وَلَمَّا جَآءَتۡ رُسُلُنَآ إِبۡرَٰهِيمَ بِٱلۡبُشۡرَىٰ قَالُوٓاْ إِنَّا مُهۡلِكُوٓاْ أَهۡلِ هَٰذِهِ ٱلۡقَرۡيَةِۖ إِنَّ أَهۡلَهَا كَانُواْ ظَٰلِمِينَ

و چون فرستادگان ما براي ابراهيم بشارت [فرزند] داشتن را آوردند، گفتند: ما [مي خواهيم] مردمان اين قريه را به هلاكت برسانيم، زيرا مردمان آن ستمكار هستند

قَالَ إِنَّ فِيهَا لُوطٗاۚ قَالُواْ نَحۡنُ أَعۡلَمُ بِمَن فِيهَاۖ لَنُنَجِّيَنَّهُۥ وَأَهۡلَهُۥٓ إِلَّا ٱمۡرَأَتَهُۥ كَانَتۡ مِنَ ٱلۡغَٰبِرِينَ

[ابراهيم] گفت: لوط در آن قريه است، گفتند: ما به كساني كه در آنجا هستند، [از تو] دانا تريم، او و خانواده اش را نجات مي‌دهيم مگر همسرش را كه از بازماندگان مي‌باشد

وَلَمَّآ أَن جَآءَتۡ رُسُلُنَا لُوطٗا سِيٓءَ بِهِمۡ وَضَاقَ بِهِمۡ ذَرۡعٗاۖ وَقَالُواْ لَا تَخَفۡ وَلَا تَحۡزَنۡ إِنَّا مُنَجُّوكَ وَأَهۡلَكَ إِلَّا ٱمۡرَأَتَكَ كَانَتۡ مِنَ ٱلۡغَٰبِرِينَ

و چون فرستادگان ما نزد لوط آمدند، [به سبب آمدن آنها] سخت ناراحت و تنگدل شد، و [آن فرشتگان] برايش گفتند: مترس، و غمگين مشو، ما تو و خانوادة تو را نجات مي‌دهيم، مگر همسر تو را كه از بازماندگان خواهد بود

إِنَّا مُنزِلُونَ عَلَىٰٓ أَهۡلِ هَٰذِهِ ٱلۡقَرۡيَةِ رِجۡزٗا مِّنَ ٱلسَّمَآءِ بِمَا كَانُواْ يَفۡسُقُونَ

ما بر مردم اين قريه به سبب فسق آنها عذابي را از آسمان نازل مي‌كنيم

وَلَقَد تَّرَكۡنَا مِنۡهَآ ءَايَةَۢ بَيِّنَةٗ لِّقَوۡمٖ يَعۡقِلُونَ

و همانا از آن قريه براي مردمي كه انديشه مي‌كنند، پند [و عبرت] روشني باقي گذاشتيم

وَإِلَىٰ مَدۡيَنَ أَخَاهُمۡ شُعَيۡبٗا فَقَالَ يَٰقَوۡمِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ وَٱرۡجُواْ ٱلۡيَوۡمَ ٱلۡأٓخِرَ وَلَا تَعۡثَوۡاْ فِي ٱلۡأَرۡضِ مُفۡسِدِينَ

و به سوي [اهل] مدين، برادر شان شعيب را فرستاديم، گفت: اي قوم من! الله را بپرستيد، و به روز قيامت اميدوار باشيد، و در زمين فساد كاري نكنيد

فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَتۡهُمُ ٱلرَّجۡفَةُ فَأَصۡبَحُواْ فِي دَارِهِمۡ جَٰثِمِينَ

او را تكذيب كردند، و زلزله آنان را فرو گرفت، و به خانه هاي خود از پاي در آمدند

وَعَادٗا وَثَمُودَاْ وَقَد تَّبَيَّنَ لَكُم مِّن مَّسَٰكِنِهِمۡۖ وَزَيَّنَ لَهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَعۡمَٰلَهُمۡ فَصَدَّهُمۡ عَنِ ٱلسَّبِيلِ وَكَانُواْ مُسۡتَبۡصِرِينَ

و [قوم] عاد و ثمود را [نيز هلاك كرديم] و [آثار اين هلاكت] براي شما از خانه هاي شان نمايان است، و شيطان كارهاي آنان را براي شان زيبا جلوه داد، و در حالي كه مردم با بصيرتي بودند

وَقَٰرُونَ وَفِرۡعَوۡنَ وَهَٰمَٰنَۖ وَلَقَدۡ جَآءَهُم مُّوسَىٰ بِٱلۡبَيِّنَٰتِ فَٱسۡتَكۡبَرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا كَانُواْ سَٰبِقِينَ

و قارون و فرعون و هامان را [نيز هلاك ساختيم] و به تحقيق موسي با دلائل روشني نزد آنان آمد، و آنان در روي زمين به سركشي پرداختند، ولي نتوانستند [از سلطة ما] سبقت بگيرند

فَكُلًّا أَخَذۡنَا بِذَنۢبِهِۦۖ فَمِنۡهُم مَّنۡ أَرۡسَلۡنَا عَلَيۡهِ حَاصِبٗا وَمِنۡهُم مَّنۡ أَخَذَتۡهُ ٱلصَّيۡحَةُ وَمِنۡهُم مَّنۡ خَسَفۡنَا بِهِ ٱلۡأَرۡضَ وَمِنۡهُم مَّنۡ أَغۡرَقۡنَاۚ وَمَا كَانَ ٱللَّهُ لِيَظۡلِمَهُمۡ وَلَٰكِن كَانُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ يَظۡلِمُونَ

هر كدام [از اين اقوام سركش] را به گناهش گرفتار ساختيم، بر بعضي از آنان طوفاني از سنگريزه فرستاديم، و بعضي از آنها را آواز مهيب مرگباري فرو گرفت، و بعضي را در زمين فرو برديم، و بعضي را غرق كرديم، و الله بر آنان ستم نكرد، بلكه آنان بودند كه بر خود ستم كردند

مَثَلُ ٱلَّذِينَ ٱتَّخَذُواْ مِن دُونِ ٱللَّهِ أَوۡلِيَآءَ كَمَثَلِ ٱلۡعَنكَبُوتِ ٱتَّخَذَتۡ بَيۡتٗاۖ وَإِنَّ أَوۡهَنَ ٱلۡبُيُوتِ لَبَيۡتُ ٱلۡعَنكَبُوتِۚ لَوۡ كَانُواْ يَعۡلَمُونَ

مَثَل كساني كه به جاي الله دوستاني برگزيده اند، مانند مَثَل عنكبوت است كه [براي خود] خانة ساخته است، و يقينا اگر بدانند سست‌ترين خانه ها، خانة عنكبوت است

إِنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ مَا يَدۡعُونَ مِن دُونِهِۦ مِن شَيۡءٖۚ وَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ

به درستى الله هر چيزي را كه غير از او عبادت مي‌كنند، مي‌داند، و او پيروزمند با حكمت است

وَتِلۡكَ ٱلۡأَمۡثَٰلُ نَضۡرِبُهَا لِلنَّاسِۖ وَمَا يَعۡقِلُهَآ إِلَّا ٱلۡعَٰلِمُونَ

و اين چيزها را براي مردم مثال مي‌زنيم، و جز علماء ديگران [حقيقت] آنها را فهميده نمي‌توانند

خَلَقَ ٱللَّهُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضَ بِٱلۡحَقِّۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لِّلۡمُؤۡمِنِينَ

الله آسمانها و زمين را به حق آفريد، و به يقين در اين آفرينش دليلي [بر قدرت الله] براي مؤمنان است

ٱتۡلُ مَآ أُوحِيَ إِلَيۡكَ مِنَ ٱلۡكِتَٰبِ وَأَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَۖ إِنَّ ٱلصَّلَوٰةَ تَنۡهَىٰ عَنِ ٱلۡفَحۡشَآءِ وَٱلۡمُنكَرِۗ وَلَذِكۡرُ ٱللَّهِ أَكۡبَرُۗ وَٱللَّهُ يَعۡلَمُ مَا تَصۡنَعُونَ

[اي پيامبر!] آنچه را كه از اين كتاب بر تو وحي ‌شده است، تلاوت كن، و نماز را برپا دار، كه نماز [انسان] را از فحشاء و منكر بازمي‌دارد، و به يقين ذِكْر الله بزرگتر است، و الله مي‌داند كه شما چه مي‌كنيد

۞وَلَا تُجَٰدِلُوٓاْ أَهۡلَ ٱلۡكِتَٰبِ إِلَّا بِٱلَّتِي هِيَ أَحۡسَنُ إِلَّا ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ مِنۡهُمۡۖ وَقُولُوٓاْ ءَامَنَّا بِٱلَّذِيٓ أُنزِلَ إِلَيۡنَا وَأُنزِلَ إِلَيۡكُمۡ وَإِلَٰهُنَا وَإِلَٰهُكُمۡ وَٰحِدٞ وَنَحۡنُ لَهُۥ مُسۡلِمُونَ

و با اهل كتاب جز به روشي كه بهتر است، مجادله نكنيد، مگر با كساني از آنان كه ستم كرده اند، و بگوييد به آنچه كه [از طرف الله] بر ما نازل شده است، و آنچه كه بر شما نازل شده است، ايمان داريم، و پروردگار ما و پروردگار شما يكي است، و ما براي او تسليم هستيم

وَكَذَٰلِكَ أَنزَلۡنَآ إِلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَۚ فَٱلَّذِينَ ءَاتَيۡنَٰهُمُ ٱلۡكِتَٰبَ يُؤۡمِنُونَ بِهِۦۖ وَمِنۡ هَـٰٓؤُلَآءِ مَن يُؤۡمِنُ بِهِۦۚ وَمَا يَجۡحَدُ بِـَٔايَٰتِنَآ إِلَّا ٱلۡكَٰفِرُونَ

و [اي پيامبر!] بدين گونه اين كتاب را بر تو نازل كرديم، و كساني كه به آنان كتاب داده ايم، به آن ايمان مي‌آورند، و از اينها كساني هستند كه به آن ايمان مي‌آورند، و جز كافران آيات ما را انكار نمي‌كنند

وَمَا كُنتَ تَتۡلُواْ مِن قَبۡلِهِۦ مِن كِتَٰبٖ وَلَا تَخُطُّهُۥ بِيَمِينِكَۖ إِذٗا لَّٱرۡتَابَ ٱلۡمُبۡطِلُونَ

و تو پيش از [قرآن]، هيچ كتابي را خوانده نمي‌توانستي، و نه با دست خود چيزي مي‌نوشتي، كه اگر چنين مي‌بود، [كه خواندن و نوشتن را ياد مي‌داشتي] باطل انديشان به شك مي‌افتادند

بَلۡ هُوَ ءَايَٰتُۢ بَيِّنَٰتٞ فِي صُدُورِ ٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡعِلۡمَۚ وَمَا يَجۡحَدُ بِـَٔايَٰتِنَآ إِلَّا ٱلظَّـٰلِمُونَ

بلكه اين [قرآن كريم] آيات روشني است كه در سينه هاي اهل علم جاي دارد، و آيات ما را جز ستمگاران انكار نمي‌كنند

وَقَالُواْ لَوۡلَآ أُنزِلَ عَلَيۡهِ ءَايَٰتٞ مِّن رَّبِّهِۦۚ قُلۡ إِنَّمَا ٱلۡأٓيَٰتُ عِندَ ٱللَّهِ وَإِنَّمَآ أَنَا۠ نَذِيرٞ مُّبِينٌ

و [مشركان] گفتند چرا معجزه هايي از پروردگارش بر او نازل نشده است، [اي پيامبر!] بگو: همانا معجزه ها نزد الله است، و من تنها بيم دهندة ‌آشكاري مي‌باشم

أَوَلَمۡ يَكۡفِهِمۡ أَنَّآ أَنزَلۡنَا عَلَيۡكَ ٱلۡكِتَٰبَ يُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَرَحۡمَةٗ وَذِكۡرَىٰ لِقَوۡمٖ يُؤۡمِنُونَ

آيا براي آنان كافي نيست كه ما اين كتاب را كه بر آنان تلاوت مي‌شود، [و بزرگترين و واضحترين معجزه‌اى است] بر تو نازل كرده ايم، به يقين در اين كتاب رحمت و پندي براي كساني است كه ايمان مي‌آورند

قُلۡ كَفَىٰ بِٱللَّهِ بَيۡنِي وَبَيۡنَكُمۡ شَهِيدٗاۖ يَعۡلَمُ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۗ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِٱلۡبَٰطِلِ وَكَفَرُواْ بِٱللَّهِ أُوْلَـٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡخَٰسِرُونَ

[اي پيامبر!] بگو: همين بس كه الله بين من و بين شما گواه است، آنچه را در آسمانها و زمين است مي‌داند، و كساني كه به باطل ايمان آورده، و به الله كفر ورزيده اند، زيان كاران [واقعي] هستند

وَيَسۡتَعۡجِلُونَكَ بِٱلۡعَذَابِ وَلَوۡلَآ أَجَلٞ مُّسَمّٗى لَّجَآءَهُمُ ٱلۡعَذَابُۚ وَلَيَأۡتِيَنَّهُم بَغۡتَةٗ وَهُمۡ لَا يَشۡعُرُونَ

و [اي پيامبر! مشركان] نزول عذاب را از تو به شتاب مي‌خواهند، و اگر موعد معيني نمي‌بود، عذاب بر آنها نازل مي‌شد، و هرآينه ناگهان در حالي كه آگاه نمي‌باشند، عذاب به سراغ شان خواهد آمد

يَسۡتَعۡجِلُونَكَ بِٱلۡعَذَابِ وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةُۢ بِٱلۡكَٰفِرِينَ

و [اي پيامبر! مشركان] نزول عذاب را از تو به شتاب مي‌خواهند، و حال آنكه جهنم به كافران احاطه كننده است

يَوۡمَ يَغۡشَىٰهُمُ ٱلۡعَذَابُ مِن فَوۡقِهِمۡ وَمِن تَحۡتِ أَرۡجُلِهِمۡ وَيَقُولُ ذُوقُواْ مَا كُنتُمۡ تَعۡمَلُونَ

روزي كه عذاب از بالاي سر، و از زير پاي شان، آنان را فرا گيرد، و [خداوند براي آنان] بگويد: اينك عذاب آنچه را كه انجام مي‌داديد، بچشيد

يَٰعِبَادِيَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِنَّ أَرۡضِي وَٰسِعَةٞ فَإِيَّـٰيَ فَٱعۡبُدُونِ

اي بندگان من كه ايمان آورده ايد! به يقين زمين من فراخ است، پس تنها مرا بپرستيد

كُلُّ نَفۡسٖ ذَآئِقَةُ ٱلۡمَوۡتِۖ ثُمَّ إِلَيۡنَا تُرۡجَعُونَ

هر كسي چشندة ‌مرگ است، سپس به سوي ما باز گردانده مي‌شويد

وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّـٰلِحَٰتِ لَنُبَوِّئَنَّهُم مِّنَ ٱلۡجَنَّةِ غُرَفٗا تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ نِعۡمَ أَجۡرُ ٱلۡعَٰمِلِينَ

و كساني كه ايمان آوردند، و كار هاي شايستة ‌كرده اند، آنان را در غرفه هاي از بهشت مسكن مي‌دهيم، كه از پايين آنها جوي‌ها روان است، براي هميشه در آن [‌باغها] مي‌مانند، [و] مزد عمل كنندگان نيكو است

ٱلَّذِينَ صَبَرُواْ وَعَلَىٰ رَبِّهِمۡ يَتَوَكَّلُونَ

آناني كه [در برابر ناگواري‌ها] صبر كردند، و بر پروردگار خود توكل مي‌كنند

وَكَأَيِّن مِّن دَآبَّةٖ لَّا تَحۡمِلُ رِزۡقَهَا ٱللَّهُ يَرۡزُقُهَا وَإِيَّاكُمۡۚ وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ

و جنبندگان بسياري هستند كه روزي خود را با خود برنمي‌دارند، الله آنها و شما را روزي مي‌دهد، و او شنواي دانا است