قَالُواْ يَٰشُعَيۡبُ مَا نَفۡقَهُ كَثِيرٗا مِّمَّا تَقُولُ وَإِنَّا لَنَرَىٰكَ فِينَا ضَعِيفٗاۖ وَلَوۡلَا رَهۡطُكَ لَرَجَمۡنَٰكَۖ وَمَآ أَنتَ عَلَيۡنَا بِعَزِيزٖ

گفتند: اي شعيب! بسياري از چيز هايي را كه مي‌گويي ما نمي‌فهميم، و همانا تو را در بين خود ضعيف مي‌بينيم، و اگر به خاطر قبيله ات نمي‌بود، تو را سنگباران مي‌كرديم، و خودت در نزد ما عزتي نداري

قَالَ يَٰقَوۡمِ أَرَهۡطِيٓ أَعَزُّ عَلَيۡكُم مِّنَ ٱللَّهِ وَٱتَّخَذۡتُمُوهُ وَرَآءَكُمۡ ظِهۡرِيًّاۖ إِنَّ رَبِّي بِمَا تَعۡمَلُونَ مُحِيطٞ

[شعيب] گفت: اي قوم من! آيا احترام و عزت قبيلة من در نزد شما از احترام و عزت الله بيشتر است، و شما فرمان او را پشت سر خود انداخته ايد، و [بدانيد] كه پروردگارم به آنچه مي‌كنيد، احاطه دارد

وَيَٰقَوۡمِ ٱعۡمَلُواْ عَلَىٰ مَكَانَتِكُمۡ إِنِّي عَٰمِلٞۖ سَوۡفَ تَعۡلَمُونَ مَن يَأۡتِيهِ عَذَابٞ يُخۡزِيهِ وَمَنۡ هُوَ كَٰذِبٞۖ وَٱرۡتَقِبُوٓاْ إِنِّي مَعَكُمۡ رَقِيبٞ

و اي قوم من! آنچه كه مي‌خواهيد بكنيد، من نيز كار خود را مي‌كنم، به زودي خواهيد دانست كه عذاب خوار كننده بر چه كسي نازل مي‌شود، و چه كسي دروغ مي‌گويد، و در انتظار باشيد، كه من هم با شما در انتظار مي‌باشم

وَلَمَّا جَآءَ أَمۡرُنَا نَجَّيۡنَا شُعَيۡبٗا وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مَعَهُۥ بِرَحۡمَةٖ مِّنَّا وَأَخَذَتِ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ ٱلصَّيۡحَةُ فَأَصۡبَحُواْ فِي دِيَٰرِهِمۡ جَٰثِمِينَ

و چون فرمان [عذاب] ما فرا رسيد، به رحمت خود، شعيب و كساني را كه با او ايمان آورده بودند، نجات داديم، و كساني را كه ستم كرده بودند، بانگ مهيب فرا گرفت، و به خانه هاي خويش به روي در افتادند [و به هلاكت رسيدند]

كَأَن لَّمۡ يَغۡنَوۡاْ فِيهَآۗ أَلَا بُعۡدٗا لِّمَدۡيَنَ كَمَا بَعِدَتۡ ثَمُودُ

به طوري كه گويا در آنجا وجود نداشتند، هان! براي مردم مَديَن از [رحمت الله] دوري باد، همانند قوم ثمود كه از [رحمت الله] دور افتاده بودند

وَلَقَدۡ أَرۡسَلۡنَا مُوسَىٰ بِـَٔايَٰتِنَا وَسُلۡطَٰنٖ مُّبِينٍ

و هرآينه موسي را با آيات خود، و دليل روشني

إِلَىٰ فِرۡعَوۡنَ وَمَلَإِيْهِۦ فَٱتَّبَعُوٓاْ أَمۡرَ فِرۡعَوۡنَۖ وَمَآ أَمۡرُ فِرۡعَوۡنَ بِرَشِيدٖ

به سوي فرعون و اطرافيانش فرستاديم، ولي آنان [اطرافيان فرعون] از امر فرعون متابعت كردند، و امر فرعون ماية رستگاري نبود

يَقۡدُمُ قَوۡمَهُۥ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ فَأَوۡرَدَهُمُ ٱلنَّارَۖ وَبِئۡسَ ٱلۡوِرۡدُ ٱلۡمَوۡرُودُ

[فرعون] در روز قيامت پيشاپيش قوم خود مي‌رود، و آنها را وارد دوزخ مي‌كند، كه براي وارد شدگان جايگاه بدي است

وَأُتۡبِعُواْ فِي هَٰذِهِۦ لَعۡنَةٗ وَيَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۚ بِئۡسَ ٱلرِّفۡدُ ٱلۡمَرۡفُودُ

و در اين دنيا، و در روز قيامت لعنتي به دنبال دارند، و [عذاب جهنم و لعنت] چه بد عطايي است كه به آنها داده شده است

ذَٰلِكَ مِنۡ أَنۢبَآءِ ٱلۡقُرَىٰ نَقُصُّهُۥ عَلَيۡكَۖ مِنۡهَا قَآئِمٞ وَحَصِيدٞ

[اي پيامبر!] اين از خبرهاي آن شهرها است كه براي تو حكايت مي‌كنيم، بعضي از آنها باقي، و بعضي [از آنها] ويران شده اند

وَمَا ظَلَمۡنَٰهُمۡ وَلَٰكِن ظَلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡۖ فَمَآ أَغۡنَتۡ عَنۡهُمۡ ءَالِهَتُهُمُ ٱلَّتِي يَدۡعُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ مِن شَيۡءٖ لَّمَّا جَآءَ أَمۡرُ رَبِّكَۖ وَمَا زَادُوهُمۡ غَيۡرَ تَتۡبِيبٖ

و ما بر آنها ستم نكرده ايم، بلكه آنها بودند كه بر خود ستم كردند، و چون فرمان پروردگارت فرا رسيد، معبودان شان كه به جاي الله به نزد آنان دعاء مي‌كردند، از آنان هيچ چيزی را دفع نكردند، و جز بر هلاكت آنان نيفزودند

وَكَذَٰلِكَ أَخۡذُ رَبِّكَ إِذَآ أَخَذَ ٱلۡقُرَىٰ وَهِيَ ظَٰلِمَةٌۚ إِنَّ أَخۡذَهُۥٓ أَلِيمٞ شَدِيدٌ

و وقتي كه پروردگار تو مردم شهرهايی را كه ستم كرده اند، به [عذاب] گرفتار سازد، به اين گونه [كه ذكر گرديد] گرفتار مي‌سازد، و همانا عذاب او دردناك و سخت است

إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَةٗ لِّمَنۡ خَافَ عَذَابَ ٱلۡأٓخِرَةِۚ ذَٰلِكَ يَوۡمٞ مَّجۡمُوعٞ لَّهُ ٱلنَّاسُ وَذَٰلِكَ يَوۡمٞ مَّشۡهُودٞ

به يقين در اين [ما جرا] عبرتي براي كسي است كه از عذاب آخرت مي‌ترسد، آن روز، روزي است كه همگان در آن حاضر ساخته مي‌شوند

وَمَا نُؤَخِّرُهُۥٓ إِلَّا لِأَجَلٖ مَّعۡدُودٖ

و ما آن را جز تا زمان معيني به تأخير نمي‌اندازيم

يَوۡمَ يَأۡتِ لَا تَكَلَّمُ نَفۡسٌ إِلَّا بِإِذۡنِهِۦۚ فَمِنۡهُمۡ شَقِيّٞ وَسَعِيدٞ

روزي كه قيامت برپا شود، هيچ كس جز به اذن او سخن نمي‌زند، بعضي از آنها خوشبخت، و عِدَّة بد بخت هستند

فَأَمَّا ٱلَّذِينَ شَقُواْ فَفِي ٱلنَّارِ لَهُمۡ فِيهَا زَفِيرٞ وَشَهِيقٌ

اما كساني كه شقي هستند، در آتش اند، و در آن ناله مي‌كنند، و شهيق مي‎كشند

خَٰلِدِينَ فِيهَا مَا دَامَتِ ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلۡأَرۡضُ إِلَّا مَا شَآءَ رَبُّكَۚ إِنَّ رَبَّكَ فَعَّالٞ لِّمَا يُرِيدُ

تا آسمان و زمين باشد، در آتش مي‌مانند، مگر آنچه پروردگارت بخواهد؛ زيرا پروردگارت همان مي‌كند كه اراده نمايد

۞وَأَمَّا ٱلَّذِينَ سُعِدُواْ فَفِي ٱلۡجَنَّةِ خَٰلِدِينَ فِيهَا مَا دَامَتِ ٱلسَّمَٰوَٰتُ وَٱلۡأَرۡضُ إِلَّا مَا شَآءَ رَبُّكَۖ عَطَآءً غَيۡرَ مَجۡذُوذٖ

و كساني كه سعادتمند هستند، در بهشت اند، كه به پهناوري آسمانها و زمين باشد، در آن به طور هميشه مي‌مانند، مگر آنچه كه پروردگارت بخواهد، اين بخششي هميشگي پايدار است

فَلَا تَكُ فِي مِرۡيَةٖ مِّمَّا يَعۡبُدُ هَـٰٓؤُلَآءِۚ مَا يَعۡبُدُونَ إِلَّا كَمَا يَعۡبُدُ ءَابَآؤُهُم مِّن قَبۡلُۚ وَإِنَّا لَمُوَفُّوهُمۡ نَصِيبَهُمۡ غَيۡرَ مَنقُوصٖ

پس از [باطل بودن] آنچه آنان مي‌پرستند، در ترديد مباش، آنان نمي‌پرستند، مگر همان گونه كه از اين پيشتر پدران شان مي‌پرستيدند، و ما حتما نصيب آنها را تمام و بدون كم وكاست خواهيم داد

وَلَقَدۡ ءَاتَيۡنَا مُوسَى ٱلۡكِتَٰبَ فَٱخۡتُلِفَ فِيهِۚ وَلَوۡلَا كَلِمَةٞ سَبَقَتۡ مِن رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيۡنَهُمۡۚ وَإِنَّهُمۡ لَفِي شَكّٖ مِّنۡهُ مُرِيبٖ

و به تحقيق ما به موسي كتاب [تورات] را داديم، و در آن اختلاف واقع شد، و اگر سخن پيشين پروردگارت نمي‎بود[1]، در بين آنها داوري مي‎شد، و همانا آنان در بارة اين [قرآن] سخت در شك مي‌باشند

وَإِنَّ كُلّٗا لَّمَّا لَيُوَفِّيَنَّهُمۡ رَبُّكَ أَعۡمَٰلَهُمۡۚ إِنَّهُۥ بِمَا يَعۡمَلُونَ خَبِيرٞ

[اي پيامبر!] و به يقين پروردگار تو [در قيامت] پاداش اعمال آنها را به طور كامل مي‌دهد؛ زيرا او به آنچه مي‌كنند، آگاه است

فَٱسۡتَقِمۡ كَمَآ أُمِرۡتَ وَمَن تَابَ مَعَكَ وَلَا تَطۡغَوۡاْۚ إِنَّهُۥ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ

[اي پيامبر!] پس همان طوري كه مأموريت يافته‌اي، با آناني كه با تو توبه كرده اند، [در برابر مشركان] استقامت كن، و طغيان نكنيد، همانا او به آنچه مي‌كنيد، بينا است

وَلَا تَرۡكَنُوٓاْ إِلَى ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ فَتَمَسَّكُمُ ٱلنَّارُ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ مِنۡ أَوۡلِيَآءَ ثُمَّ لَا تُنصَرُونَ

به كساني كه ستم كرده اند، متمايل نشويد، كه آتش جهنم به شما [نيز] خواهد رسید، و براي شما جز الله دوستاني نیست، و سپس ياري داده نمي‌شويد

وَأَقِمِ ٱلصَّلَوٰةَ طَرَفَيِ ٱلنَّهَارِ وَزُلَفٗا مِّنَ ٱلَّيۡلِۚ إِنَّ ٱلۡحَسَنَٰتِ يُذۡهِبۡنَ ٱلسَّيِّـَٔاتِۚ ذَٰلِكَ ذِكۡرَىٰ لِلذَّـٰكِرِينَ

و [اي پيامبر!] نماز را در دو طرف روز، و در قسمتي از شب بر پادار؛ زيرا حسنات سيئات را از بين مي‌برند، اين پندي است براي پندپذيران

وَٱصۡبِرۡ فَإِنَّ ٱللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجۡرَ ٱلۡمُحۡسِنِينَ

و [اي پيامبر!] صبر كن كه الله مزد نيكوكاران را ضايع نمي‌كند

فَلَوۡلَا كَانَ مِنَ ٱلۡقُرُونِ مِن قَبۡلِكُمۡ أُوْلُواْ بَقِيَّةٖ يَنۡهَوۡنَ عَنِ ٱلۡفَسَادِ فِي ٱلۡأَرۡضِ إِلَّا قَلِيلٗا مِّمَّنۡ أَنجَيۡنَا مِنۡهُمۡۗ وَٱتَّبَعَ ٱلَّذِينَ ظَلَمُواْ مَآ أُتۡرِفُواْ فِيهِ وَكَانُواْ مُجۡرِمِينَ

پس چرا در ميان مردمي كه پيش از شما بودند جز اندكي كه نجات شان داديم خردمنداني نبودند كه مردم را از فساد كاري در روي زمين منع كنند، و كساني كه ستم كردند، به دنبال ناز و نعمتهاي خود رفتند، و مجرم بودند

وَمَا كَانَ رَبُّكَ لِيُهۡلِكَ ٱلۡقُرَىٰ بِظُلۡمٖ وَأَهۡلُهَا مُصۡلِحُونَ

و [اي پيامبر!] پروردگار تو بر اين نبوده است كه به ستم، شهرهايی را كه اهل آنها نيكوكار بوده اند، ويران سازد

وَلَوۡ شَآءَ رَبُّكَ لَجَعَلَ ٱلنَّاسَ أُمَّةٗ وَٰحِدَةٗۖ وَلَا يَزَالُونَ مُخۡتَلِفِينَ

و اگر پروردگار تو مي‌خواست، به يقين همة مردم را يك امت مي‌گردانيد، ولي پيوسته در اختلاف هستند

إِلَّا مَن رَّحِمَ رَبُّكَۚ وَلِذَٰلِكَ خَلَقَهُمۡۗ وَتَمَّتۡ كَلِمَةُ رَبِّكَ لَأَمۡلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ ٱلۡجِنَّةِ وَٱلنَّاسِ أَجۡمَعِينَ

مگر كساني كه پروردگار تو بر آنها رحم كرده است، و براي همين چيز آنها را آفريده كرده است، و سخن پروردگار تو به اين تعلق گرفته است كه به يقين دوزخ را از همة [مجرمان] جن و انس پُر مي‌كنم

وَكُلّٗا نَّقُصُّ عَلَيۡكَ مِنۡ أَنۢبَآءِ ٱلرُّسُلِ مَا نُثَبِّتُ بِهِۦ فُؤَادَكَۚ وَجَآءَكَ فِي هَٰذِهِ ٱلۡحَقُّ وَمَوۡعِظَةٞ وَذِكۡرَىٰ لِلۡمُؤۡمِنِينَ

و همة آنچه را كه از خبرهاي پيامبران بر تو قصه مي‌كنيم، تا دلت را ثابت نگه داريم، و در اين [سوره] حق براي تو، و پند و تذكري براي مؤمنان آمده است