۞يَٰبَنِيٓ ءَادَمَ خُذُواْ زِينَتَكُمۡ عِندَ كُلِّ مَسۡجِدٖ وَكُلُواْ وَٱشۡرَبُواْ وَلَا تُسۡرِفُوٓاْۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُسۡرِفِينَ

اي بني آدم! [در وقت رفتن] به هر مسجدي، زينت خود را برگيريد، و بخوريد و بياشاميد، ولي اسراف نكنيد؛ زيرا الله تعالى اسراف كنندگان را دوست ندارد

قُلۡ مَنۡ حَرَّمَ زِينَةَ ٱللَّهِ ٱلَّتِيٓ أَخۡرَجَ لِعِبَادِهِۦ وَٱلطَّيِّبَٰتِ مِنَ ٱلرِّزۡقِۚ قُلۡ هِيَ لِلَّذِينَ ءَامَنُواْ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا خَالِصَةٗ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۗ كَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَعۡلَمُونَ

[اي پيامبر!] بگو! چه كسي زينتي را كه الله براي بندگانش پديد آورده، و روزي‌هاي پاكيزه را حرام كرده است، [اي پيامبر!] بگو! اين چيزها در زندگي دنيا براي كساني است كه ايمان آورده ‌اند[1]، ولي در روز قيامت خاص براي [مؤمنان] است، اين چنين آيات [خود] را براي كساني كه مي‌دانند به تفصيل بيان مي‌كنيم

قُلۡ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّيَ ٱلۡفَوَٰحِشَ مَا ظَهَرَ مِنۡهَا وَمَا بَطَنَ وَٱلۡإِثۡمَ وَٱلۡبَغۡيَ بِغَيۡرِ ٱلۡحَقِّ وَأَن تُشۡرِكُواْ بِٱللَّهِ مَا لَمۡ يُنَزِّلۡ بِهِۦ سُلۡطَٰنٗا وَأَن تَقُولُواْ عَلَى ٱللَّهِ مَا لَا تَعۡلَمُونَ

[اي پيامبر!] بگو! پروردگارم [اين چيزها] را حرام كرده است: فواحش را چه آشكارا باشد و چه پنهان، و گناه را، و تعدي ناحق را، و اينكه به الله چيزي را شريك سازيد كه دليلي [به حقانيت] آن نازل نكرده است، و اينكه بر الله چيزي را نسبت دهيد كه نمي‌دانيد

وَلِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٞۖ فَإِذَا جَآءَ أَجَلُهُمۡ لَا يَسۡتَأۡخِرُونَ سَاعَةٗ وَلَا يَسۡتَقۡدِمُونَ

و براي هر امتي اجلي است، و چون اجل آنها فرا رسد، نه لحظة به تأخير مي‌افتند، و نه لحظة پيشي مي‌گيرند

يَٰبَنِيٓ ءَادَمَ إِمَّا يَأۡتِيَنَّكُمۡ رُسُلٞ مِّنكُمۡ يَقُصُّونَ عَلَيۡكُمۡ ءَايَٰتِي فَمَنِ ٱتَّقَىٰ وَأَصۡلَحَ فَلَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ

اي بني آدم! هرگاه پيامبراني از خود شما نزد تان آمدند، كه آيات مرا بر شما خواندند، و كساني كه پرهيزگاري كرده و خود را اصلاح نمايند، نه ترسي بر آنان است، و نه اندوهگين مي‌شوند

وَٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَٱسۡتَكۡبَرُواْ عَنۡهَآ أُوْلَـٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ

و كساني كه آيات ما را تكذيب نموده، و از آنها سركشي كرده اند، اينها اهل دوزخ‌ اند كه در آن جاودانه مي‌مانند

فَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّنِ ٱفۡتَرَىٰ عَلَى ٱللَّهِ كَذِبًا أَوۡ كَذَّبَ بِـَٔايَٰتِهِۦٓۚ أُوْلَـٰٓئِكَ يَنَالُهُمۡ نَصِيبُهُم مِّنَ ٱلۡكِتَٰبِۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَآءَتۡهُمۡ رُسُلُنَا يَتَوَفَّوۡنَهُمۡ قَالُوٓاْ أَيۡنَ مَا كُنتُمۡ تَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِۖ قَالُواْ ضَلُّواْ عَنَّا وَشَهِدُواْ عَلَىٰٓ أَنفُسِهِمۡ أَنَّهُمۡ كَانُواْ كَٰفِرِينَ

چه كسي ‌ستمكارتر از كسي است كه بر الله دروغ ‌ببندد، [و] يا آيات او را تكذيب كند، آنان كساني ‌اند كه بهرة شان از كتاب [لوح محفوظ] براي آنها مي‌رسد، تا وقتي كه فرستادگان ما نزد شان آمده كه جان شان را بگيرند، [و براي آنها] بگويند: كجا است معبوداني كه به جز الله به نزد آنان دعا مي‌كرديد، [در جواب] مي‌گويند: از نزد ما ناپديد شده ‌اند، و بر خود گواهي مي‌دهند كه كافر بودند

قَالَ ٱدۡخُلُواْ فِيٓ أُمَمٖ قَدۡ خَلَتۡ مِن قَبۡلِكُم مِّنَ ٱلۡجِنِّ وَٱلۡإِنسِ فِي ٱلنَّارِۖ كُلَّمَا دَخَلَتۡ أُمَّةٞ لَّعَنَتۡ أُخۡتَهَاۖ حَتَّىٰٓ إِذَا ٱدَّارَكُواْ فِيهَا جَمِيعٗا قَالَتۡ أُخۡرَىٰهُمۡ لِأُولَىٰهُمۡ رَبَّنَا هَـٰٓؤُلَآءِ أَضَلُّونَا فَـَٔاتِهِمۡ عَذَابٗا ضِعۡفٗا مِّنَ ٱلنَّارِۖ قَالَ لِكُلّٖ ضِعۡفٞ وَلَٰكِن لَّا تَعۡلَمُونَ

[ به جهنميان] ‌گفته مى شود: با گروه‌ هايي از جن و انس كه پيش از شما گذشته ‌اند، به دوزخ وارد شويد، هرگاه گروهي وارد دوزخ شود، گروه همانندش را [كه از وي پيشتر به دوزخ وارد شده است] لعنت مي‌كند، تا همگي در آن به هم رسند، گروه آخري [كه پيروان باشند]، در بارة گروه اولي [كه رهبران آنان باشند] مي‌گويند: پروردگارا! اينان [بودند كه] ما را گمراه كردند، پس عذاب دوچنداني از آتش به آنان بده، [الله] مي‌فرمايد: براي هر كدام [از شمايان] عذاب دو چنداني است، ولي [شما] نمي‌دانيد

وَقَالَتۡ أُولَىٰهُمۡ لِأُخۡرَىٰهُمۡ فَمَا كَانَ لَكُمۡ عَلَيۡنَا مِن فَضۡلٖ فَذُوقُواْ ٱلۡعَذَابَ بِمَا كُنتُمۡ تَكۡسِبُونَ

و گروه اول، به گروه آخري مي‌گويد: شما را بر ما هيچ برتري نيست، پس به جزاي آنچه كه مرتكب مي‌شديد، عذاب [جهنم] را بچشيد

إِنَّ ٱلَّذِينَ كَذَّبُواْ بِـَٔايَٰتِنَا وَٱسۡتَكۡبَرُواْ عَنۡهَا لَا تُفَتَّحُ لَهُمۡ أَبۡوَٰبُ ٱلسَّمَآءِ وَلَا يَدۡخُلُونَ ٱلۡجَنَّةَ حَتَّىٰ يَلِجَ ٱلۡجَمَلُ فِي سَمِّ ٱلۡخِيَاطِۚ وَكَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلۡمُجۡرِمِينَ

همانا كساني كه آيات ما را تكذيب نمودند، [و از قبول كردن آنها] تكبر ورزيدند، درهاي آسمان براي آنها گشوده نمي‌شود، و [تا آن وقت] به بهشت وارد نمي‌شوند، كه شتر به سوراخ سوزن داخل شود، و مجرمان را به اين گونه جزاء مي‌دهيم

لَهُم مِّن جَهَنَّمَ مِهَادٞ وَمِن فَوۡقِهِمۡ غَوَاشٖۚ وَكَذَٰلِكَ نَجۡزِي ٱلظَّـٰلِمِينَ

براي آنان از [آتش] دوزخ بستري است، و از بالاي شان پوششهايی از آتش [جهنم] است، و ستمكاران را چنين جزاء مي‌دهيم

وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّـٰلِحَٰتِ لَا نُكَلِّفُ نَفۡسًا إِلَّا وُسۡعَهَآ أُوْلَـٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِۖ هُمۡ فِيهَا خَٰلِدُونَ

و كساني كه ايمان آورده ‌اند، و اعمال نيكي انجام داده‌ اند ـ [و در حالي كه] ما كسي را جز به اندازة توانش مكلف نمي‌سازيم ـ آنها اهل بهشت هستند، و جاودانه در آن مي‌مانند

وَنَزَعۡنَا مَا فِي صُدُورِهِم مِّنۡ غِلّٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهِمُ ٱلۡأَنۡهَٰرُۖ وَقَالُواْ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي هَدَىٰنَا لِهَٰذَا وَمَا كُنَّا لِنَهۡتَدِيَ لَوۡلَآ أَنۡ هَدَىٰنَا ٱللَّهُۖ لَقَدۡ جَآءَتۡ رُسُلُ رَبِّنَا بِٱلۡحَقِّۖ وَنُودُوٓاْ أَن تِلۡكُمُ ٱلۡجَنَّةُ أُورِثۡتُمُوهَا بِمَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

و كينه را از دلهاي شان مي‌زداييم، از زير نظر آنها جويها روان است، و مي‌گويند: سپاس براي الله است كه ما را به اين [بهشت جاودان] هدايت نمود، و اگر ما را الله هدايت نمي‌كرد، هدايت نمي‌شديم، به تحقيق كه فرستادگان پروردگار ما [كه پيامبران باشند] به حق آمدند، [و در اين وقت] براي آنها نداء داده مي‌شود كه اين بهشت را [به فضل و رحمت پروردگار] به پاداش آنچه كه انجام مي‌داديد، به ميراث برده ‌ايد

وَنَادَىٰٓ أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِ أَصۡحَٰبَ ٱلنَّارِ أَن قَدۡ وَجَدۡنَا مَا وَعَدَنَا رَبُّنَا حَقّٗا فَهَلۡ وَجَدتُّم مَّا وَعَدَ رَبُّكُمۡ حَقّٗاۖ قَالُواْ نَعَمۡۚ فَأَذَّنَ مُؤَذِّنُۢ بَيۡنَهُمۡ أَن لَّعۡنَةُ ٱللَّهِ عَلَى ٱلظَّـٰلِمِينَ

و اهل بهشت اهل دوزخ را صدا مي‌زنند [و مي‌گويند]: آنچه را كه پروردگار ما [از نعمتهاي بهشت] براي ما وعده داده بود، به درستي دريافتيم، آيا شما هم آنچه را كه پروردگار شما [از عذاب جهنم] براي شما وعده داده بود، به درستي دريافتيد؟ مي‌گويند: بلي [دريافتيم، در اين وقت] نداء دهندة در بين آنها نداء مي‌كند كه: لعنت الله بر ستمكاران باد

ٱلَّذِينَ يَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ وَيَبۡغُونَهَا عِوَجٗا وَهُم بِٱلۡأٓخِرَةِ كَٰفِرُونَ

آن كساني كه مردم را از راه الله باز مي‌داشتند، و راه او ناموزون مي‌پنداشتند، و به آخرت كافر بودند

وَبَيۡنَهُمَا حِجَابٞۚ وَعَلَى ٱلۡأَعۡرَافِ رِجَالٞ يَعۡرِفُونَ كُلَّۢا بِسِيمَىٰهُمۡۚ وَنَادَوۡاْ أَصۡحَٰبَ ٱلۡجَنَّةِ أَن سَلَٰمٌ عَلَيۡكُمۡۚ لَمۡ يَدۡخُلُوهَا وَهُمۡ يَطۡمَعُونَ

در بين [بهشت و دوزخ] حجابي است، و بر اعراف مرداني هستند كه هر كدام [از بهشتيان و دوزخيان] را به علامت چهره‌هاي شان مي‌شناسند، و به بهشتيان به صداي بلند [مي‌گويند] (سلام بر شما)، و اينها [اهل اعراف هنوز] داخل بهشت نشده ‌اند، ولي اميد آن را دارند

۞وَإِذَا صُرِفَتۡ أَبۡصَٰرُهُمۡ تِلۡقَآءَ أَصۡحَٰبِ ٱلنَّارِ قَالُواْ رَبَّنَا لَا تَجۡعَلۡنَا مَعَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّـٰلِمِينَ

و چون چشم شان به دوزخيان مي‌افتند، مي‌گويند: پروردگارا! ما را در زمرة گروه ستمكاران قرار مده

وَنَادَىٰٓ أَصۡحَٰبُ ٱلۡأَعۡرَافِ رِجَالٗا يَعۡرِفُونَهُم بِسِيمَىٰهُمۡ قَالُواْ مَآ أَغۡنَىٰ عَنكُمۡ جَمۡعُكُمۡ وَمَا كُنتُمۡ تَسۡتَكۡبِرُونَ

و اهل اعراف مرداني [اشخاصي از دوزخيان] را كه از قيافه‌هاي شان مي‌شناسند، صدا مي‌زنند و مي‌گويند: مال اندوزي، و [تكبر] و سركشي‌هاي شما به شما سودي نبخشيد

أَهَـٰٓؤُلَآءِ ٱلَّذِينَ أَقۡسَمۡتُمۡ لَا يَنَالُهُمُ ٱللَّهُ بِرَحۡمَةٍۚ ٱدۡخُلُواْ ٱلۡجَنَّةَ لَا خَوۡفٌ عَلَيۡكُمۡ وَلَآ أَنتُمۡ تَحۡزَنُونَ

آيا اينها همان كساني هستند كه قسم ياد مي‌كرديد كه الله آنها را مشمول رحمت [خود] نخواهد كرد؟ اينك [به اينها مي‌گوييم] به بهشت درآييد، نه ترسي بر شما است و نه اندوهگين مي‌شويد

وَنَادَىٰٓ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِ أَصۡحَٰبَ ٱلۡجَنَّةِ أَنۡ أَفِيضُواْ عَلَيۡنَا مِنَ ٱلۡمَآءِ أَوۡ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُۚ قَالُوٓاْ إِنَّ ٱللَّهَ حَرَّمَهُمَا عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ

و اهل دوزخ اهل بهشت را صدا زده و مي‌گويند: از آب و يا از آنچه كه الله براي شما روزي داده است، بر ما بريزيد، [بهشتيان در جواب] مي‌گويند: الله اينها را بر كافران حرام كرده است

ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ دِينَهُمۡ لَهۡوٗا وَلَعِبٗا وَغَرَّتۡهُمُ ٱلۡحَيَوٰةُ ٱلدُّنۡيَاۚ فَٱلۡيَوۡمَ نَنسَىٰهُمۡ كَمَا نَسُواْ لِقَآءَ يَوۡمِهِمۡ هَٰذَا وَمَا كَانُواْ بِـَٔايَٰتِنَا يَجۡحَدُونَ

بر آن [كافراني] كه دين خود را به بازي گرفته بودند، و زندگي دنيا فريب شان داده بود، امروز آنان را همان گونه فراموش مي‌كنيم، كه آنان روبرو شدن به چنين روزي را فراموش كرده بودند، و آيات ما را انكار مي‌كردند

وَلَقَدۡ جِئۡنَٰهُم بِكِتَٰبٖ فَصَّلۡنَٰهُ عَلَىٰ عِلۡمٍ هُدٗى وَرَحۡمَةٗ لِّقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ

و به يقين براي آنان كتابي آورديم آن را از روي علم تفصيل داديم، [تا اينكه اين كتاب] هدايت و رحمتي براي كساني باشد كه ايمان مي‌آورند

هَلۡ يَنظُرُونَ إِلَّا تَأۡوِيلَهُۥۚ يَوۡمَ يَأۡتِي تَأۡوِيلُهُۥ يَقُولُ ٱلَّذِينَ نَسُوهُ مِن قَبۡلُ قَدۡ جَآءَتۡ رُسُلُ رَبِّنَا بِٱلۡحَقِّ فَهَل لَّنَا مِن شُفَعَآءَ فَيَشۡفَعُواْ لَنَآ أَوۡ نُرَدُّ فَنَعۡمَلَ غَيۡرَ ٱلَّذِي كُنَّا نَعۡمَلُۚ قَدۡ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ وَضَلَّ عَنۡهُم مَّا كَانُواْ يَفۡتَرُونَ

آيا آنان جز در انتظار تفسيرش مي‌باشند، روزي كه تأويل آن فرا رسد، كساني كه آن را از پيش فراموش كرده بودند مي‌گويند: همانا فرستادگان پروردگار ما به حق آمده بودند، پس آيا [اكنون] براي ما شفيعاني هستند تا براي ما شفاعت كنند، و يا اينكه [به دنيا] باز گردانده شويم تا به خلاف آنچه عمل مي‌كرديم، عمل كنيم، [كفر را گذاشته و ايمان بياوريم]، به يقين آنها به خود زيان كردند، و آنچه را كه افتراء مي‌كردند، از بين رفت

إِنَّ رَبَّكُمُ ٱللَّهُ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٖ ثُمَّ ٱسۡتَوَىٰ عَلَى ٱلۡعَرۡشِۖ يُغۡشِي ٱلَّيۡلَ ٱلنَّهَارَ يَطۡلُبُهُۥ حَثِيثٗا وَٱلشَّمۡسَ وَٱلۡقَمَرَ وَٱلنُّجُومَ مُسَخَّرَٰتِۭ بِأَمۡرِهِۦٓۗ أَلَا لَهُ ٱلۡخَلۡقُ وَٱلۡأَمۡرُۗ تَبَارَكَ ٱللَّهُ رَبُّ ٱلۡعَٰلَمِينَ

[اي مردم!] همانا پروردگار شما الهي است كه آسمانها و زمين را در شش روز آفريد، سپس بر عرش مرتفع وبلند شد، روز را با شب مي‌پوشاند، كه شتابان در پي آن است، و آفتاب و مهتاب و ستارگان را [آفريد] كه تحت فرمان مي‌باشند، آگاه باشيد كه آفريدن و فرمانروايي خاص براي او است، و الهي كه پروردگار جهانيان است، داراي بركت فراوان است

ٱدۡعُواْ رَبَّكُمۡ تَضَرُّعٗا وَخُفۡيَةًۚ إِنَّهُۥ لَا يُحِبُّ ٱلۡمُعۡتَدِينَ

به درگاه پروردگار خود به زاري و به طور پنهاني دعاء كنيد، كه همانا او تعدي كنندگان را دوست ندارد

وَلَا تُفۡسِدُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ بَعۡدَ إِصۡلَٰحِهَا وَٱدۡعُوهُ خَوۡفٗا وَطَمَعًاۚ إِنَّ رَحۡمَتَ ٱللَّهِ قَرِيبٞ مِّنَ ٱلۡمُحۡسِنِينَ

و در زمين بعد از اصلاح آن فسادكاري نكنيد، و به درگاه او به بيم و اميد دعاء كنيد؛ زيرا رحمت الله به نيكوكاران نزديك است

وَهُوَ ٱلَّذِي يُرۡسِلُ ٱلرِّيَٰحَ بُشۡرَۢا بَيۡنَ يَدَيۡ رَحۡمَتِهِۦۖ حَتَّىٰٓ إِذَآ أَقَلَّتۡ سَحَابٗا ثِقَالٗا سُقۡنَٰهُ لِبَلَدٖ مَّيِّتٖ فَأَنزَلۡنَا بِهِ ٱلۡمَآءَ فَأَخۡرَجۡنَا بِهِۦ مِن كُلِّ ٱلثَّمَرَٰتِۚ كَذَٰلِكَ نُخۡرِجُ ٱلۡمَوۡتَىٰ لَعَلَّكُمۡ تَذَكَّرُونَ

و او است كه بادها را بشارت دهنده در پيشاپيش رحمت خود [كه نزول باران باشد] مي‌فرستد، تا چون ابرهاي سنگين‌بار را بردارند، آنها را به سرزميني كه مرده است سوق مي‌دهيم، و از آن [ابر] آب را نازل مي‌كنيم، و به [وسيلة آن آب] ميوه‌هاي گوناگوني را بيرون مي‌آوريم، مرده‌ها را [در قيامت] نيز به همين گونه بيرون مي‌آوريم، تا باشد كه پند بگيريد

وَٱلۡبَلَدُ ٱلطَّيِّبُ يَخۡرُجُ نَبَاتُهُۥ بِإِذۡنِ رَبِّهِۦۖ وَٱلَّذِي خَبُثَ لَا يَخۡرُجُ إِلَّا نَكِدٗاۚ كَذَٰلِكَ نُصَرِّفُ ٱلۡأٓيَٰتِ لِقَوۡمٖ يَشۡكُرُونَ

و گياه زمين پاك، به فرمان پروردگارش مي‌رويد، و از زمين ناپاك، جز گياه اندك و بي‌ارزشي نمي‌رويد، بدين گونه آيات خود را براي كساني كه سپاسگزاري مي‌كنند، به طور گوناگون بيان مي‌داريم

لَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا نُوحًا إِلَىٰ قَوۡمِهِۦ فَقَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ مَا لَكُم مِّنۡ إِلَٰهٍ غَيۡرُهُۥٓ إِنِّيٓ أَخَافُ عَلَيۡكُمۡ عَذَابَ يَوۡمٍ عَظِيمٖ

همانا نوح را به سوي قومش فرستاديم، گفت: اي قوم من! الله را بپرستيد كه براي شما معبودي جز او وجود ندارد، من بر شما از عذاب روزي بزرگ مي‌ترسم

قَالَ ٱلۡمَلَأُ مِن قَوۡمِهِۦٓ إِنَّا لَنَرَىٰكَ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ

بزرگان قومش گفتند: به راستي ما تو را در گمراهي آشكاري مي‌بينيم