّ ٱللَّهَ لَيۡسَ بِظَلَّـٰمٖ لِّلۡعَبِيدِ
و اين سزاي كرداري است كه پيش فرستاده بوديد، و اينكه الله بر بندگان خود ستم نمى كند.[1]
1- ـ بلكه اين بندگان هستند كه به سبب كفر و معصيت خود، بر خود ستم مىكنند.
كَدَأۡبِ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ وَٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡۚ كَفَرُواْ بِـَٔايَٰتِ ٱللَّهِ فَأَخَذَهُمُ ٱللَّهُ بِذُنُوبِهِمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ قَوِيّٞ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ
همانند شيوة فرعونيان و كساني كه پيش از آنان بودند، كه به آيات الله كافر شدند، لذا الله آنها را به كيفر گناهان شان مؤاخذه كرد، هرآيينه الله، قوي شديد العقاب است
ذَٰلِكَ بِأَنَّ ٱللَّهَ لَمۡ يَكُ مُغَيِّرٗا نِّعۡمَةً أَنۡعَمَهَا عَلَىٰ قَوۡمٍ حَتَّىٰ يُغَيِّرُواْ مَا بِأَنفُسِهِمۡ وَأَنَّ ٱللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٞ
اين [عذاب] به سبب آن است كه الله نعمتي را كه براي مردمي داده است، تغيير نميدهد، مگر آنكه آنان آنچه را كه در خود شان است، تغيير دهند، و همانا الله شنواي دانا است
كَدَأۡبِ ءَالِ فِرۡعَوۡنَ وَٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡۚ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ فَأَهۡلَكۡنَٰهُم بِذُنُوبِهِمۡ وَأَغۡرَقۡنَآ ءَالَ فِرۡعَوۡنَۚ وَكُلّٞ كَانُواْ ظَٰلِمِينَ
همانند شيوة فرعونيان و كساني كه پيش از آنان بودند كه آيات پروردگار شان را تكذيب كردند، لذا آنها را به سبب گناهانشان هلاك ساختيم، و فرعونيان را غرق نموديم، و همة آنان ستمكار بودند
إِنَّ شَرَّ ٱلدَّوَآبِّ عِندَ ٱللَّهِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ فَهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ
به يقين بدترين جنبندگان در نزد الله كساني هستند كه كافر شدند، و آنان ايمان نميآورند
ٱلَّذِينَ عَٰهَدتَّ مِنۡهُمۡ ثُمَّ يَنقُضُونَ عَهۡدَهُمۡ فِي كُلِّ مَرَّةٖ وَهُمۡ لَا يَتَّقُونَ
[اى پيامبر!] آنان كساني اند كه با آنها پيمان بستي، سپس پيمان خود را در هر باري ميشكنند، و [آنها از پيمان شكني] پروايي ندارند
فَإِمَّا تَثۡقَفَنَّهُمۡ فِي ٱلۡحَرۡبِ فَشَرِّدۡ بِهِم مَّنۡ خَلۡفَهُمۡ لَعَلَّهُمۡ يَذَّكَّرُونَ
پس اگر در [ميدان] جنگ بر آنان دست يافتي، چنان آنها را در هم بكوب تا كساني كه در پشت سر آنان قرار دارند، پند بگيرند
وَإِمَّا تَخَافَنَّ مِن قَوۡمٍ خِيَانَةٗ فَٱنۢبِذۡ إِلَيۡهِمۡ عَلَىٰ سَوَآءٍۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُحِبُّ ٱلۡخَآئِنِينَ
و اگر از كدام گروهي بيم خيانت داشتي، [فسخ عهد خود را] به آنان اعلام كن؛ زيرا الله خائنان را دوست ندارد
وَلَا يَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ سَبَقُوٓاْۚ إِنَّهُمۡ لَا يُعۡجِزُونَ
و كافران نبايد بپندارند كه از [ما] پيشيي گرفتهاند، آنان هرگز ما را عاجز نخواهند كرد
وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا ٱسۡتَطَعۡتُم مِّن قُوَّةٖ وَمِن رِّبَاطِ ٱلۡخَيۡلِ تُرۡهِبُونَ بِهِۦ عَدُوَّ ٱللَّهِ وَعَدُوَّكُمۡ وَءَاخَرِينَ مِن دُونِهِمۡ لَا تَعۡلَمُونَهُمُ ٱللَّهُ يَعۡلَمُهُمۡۚ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَيۡءٖ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ يُوَفَّ إِلَيۡكُمۡ وَأَنتُمۡ لَا تُظۡلَمُونَ
و [اى مؤمنان!] آنچه كه ميتوانيد از نيرو، و از اسپان آماده [به جنگ] تهيه نماييد، تا بدين وسيله دشمن الله و دشمن خود، و [دشمنان] ديگري را كه شما نميشناسيد، و الله آنها را ميشناسد، بترسانيد، و هر چيزي را كه در راه الله مصرف ميكنيد، [مزد آن] به تمام و كمال به شما داده ميشود، و به شما هيچ ستمى نميشود.[1]
1- ـ از مزد آنچه در راه الله انفاق مىكنيد، چيزى كاسته شود.