أَلَمۡ يَرَوۡاْ كَمۡ أَهۡلَكۡنَا قَبۡلَهُم مِّنَ ٱلۡقُرُونِ أَنَّهُمۡ إِلَيۡهِمۡ لَا يَرۡجِعُونَ
آيا ندانستند [و يا نديدند] كه پيش از آنان چه مردمان بسياري را هلاك كرديم، كه ديگر به نزد شان بر نميگردند
وَإِن كُلّٞ لَّمَّا جَمِيعٞ لَّدَيۡنَا مُحۡضَرُونَ
و جز اين نيست كه همة آنها در نزد ما حاضر ساخته ميشوند
وَءَايَةٞ لَّهُمُ ٱلۡأَرۡضُ ٱلۡمَيۡتَةُ أَحۡيَيۡنَٰهَا وَأَخۡرَجۡنَا مِنۡهَا حَبّٗا فَمِنۡهُ يَأۡكُلُونَ
و دليلي براي آنان زمين مرده است كه آن را زنده گردانيديم، و از آن حبوباتي بيرون آورديم، كه از آن ميخورند
وَجَعَلۡنَا فِيهَا جَنَّـٰتٖ مِّن نَّخِيلٖ وَأَعۡنَٰبٖ وَفَجَّرۡنَا فِيهَا مِنَ ٱلۡعُيُونِ
و در آن [زمين] باغها و درختان خرما و انگور ايجاد نموديم و چشمههايي را در آن روان ساختيم
لِيَأۡكُلُواْ مِن ثَمَرِهِۦ وَمَا عَمِلَتۡهُ أَيۡدِيهِمۡۚ أَفَلَا يَشۡكُرُونَ
تا از ميوه هاي آن و از آنچه از عمل دست شان است، [و يا: از عمل دست شان نيست]، بخورند، آيا شكرگزاري نميكنند
سُبۡحَٰنَ ٱلَّذِي خَلَقَ ٱلۡأَزۡوَٰجَ كُلَّهَا مِمَّا تُنۢبِتُ ٱلۡأَرۡضُ وَمِنۡ أَنفُسِهِمۡ وَمِمَّا لَا يَعۡلَمُونَ
منزه است آن ذاتي كه همة جُفْت ها را آفريد، چه از آنچه كه از زمين ميروياند، و چه از خود شان، و چه از چيزهايي كه نميدانند
وَءَايَةٞ لَّهُمُ ٱلَّيۡلُ نَسۡلَخُ مِنۡهُ ٱلنَّهَارَ فَإِذَا هُم مُّظۡلِمُونَ
و شب، دليل [ديگري بر قدرت الله] براي آنان است كه روز را از آن بيرون ميآوريم، و ناگاه تاريكي آنان را فرا ميگيرد
وَٱلشَّمۡسُ تَجۡرِي لِمُسۡتَقَرّٖ لَّهَاۚ ذَٰلِكَ تَقۡدِيرُ ٱلۡعَزِيزِ ٱلۡعَلِيمِ
و خورشيد به سوي قرارگاهش در جريان است، اين، تقدير پيروزمند دانا است
وَٱلۡقَمَرَ قَدَّرۡنَٰهُ مَنَازِلَ حَتَّىٰ عَادَ كَٱلۡعُرۡجُونِ ٱلۡقَدِيمِ
و براي ماه، منازلي قرار داديم، [كه بعد از طي كردن آنها] دو باره، مانند شاخة خشكيدة خرما ميشود
لَا ٱلشَّمۡسُ يَنۢبَغِي لَهَآ أَن تُدۡرِكَ ٱلۡقَمَرَ وَلَا ٱلَّيۡلُ سَابِقُ ٱلنَّهَارِۚ وَكُلّٞ فِي فَلَكٖ يَسۡبَحُونَ
نه براي خورشيد سزاوار است كه به ماه برسد، و نه شب ميتواند كه بر روز سبقت بگيرد، و همه در مدار [مربوط به خود] شناور هستند
وَءَايَةٞ لَّهُمۡ أَنَّا حَمَلۡنَا ذُرِّيَّتَهُمۡ فِي ٱلۡفُلۡكِ ٱلۡمَشۡحُونِ
و دليل [ديگر بر قدرت الله] براي آنان اين است كه فرزندان شان را بر كشتي پُربار سوار كرديم
وَخَلَقۡنَا لَهُم مِّن مِّثۡلِهِۦ مَا يَرۡكَبُونَ
و براي آنان مانند [كشتي، مَرْكَب هايي] آفريديم، تا بر آنها سوار شوند
وَإِن نَّشَأۡ نُغۡرِقۡهُمۡ فَلَا صَرِيخَ لَهُمۡ وَلَا هُمۡ يُنقَذُونَ
و اگر بخواهيم آنان را غرق ميكنيم، [آنگونه] كه نه فريادرسي داشته باشند، و نه هم نجات داده شوند
إِلَّا رَحۡمَةٗ مِّنَّا وَمَتَٰعًا إِلَىٰ حِينٖ
مگر آنكه رحمتي از طرف ما باشد، كه [شامل حال آنها شود] تا مدتي برخور دار شوند
وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ ٱتَّقُواْ مَا بَيۡنَ أَيۡدِيكُمۡ وَمَا خَلۡفَكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تُرۡحَمُونَ
و چون براي آنان گفته شود از آنچه پيش روي شما است، و از آنچه پشت سر شما است، بترسيد، تا باشد كه مورد رحمت قرار گيريد
وَمَا تَأۡتِيهِم مِّنۡ ءَايَةٖ مِّنۡ ءَايَٰتِ رَبِّهِمۡ إِلَّا كَانُواْ عَنۡهَا مُعۡرِضِينَ
و هيچ دليلي از دلائل [قدرت] پروردگار شان براي آنان نميآيد، مگر آنكه از آن روي ميگردانند
وَإِذَا قِيلَ لَهُمۡ أَنفِقُواْ مِمَّا رَزَقَكُمُ ٱللَّهُ قَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لِلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَنُطۡعِمُ مَن لَّوۡ يَشَآءُ ٱللَّهُ أَطۡعَمَهُۥٓ إِنۡ أَنتُمۡ إِلَّا فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ
و چون براي آنان گفته شود: از آنچه الله براي شما روزي داده است، انفاق كنيد، كساني كه كافر شدند به كساني كه مؤمن شدند ميگويند: آيا ما به كسي طعام بدهيم كه اگر الله ميخواست، [خودش] به او طعام ميداد، شما جز در گمراهي آشكاري نميباشيد
وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ
و ميگويند: اگر راست ميگوييد، اين و عده [كه قيامت باشد] چه وقت فراميرسد
مَا يَنظُرُونَ إِلَّا صَيۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ تَأۡخُذُهُمۡ وَهُمۡ يَخِصِّمُونَ
اينها جز انتظار يك بانگ مهيب را نميكشند كه آنان را در حالي فرا ميگيرد، كه سرگرم ستيزه و جدل هستند
فَلَا يَسۡتَطِيعُونَ تَوۡصِيَةٗ وَلَآ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِمۡ يَرۡجِعُونَ
و در آنوقت نه فرصت وصيت كردن را دارند، و نه هم ميتوانند به خانواده هاي خود باز گردند
وَنُفِخَ فِي ٱلصُّورِ فَإِذَا هُم مِّنَ ٱلۡأَجۡدَاثِ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ يَنسِلُونَ
و در صور دميده ميشود، و به ناگاه همة آنان از قبرهاي خود [بيرون ميآيند، و] به سوي پروردگار خويش ميشتابند
قَالُواْ يَٰوَيۡلَنَا مَنۢ بَعَثَنَا مِن مَّرۡقَدِنَاۜۗ هَٰذَا مَا وَعَدَ ٱلرَّحۡمَٰنُ وَصَدَقَ ٱلۡمُرۡسَلُونَ
ميگويند: اي واي بر ما، چه كسي ما را از خوابگاه هاي مان برانگيخته است، [به آنان گفته ميشود:] اين همان چيزي است كه [الله] مهربان وعده داده بود، و پيامبران راست گفته بودند
إِن كَانَتۡ إِلَّا صَيۡحَةٗ وَٰحِدَةٗ فَإِذَا هُمۡ جَمِيعٞ لَّدَيۡنَا مُحۡضَرُونَ
آن جز يك آواز مهيب نيست، كه ناگاه همة شان نزد ما حاضر ميشوند
فَٱلۡيَوۡمَ لَا تُظۡلَمُ نَفۡسٞ شَيۡـٔٗا وَلَا تُجۡزَوۡنَ إِلَّا مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ
و در اين روز به هيچ كس هيچ ستمى نميشود، و جز آنچه ميكرديد، جزاء داده نميشويد
إِنَّ أَصۡحَٰبَ ٱلۡجَنَّةِ ٱلۡيَوۡمَ فِي شُغُلٖ فَٰكِهُونَ
همانا بهشتيان در اين روز به خوشي و شادماني مشغول هستند
هُمۡ وَأَزۡوَٰجُهُمۡ فِي ظِلَٰلٍ عَلَى ٱلۡأَرَآئِكِ مُتَّكِـُٔونَ
آنها و همسران شان در سايه هاي [گسترده] بر تختها تكيه زده اند
لَهُمۡ فِيهَا فَٰكِهَةٞ وَلَهُم مَّا يَدَّعُونَ
براي آنان در آنجا ميوه هايي است، و براي شان هر چه بخواهند آماده است
سَلَٰمٞ قَوۡلٗا مِّن رَّبّٖ رَّحِيمٖ
[براي آنها گفته ميشود:] سلام بر شما، اين سخني از جانب پروردگار مهربان است
وَٱمۡتَٰزُواْ ٱلۡيَوۡمَ أَيُّهَا ٱلۡمُجۡرِمُونَ
و اي مجرمان! امروز [از مؤمنان] جدا شويد
۞أَلَمۡ أَعۡهَدۡ إِلَيۡكُمۡ يَٰبَنِيٓ ءَادَمَ أَن لَّا تَعۡبُدُواْ ٱلشَّيۡطَٰنَۖ إِنَّهُۥ لَكُمۡ عَدُوّٞ مُّبِينٞ
اي بني آدم! آيا از شما عهد نگرفته بودم كه شيطان را عبادت نكنيد، زيرا او براي شما دشمن آشكاري است