ثُمَّ تَوَلَّيۡتُم مِّنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَۖ فَلَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَرَحۡمَتُهُۥ لَكُنتُم مِّنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ

[ولي] شما بعد از اين، روگردان شديد، و اگر فضل و رحمت الله بر شما نمي‌بود، هرآينه از زيانكاران مي‌بوديد

مَّا يَوَدُّ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ مِنۡ أَهۡلِ ٱلۡكِتَٰبِ وَلَا ٱلۡمُشۡرِكِينَ أَن يُنَزَّلَ عَلَيۡكُم مِّنۡ خَيۡرٖ مِّن رَّبِّكُمۡۚ وَٱللَّهُ يَخۡتَصُّ بِرَحۡمَتِهِۦ مَن يَشَآءُۚ وَٱللَّهُ ذُو ٱلۡفَضۡلِ ٱلۡعَظِيمِ

كساني از اهل كتاب كه كافر شده اند، و همچنين مشركان، نمي‌خواهند كه از طرف پروردگار تان بر شما خير و بركتي نازل شود، در حالي كه الله هركسي را كه بخواهد به رحمت خود اختصاص مي‌دهد، و الله تعالى صاحب فضل بزرگى است

وَإِلَٰهُكُمۡ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞۖ لَّآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ٱلرَّحۡمَٰنُ ٱلرَّحِيمُ

و الله شما الله یگانه است که غیر از او معبودی نیست؛ بخشنده‌ی مهربان است

يَخۡتَصُّ بِرَحۡمَتِهِۦ مَن يَشَآءُۗ وَٱللَّهُ ذُو ٱلۡفَضۡلِ ٱلۡعَظِيمِ

هر كه را خواسته باشد، به رحمت خود اختصاص مي‌دهد، و الله صاحب فضل بزرگ است

وَلَئِن قُتِلۡتُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَوۡ مُتُّمۡ لَمَغۡفِرَةٞ مِّنَ ٱللَّهِ وَرَحۡمَةٌ خَيۡرٞ مِّمَّا يَجۡمَعُونَ

و اگر در راه الله كشته شويد، و يا بميريد، هرآينه آمرزش و رحمت الله از آنچه جمع مي‌كنند، بهتر است

يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَأۡكُلُوٓاْ أَمۡوَٰلَكُم بَيۡنَكُم بِٱلۡبَٰطِلِ إِلَّآ أَن تَكُونَ تِجَٰرَةً عَن تَرَاضٖ مِّنكُمۡۚ وَلَا تَقۡتُلُوٓاْ أَنفُسَكُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِكُمۡ رَحِيمٗا

اي كساني كه ‌ايمان آورده‌ايد! اموال خود را در بين خود به باطل نخوريد، مگر آنكه تجارت رضامندانة از طرف شما باشد، و خود را نكشيد؛ زيرا الله بر شما مهربان است

وَإِذَا جَآءَهُمۡ أَمۡرٞ مِّنَ ٱلۡأَمۡنِ أَوِ ٱلۡخَوۡفِ أَذَاعُواْ بِهِۦۖ وَلَوۡ رَدُّوهُ إِلَى ٱلرَّسُولِ وَإِلَىٰٓ أُوْلِي ٱلۡأَمۡرِ مِنۡهُمۡ لَعَلِمَهُ ٱلَّذِينَ يَسۡتَنۢبِطُونَهُۥ مِنۡهُمۡۗ وَلَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَرَحۡمَتُهُۥ لَٱتَّبَعۡتُمُ ٱلشَّيۡطَٰنَ إِلَّا قَلِيلٗا

و چون خبري از ايمني [و پيروزي] و يا از خوف [و نكبت] براي آنان برسد، آن را شايع مي‌كنند، در حالي كه اگر آن را به پيامبر و اولياي امور ارجاع مي‌کردند، به يقين كساني از آنان كه حقيقت را جستجو مي‌كنند، آن را مي‌دانستند، و اگر فضل الله و بخشايش او بر شما نمي‌بود، جز عدة اندكي، از شيطان پيروي مي‌كرديد

دَرَجَٰتٖ مِّنۡهُ وَمَغۡفِرَةٗ وَرَحۡمَةٗۚ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورٗا رَّحِيمًا

اين درجاتي، و مغفرتي، و رحمتي از طرف او است، و الله آمرزندة مهربان است

وَلَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكَ وَرَحۡمَتُهُۥ لَهَمَّت طَّآئِفَةٞ مِّنۡهُمۡ أَن يُضِلُّوكَ وَمَا يُضِلُّونَ إِلَّآ أَنفُسَهُمۡۖ وَمَا يَضُرُّونَكَ مِن شَيۡءٖۚ وَأَنزَلَ ٱللَّهُ عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ وَٱلۡحِكۡمَةَ وَعَلَّمَكَ مَا لَمۡ تَكُن تَعۡلَمُۚ وَكَانَ فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكَ عَظِيمٗا

و [اى پيامبر!] اگر فضل و رحمت الله بر تو نمي‌بود، گروهي از آنان تصميم داشتند، كه تو را گمراه كنند، و در حالي كه جز خود [ديگري] را گمراه نمي‌كنند، و به تو هيچ ضرري نمي‌رسانند، و الله كتاب و حكمت را بر تو نازل كرد، و آنچه را كه نمي‌دانستي به تو آموخت، و فضل الله بر تو بسيار زياد است

فَأَمَّا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِٱللَّهِ وَٱعۡتَصَمُواْ بِهِۦ فَسَيُدۡخِلُهُمۡ فِي رَحۡمَةٖ مِّنۡهُ وَفَضۡلٖ وَيَهۡدِيهِمۡ إِلَيۡهِ صِرَٰطٗا مُّسۡتَقِيمٗا

پس آنان كه به الله ايمان آوردند، و به آن [قرآن كريم] تمسك جستند، به زودي آنها را مشمول رحمت و فضل خود مي‌گرداند، و آنها را به سوي خود به راه راستي [راه ايمان باشد] هدايت مي‌كند

قُل لِّمَن مَّا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ قُل لِّلَّهِۚ كَتَبَ عَلَىٰ نَفۡسِهِ ٱلرَّحۡمَةَۚ لَيَجۡمَعَنَّكُمۡ إِلَىٰ يَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ لَا رَيۡبَ فِيهِۚ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فَهُمۡ لَا يُؤۡمِنُونَ

بگو! آنچه كه در آسمانها و زمين است از آنِ كيست؟ بگو از آنِ الله است، كه رحمت را بر خود مقرر داشته است، به يقين شما را در روز قيامت كه شكي در آن نيست، جمع مي‌كند، كساني كه خود را خساره ‌مند ساخته‌اند، ايمان نمي‌آورند

وَإِذَا جَآءَكَ ٱلَّذِينَ يُؤۡمِنُونَ بِـَٔايَٰتِنَا فَقُلۡ سَلَٰمٌ عَلَيۡكُمۡۖ كَتَبَ رَبُّكُمۡ عَلَىٰ نَفۡسِهِ ٱلرَّحۡمَةَ أَنَّهُۥ مَنۡ عَمِلَ مِنكُمۡ سُوٓءَۢا بِجَهَٰلَةٖ ثُمَّ تَابَ مِنۢ بَعۡدِهِۦ وَأَصۡلَحَ فَأَنَّهُۥ غَفُورٞ رَّحِيمٞ

[اي پيامبر!] و چون كساني كه به آيات ما ايمان مي‌آورند، نزد تو آمدند، [به آنها] بگو: سلام بر شما، پروردگار تان رحمت را بر خود مقرر داشته است كه هر كس از شما كه به ناداني مرتكب كار بدي شود، و بعد از آن توبه كرده و به كار نيك بپردازد، به يقين كه او آمرزندة مهربان است

وَرَبُّكَ ٱلۡغَنِيُّ ذُو ٱلرَّحۡمَةِۚ إِن يَشَأۡ يُذۡهِبۡكُمۡ وَيَسۡتَخۡلِفۡ مِنۢ بَعۡدِكُم مَّا يَشَآءُ كَمَآ أَنشَأَكُم مِّن ذُرِّيَّةِ قَوۡمٍ ءَاخَرِينَ

و پروردگار تو بي‌نياز و مهربان است، اگر بخواهد شما را مي‌برد، و به جاي شما آنچه را كه بخواهد، جايگزين مي‌سازد، همان طوري كه شما را از نسل گروه ديگري پديد آورد

فَإِن كَذَّبُوكَ فَقُل رَّبُّكُمۡ ذُو رَحۡمَةٖ وَٰسِعَةٖ وَلَا يُرَدُّ بَأۡسُهُۥ عَنِ ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡمُجۡرِمِينَ

[اي پيامبر!] اگر تو را تكذيب كردند، بگو: پروردگار تان داراي رحمت بي‌انتهاء است، و عذابش از گروه مجرمان بازگردانده نمي‌شود

وَلَا تُفۡسِدُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ بَعۡدَ إِصۡلَٰحِهَا وَٱدۡعُوهُ خَوۡفٗا وَطَمَعًاۚ إِنَّ رَحۡمَتَ ٱللَّهِ قَرِيبٞ مِّنَ ٱلۡمُحۡسِنِينَ

و در زمين بعد از اصلاح آن فسادكاري نكنيد، و به درگاه او به بيم و اميد دعاء كنيد؛ زيرا رحمت الله به نيكوكاران نزديك است

۞وَٱكۡتُبۡ لَنَا فِي هَٰذِهِ ٱلدُّنۡيَا حَسَنَةٗ وَفِي ٱلۡأٓخِرَةِ إِنَّا هُدۡنَآ إِلَيۡكَۚ قَالَ عَذَابِيٓ أُصِيبُ بِهِۦ مَنۡ أَشَآءُۖ وَرَحۡمَتِي وَسِعَتۡ كُلَّ شَيۡءٖۚ فَسَأَكۡتُبُهَا لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَيُؤۡتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَٱلَّذِينَ هُم بِـَٔايَٰتِنَا يُؤۡمِنُونَ

و در اين دنيا و در آخرت براي ما نيكي مقدر فرما؛ زيرا ما به سوي تو بازگشته ايم، [الله] فرمود: عذاب خود را به هر كسي كه بخواهم مي‌رسانم، و رحمت من همه چيز را فراگرفته است، و به زودي آن را [رحمت خود را] براي كساني مقرر مي‌دارم كه پرهيزگاري مي‌كنند، و زكات مي‌دهند، و كساني كه به آيات ما ايمان مي‌آورند

وَمِنۡهُمُ ٱلَّذِينَ يُؤۡذُونَ ٱلنَّبِيَّ وَيَقُولُونَ هُوَ أُذُنٞۚ قُلۡ أُذُنُ خَيۡرٖ لَّكُمۡ يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَيُؤۡمِنُ لِلۡمُؤۡمِنِينَ وَرَحۡمَةٞ لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ مِنكُمۡۚ وَٱلَّذِينَ يُؤۡذُونَ رَسُولَ ٱللَّهِ لَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ

بعضي از آنها [منافقان] كساني هستند كه پيامبر را آزار مي‌دهند و مي‌گويند كه او زود باور است، [و هر سخني را قبول مي‌كند]، بگو! شنوندة سخن خير تان است، به الله ايمان دارد، و [سخن] مؤمنان را تصديق مي‎كند، و براي كساني از شما كه ايمان آورده ‌اند رحمتي است، و براي كساني كه پيامبر الله را آزار مي‌دهند، عذاب دردناكي است

وَمِنَ ٱلۡأَعۡرَابِ مَن يُؤۡمِنُ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ وَيَتَّخِذُ مَا يُنفِقُ قُرُبَٰتٍ عِندَ ٱللَّهِ وَصَلَوَٰتِ ٱلرَّسُولِۚ أَلَآ إِنَّهَا قُرۡبَةٞ لَّهُمۡۚ سَيُدۡخِلُهُمُ ٱللَّهُ فِي رَحۡمَتِهِۦٓۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ

و از باديه نشينان كساني هستند كه به الله و روز آخرت ايمان دارند، و آنچه را انفاق مي‎كنند، سبب تقرب به الله، و دعاي پيامبر مي‌دانند، آگاه باشيد كه اين [نفقات آنها] سبب تقرب براي شان است، و به زودي الله آنها را مشمول رحمت خود مي‌گرداند، به يقين الله آمرزندة مهربان است

قُلۡ بِفَضۡلِ ٱللَّهِ وَبِرَحۡمَتِهِۦ فَبِذَٰلِكَ فَلۡيَفۡرَحُواْ هُوَ خَيۡرٞ مِّمَّا يَجۡمَعُونَ

[اي پيامبر] بگو: پس بايد به فضل و رحمت الله شاد باشند، اين از آنچه جمع مي‌كنند بهتر است

وَلَئِنۡ أَذَقۡنَا ٱلۡإِنسَٰنَ مِنَّا رَحۡمَةٗ ثُمَّ نَزَعۡنَٰهَا مِنۡهُ إِنَّهُۥ لَيَـُٔوسٞ كَفُورٞ

و اگر از جانب خود براي آدمي نعمتي بدهيم، و سپس آن را از وي بگيريم، به يقين نااميد و ناسپاس مي‌شود

وَكَذَٰلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي ٱلۡأَرۡضِ يَتَبَوَّأُ مِنۡهَا حَيۡثُ يَشَآءُۚ نُصِيبُ بِرَحۡمَتِنَا مَن نَّشَآءُۖ وَلَا نُضِيعُ أَجۡرَ ٱلۡمُحۡسِنِينَ

و به اين گونه براي يوسف در آن سرزمين قدرت داديم، تا در آنجا در هر كجا كه بخواهد، قرار بگيرد، به هركس كه خواسته باشيم، رحمت خود را مي‌رسانيم، و پاداش نيكوكاران را ضايع نمي‌سازيم

قَالَ وَمَن يَقۡنَطُ مِن رَّحۡمَةِ رَبِّهِۦٓ إِلَّا ٱلضَّآلُّونَ

گفت: چه كسي جز گمراهان از رحمت پروردگارش نااميد مي‌شود؟

وَإِذِ ٱعۡتَزَلۡتُمُوهُمۡ وَمَا يَعۡبُدُونَ إِلَّا ٱللَّهَ فَأۡوُۥٓاْ إِلَى ٱلۡكَهۡفِ يَنشُرۡ لَكُمۡ رَبُّكُم مِّن رَّحۡمَتِهِۦ وَيُهَيِّئۡ لَكُم مِّنۡ أَمۡرِكُم مِّرۡفَقٗا

و اينك كه از آنها و از آنچه كه جز الله يكتا مي‌پرستيدند، كناره گيري كرديد، پس به غار پناه ببريد، که پروردگارتان از رحمت خود بر شما مي‌گستراند، و در اين كار تان براي شما گشايشي فراهم مي‌سازد

وَرَبُّكَ ٱلۡغَفُورُ ذُو ٱلرَّحۡمَةِۖ لَوۡ يُؤَاخِذُهُم بِمَا كَسَبُواْ لَعَجَّلَ لَهُمُ ٱلۡعَذَابَۚ بَل لَّهُم مَّوۡعِدٞ لَّن يَجِدُواْ مِن دُونِهِۦ مَوۡئِلٗا

و [اي پيامبر!] پروردگار تو آمرزنده و داراي رحمت است، اگر آنان را به سزاي آنچه كه كرده اند، مؤاخذه نمايد، به يقين هم اكنون عذاب را بر آنان مي‌فرستد، ولي براي آنان موعد [معيني] است كه هرگز از آن، راه گريزي نخواهند داشت

وَوَهَبۡنَا لَهُم مِّن رَّحۡمَتِنَا وَجَعَلۡنَا لَهُمۡ لِسَانَ صِدۡقٍ عَلِيّٗا

و آنان را از رحمت خود بهره‌مند ساختيم، و براي آنان نام نيك بلند آوازة داديم

وَوَهَبۡنَا لَهُۥ مِن رَّحۡمَتِنَآ أَخَاهُ هَٰرُونَ نَبِيّٗا

و براي او از رحمت خويش برادرش هارون را عطاء كرديم

وَلَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَرَحۡمَتُهُۥ وَأَنَّ ٱللَّهَ تَوَّابٌ حَكِيمٌ

و اگر فضل الله و رحمت او بر شما نمي‌بود، و اينكه خداوند توبه پذير با حكمت است

وَلَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَرَحۡمَتُهُۥ فِي ٱلدُّنۡيَا وَٱلۡأٓخِرَةِ لَمَسَّكُمۡ فِي مَآ أَفَضۡتُمۡ فِيهِ عَذَابٌ عَظِيمٌ

و اگر فضل و رحمت الله در دنيا و آخرت بر شما نمي‌بود، به سزاي آنچه كه اشاعه كرديد، عذاب بزرگى به شما مي‌رسيد

وَلَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَرَحۡمَتُهُۥ وَأَنَّ ٱللَّهَ رَءُوفٞ رَّحِيمٞ

و اگر فضل و رحمت الله بر شما نمي‌بود، [به عذاب بزرگى گرفتار مى شديد] و اينكه الله رؤوف و رحيم است

۞يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّبِعُواْ خُطُوَٰتِ ٱلشَّيۡطَٰنِۚ وَمَن يَتَّبِعۡ خُطُوَٰتِ ٱلشَّيۡطَٰنِ فَإِنَّهُۥ يَأۡمُرُ بِٱلۡفَحۡشَآءِ وَٱلۡمُنكَرِۚ وَلَوۡلَا فَضۡلُ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡ وَرَحۡمَتُهُۥ مَا زَكَىٰ مِنكُم مِّنۡ أَحَدٍ أَبَدٗا وَلَٰكِنَّ ٱللَّهَ يُزَكِّي مَن يَشَآءُۗ وَٱللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٞ

اي كساني كه ايمان آورده ايد! از گامهاي شيطان پيروي نكنيد، و كسي كه از گامهاي شيطان پيروي كند، [بايد بداند] كه او به فحشاء و كارهاي بد امر مي‌كند، و اگر فضل و رحمت الله بر شما نمي‌بود، هيچ كس هيچگاه از شما پاك نمي‌شد، و ليكن الله هر كس را كه بخواهد پاك مي‌سازد، و الله شنواي دانا است