وَجَعَلۡنَا بَيۡنَهُمۡ وَبَيۡنَ ٱلۡقُرَى ٱلَّتِي بَٰرَكۡنَا فِيهَا قُرٗى ظَٰهِرَةٗ وَقَدَّرۡنَا فِيهَا ٱلسَّيۡرَۖ سِيرُواْ فِيهَا لَيَالِيَ وَأَيَّامًا ءَامِنِينَ

و ميان آنها، و ميان آبادي هايي كه در آنها بركت نهاده بوديم، قريه هاي آباد و به هم پيوستة قرار داديم، و [ميان آنها] راه آمد و شد مقرر داشتيم، [و گفتيم] شبها و روزها در آنها روستاها به امن و امان سفر كنيد.

فَقَالُواْ رَبَّنَا بَٰعِدۡ بَيۡنَ أَسۡفَارِنَا وَظَلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ فَجَعَلۡنَٰهُمۡ أَحَادِيثَ وَمَزَّقۡنَٰهُمۡ كُلَّ مُمَزَّقٍۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَأٓيَٰتٖ لِّكُلِّ صَبَّارٖ شَكُورٖ

اما ايشان گفتند: پروردگارا، ميان سفر هاي ما فاصله ايجاد كن، و بر خود ستم كردند، پس آنان را زبان زد [مردم] گردانيديم، و آنان را سخت متلاشي ساختيم، و در اين چيز، دلائلي [بر قدرت ما] براي هر صبر كنندة شكرگزاري است.

وَلَقَدۡ صَدَّقَ عَلَيۡهِمۡ إِبۡلِيسُ ظَنَّهُۥ فَٱتَّبَعُوهُ إِلَّا فَرِيقٗا مِّنَ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ

و به يقين شيطان گمان خود را در بارة آنان راست يافت، و [همگان] جز گروهي از مؤمنان از وي پيروي كردند.

وَمَا كَانَ لَهُۥ عَلَيۡهِم مِّن سُلۡطَٰنٍ إِلَّا لِنَعۡلَمَ مَن يُؤۡمِنُ بِٱلۡأٓخِرَةِ مِمَّنۡ هُوَ مِنۡهَا فِي شَكّٖۗ وَرَبُّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٍ حَفِيظٞ

و براي شيطان بر آنان هيچ سلطة نبود، مگر براي آنكه خواستيم كسي را كه به آخرت ايمان مي‌آورد، از كسي كه از آن در شك است، معلوم بداريم، و پروردگار تو بر همه چيز نگهبان است.

قُلِ ٱدۡعُواْ ٱلَّذِينَ زَعَمۡتُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ لَا يَمۡلِكُونَ مِثۡقَالَ ذَرَّةٖ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَلَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا لَهُمۡ فِيهِمَا مِن شِرۡكٖ وَمَا لَهُۥ مِنۡهُم مِّن ظَهِيرٖ

[اي پيامبر! براي مشركان] بگو: به نزد آناني دعا كنيد كه به جاي الله [يكتا] آنان را الله گمان مي‌كنيد، آنها در آسمانها و زمين مالك ذرة نمي‌باشند، و براي آنان در [تدبير آسمانها و زمين] هيچ مشاركتي نيست، و براي او از طرف آن [معبودان شما] هيچ پشتيباني نمي‌باشد.

وَلَا تَنفَعُ ٱلشَّفَٰعَةُ عِندَهُۥٓ إِلَّا لِمَنۡ أَذِنَ لَهُۥۚ حَتَّىٰٓ إِذَا فُزِّعَ عَن قُلُوبِهِمۡ قَالُواْ مَاذَا قَالَ رَبُّكُمۡۖ قَالُواْ ٱلۡحَقَّۖ وَهُوَ ٱلۡعَلِيُّ ٱلۡكَبِيرُ

در نزد الله شفاعت [فرشتگان و ديگران] بدون اذن و اجازة او فائدة ندارد، تا چون اضطراب از دلهاي شان دور شود، مي‌گويند: پروردگار شما چه گفته است؟ مي‌گويند: حق گفته است، و او بلند مرتبة بزرگ است.

۞قُلۡ مَن يَرۡزُقُكُم مِّنَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۖ قُلِ ٱللَّهُۖ وَإِنَّآ أَوۡ إِيَّاكُمۡ لَعَلَىٰ هُدًى أَوۡ فِي ضَلَٰلٖ مُّبِينٖ

[اي پيامبر!] بگو: چه كسي از آسمانها و زمين براي شما روزي مي‌دهد؟ بگو: الله [است كه روزي مي‌دهد]، به يقين يا ما و يا شما در هدايت، و يا در گمراهي آشكاري مي‌باشيم.

قُل لَّا تُسۡـَٔلُونَ عَمَّآ أَجۡرَمۡنَا وَلَا نُسۡـَٔلُ عَمَّا تَعۡمَلُونَ

[اى پيامبر!] بگو: شما از گناهي كه ما مرتكب شده ايم، پرسان نمي‌شويد، و ما از آنچه كه شما مي‌كنيد، پرسان نمي‌شويم.

قُلۡ يَجۡمَعُ بَيۡنَنَا رَبُّنَا ثُمَّ يَفۡتَحُ بَيۡنَنَا بِٱلۡحَقِّ وَهُوَ ٱلۡفَتَّاحُ ٱلۡعَلِيمُ

[اى پيامبر!] بگو: پروردگار ما، [همة] ما [و شما] را با هم جمع مي‌كند، سپس ميان ما به حق داوري مي‌كند، و او داور دانا است.

قُلۡ أَرُونِيَ ٱلَّذِينَ أَلۡحَقۡتُم بِهِۦ شُرَكَآءَۖ كَلَّاۚ بَلۡ هُوَ ٱللَّهُ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ

[اى پيامبر!] بگو: آناني را كه به نام شريكاني به او نسبت داده ايد، به من نشان بدهيد، هرگز چنين نيست، بلكه الله است كه پيروزمند با حكمت است.

وَمَآ أَرۡسَلۡنَٰكَ إِلَّا كَآفَّةٗ لِّلنَّاسِ بَشِيرٗا وَنَذِيرٗا وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ

و [اي پيامبر!] ما تو را جز بشارت دهنده، و بيم دهنده براي همة مردم نفرستاديم، و ليكن بيشتر مردم نمي‌دانند.

وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا ٱلۡوَعۡدُ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ

و مي‌گويند: اگر راست مي‌گوييد، اين وعده [برپاشدن قيامت] چه وقت است؟

قُل لَّكُم مِّيعَادُ يَوۡمٖ لَّا تَسۡتَـٔۡخِرُونَ عَنۡهُ سَاعَةٗ وَلَا تَسۡتَقۡدِمُونَ

بگو: آن روزي كه ميعاد شما است، ساعتي از آن تأخير و يا تقديم نمي‌شويد.

وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لَن نُّؤۡمِنَ بِهَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانِ وَلَا بِٱلَّذِي بَيۡنَ يَدَيۡهِۗ وَلَوۡ تَرَىٰٓ إِذِ ٱلظَّـٰلِمُونَ مَوۡقُوفُونَ عِندَ رَبِّهِمۡ يَرۡجِعُ بَعۡضُهُمۡ إِلَىٰ بَعۡضٍ ٱلۡقَوۡلَ يَقُولُ ٱلَّذِينَ ٱسۡتُضۡعِفُواْ لِلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُواْ لَوۡلَآ أَنتُمۡ لَكُنَّا مُؤۡمِنِينَ

و كساني كه كافر شدند، گفتند: هرگز نه به اين قرآن ايمان مي‌آوريم، و نه به كتابهايي كه پيش از آن بوده است، و اگر ستمگران را هنگامي كه به حضور پروردگار شان نگهداشته شده اند، مشاهده نمايي، [از حال آنها تعجب مي‌كني] عدة از آنان سخن عدة ديگري را رد مي‌كند، و مستضعفان به مستكبران مي‌گويند: اگر شما نمي‌بوديد، ما ايمان مي‌آورديم.

قَالَ ٱلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُواْ لِلَّذِينَ ٱسۡتُضۡعِفُوٓاْ أَنَحۡنُ صَدَدۡنَٰكُمۡ عَنِ ٱلۡهُدَىٰ بَعۡدَ إِذۡ جَآءَكُمۖ بَلۡ كُنتُم مُّجۡرِمِينَ

مستكبران به مستضعفان مي‌گويند: آيا وقتي كه شما را به هدايت دعوت كردند، آيا ما شما را از آن ممانعت نموديم؟ بلكه خود شما مُجْرِم بوديد.

وَقَالَ ٱلَّذِينَ ٱسۡتُضۡعِفُواْ لِلَّذِينَ ٱسۡتَكۡبَرُواْ بَلۡ مَكۡرُ ٱلَّيۡلِ وَٱلنَّهَارِ إِذۡ تَأۡمُرُونَنَآ أَن نَّكۡفُرَ بِٱللَّهِ وَنَجۡعَلَ لَهُۥٓ أَندَادٗاۚ وَأَسَرُّواْ ٱلنَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُاْ ٱلۡعَذَابَۚ وَجَعَلۡنَا ٱلۡأَغۡلَٰلَ فِيٓ أَعۡنَاقِ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْۖ هَلۡ يُجۡزَوۡنَ إِلَّا مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ

و مستضعفان به مستكبران مي‌گويند: بلكه مكر شب و روز شما بود [كه مانع هدايت ما شد] هنگامي كه به ما امر مي‌كرديد كه به الله كفر بورزيم، و براي او همتاياني قرار بدهيم، و چون عذاب را ببينند، پشيماني خود را پنهان مي‌كنند، و ما غُلها را در گردنهاي كساني كه كافر شدند، مي‌نهيم، آيا جز آنچه مي‌كردند جزاء داده مي‌شوند؟

وَمَآ أَرۡسَلۡنَا فِي قَرۡيَةٖ مِّن نَّذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتۡرَفُوهَآ إِنَّا بِمَآ أُرۡسِلۡتُم بِهِۦ كَٰفِرُونَ

و ما در هيچ شهري بيم دهندة را نفرستاديم، مگر آنكه ثروتمندان آنها گفتند: ما به آنچه كه شما به آن فرستاده شده ايد، كافر مي‌باشيم

وَقَالُواْ نَحۡنُ أَكۡثَرُ أَمۡوَٰلٗا وَأَوۡلَٰدٗا وَمَا نَحۡنُ بِمُعَذَّبِينَ

و گفتند: ما اموال و فرزندان بيشتري داريم، و ما عذاب داده نخواهيم شد.

قُلۡ إِنَّ رَبِّي يَبۡسُطُ ٱلرِّزۡقَ لِمَن يَشَآءُ وَيَقۡدِرُ وَلَٰكِنَّ أَكۡثَرَ ٱلنَّاسِ لَا يَعۡلَمُونَ

[اي پيامبر!] بگو: پروردگار من روزي را براي هر كسي كه بخواهد فراخ مي‌سازد، و يا او را تنگدست مي‌گرداند، ولي بيشتر مردم نمي‌دانند.

وَمَآ أَمۡوَٰلُكُمۡ وَلَآ أَوۡلَٰدُكُم بِٱلَّتِي تُقَرِّبُكُمۡ عِندَنَا زُلۡفَىٰٓ إِلَّا مَنۡ ءَامَنَ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا فَأُوْلَـٰٓئِكَ لَهُمۡ جَزَآءُ ٱلضِّعۡفِ بِمَا عَمِلُواْ وَهُمۡ فِي ٱلۡغُرُفَٰتِ ءَامِنُونَ

و اموال و فرزندان تان چيزهايي نيستند كه شما را به ما مقرب سازند، مگر كسي كه ايمان آورده، و كار شايستة انجام داده باشد، اينها هستند كه براي شان به سبب عملي كه انجام مي‌دادند، مزد دو چنداني است، و در غرفه هاي بهشت ايمن هستند.

وَٱلَّذِينَ يَسۡعَوۡنَ فِيٓ ءَايَٰتِنَا مُعَٰجِزِينَ أُوْلَـٰٓئِكَ فِي ٱلۡعَذَابِ مُحۡضَرُونَ

و كساني كه [در انكار و ابطال] آيات ما مي‌كوشند، كه ما را [از عذاب كردن خود] عاجز بگردانند، اينان در عذاب احضار مي‌شوند.

قُلۡ إِنَّ رَبِّي يَبۡسُطُ ٱلرِّزۡقَ لِمَن يَشَآءُ مِنۡ عِبَادِهِۦ وَيَقۡدِرُ لَهُۥۚ وَمَآ أَنفَقۡتُم مِّن شَيۡءٖ فَهُوَ يُخۡلِفُهُۥۖ وَهُوَ خَيۡرُ ٱلرَّـٰزِقِينَ

[اي پيامبر!] بگو: همانا پروردگارم رزق را براي هر كسي از بندگان خود كه بخواهد وسعت مي‌گرداند، و [براي كسي كه بخواهد] تنگ دستي مي‌دهد، و هرچه را كه [در راه الله] انفاق كرديد، الله عوضش را مي‌دهد، و او بهترين روزي دهندگان است.

وَيَوۡمَ يَحۡشُرُهُمۡ جَمِيعٗا ثُمَّ يَقُولُ لِلۡمَلَـٰٓئِكَةِ أَهَـٰٓؤُلَآءِ إِيَّاكُمۡ كَانُواْ يَعۡبُدُونَ

و روزي [را به ياد آور] كه [الله متعال] همة آنان را حشر مي‌كند، بعد از آن براي فرشتگان مي‌گويد: آيا اينان شما را پرستش مي‌كردند.

قَالُواْ سُبۡحَٰنَكَ أَنتَ وَلِيُّنَا مِن دُونِهِمۖ بَلۡ كَانُواْ يَعۡبُدُونَ ٱلۡجِنَّۖ أَكۡثَرُهُم بِهِم مُّؤۡمِنُونَ

مي‌گويند: [الهي] تو منزهي، و تنها تو ياور ما هستي، [آنها ما را پرستش نمي‌كردند] بلكه ايشان جِنها را پرستش مي‌كردند، و بيشتر ايشان به آنان ايمان داشتند.

فَٱلۡيَوۡمَ لَا يَمۡلِكُ بَعۡضُكُمۡ لِبَعۡضٖ نَّفۡعٗا وَلَا ضَرّٗا وَنَقُولُ لِلَّذِينَ ظَلَمُواْ ذُوقُواْ عَذَابَ ٱلنَّارِ ٱلَّتِي كُنتُم بِهَا تُكَذِّبُونَ

پس امروز هيچ كدام شما، براي ديگري مالك نفع و يا ضرري نيستيد، و براي كساني كه ستم كردند [وبه الله شرك آوردند] مي‌گوييم: عذاب آتشي را بچشيد، كه آنرا دروغ مي‌انگاشتيد.

وَإِذَا تُتۡلَىٰ عَلَيۡهِمۡ ءَايَٰتُنَا بَيِّنَٰتٖ قَالُواْ مَا هَٰذَآ إِلَّا رَجُلٞ يُرِيدُ أَن يَصُدَّكُمۡ عَمَّا كَانَ يَعۡبُدُ ءَابَآؤُكُمۡ وَقَالُواْ مَا هَٰذَآ إِلَّآ إِفۡكٞ مُّفۡتَرٗىۚ وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لِلۡحَقِّ لَمَّا جَآءَهُمۡ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّا سِحۡرٞ مُّبِينٞ

و چون آيات واضح ما بر آنان خوانده شود، مي‌گويند: اين [پيامبر] شخص ديگري جز اين نيست كه مي‌خواهد شما را از آنچه كه پدران شما عبادت مي‌كردند باز دارد، و گفتند: اين [قرآن] جز سخن دروغي نيست كه [به الله] افتراء شده است، و كساني كه كافر شدند، چون حق به آنان رسيد، گفتند: اين [قرآن] سحر آشكاري بيش نيست.

وَمَآ ءَاتَيۡنَٰهُم مِّن كُتُبٖ يَدۡرُسُونَهَاۖ وَمَآ أَرۡسَلۡنَآ إِلَيۡهِمۡ قَبۡلَكَ مِن نَّذِيرٖ

و [اي پيامبر!] ما [پيش از اين] براي [مشركان] هيچ كتابي را كه بخوانند نداده ايم، و پيش از تو هيچ بيم دهندة را به سوي آنان نفرستاديم.

وَكَذَّبَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ وَمَا بَلَغُواْ مِعۡشَارَ مَآ ءَاتَيۡنَٰهُمۡ فَكَذَّبُواْ رُسُلِيۖ فَكَيۡفَ كَانَ نَكِيرِ

و كساني كه پيش از اينان بودند، [مانند اينها پيامبران را] تكذيب نمودند، و [اين مشركان قوم تو] به يك هزارم آنچه به آنان داده بوديم، نرسيده اند، و پيامبرانم را تكذيب نمودند، [و بنگر] كيفر من چگونه بود.

۞قُلۡ إِنَّمَآ أَعِظُكُم بِوَٰحِدَةٍۖ أَن تَقُومُواْ لِلَّهِ مَثۡنَىٰ وَفُرَٰدَىٰ ثُمَّ تَتَفَكَّرُواْۚ مَا بِصَاحِبِكُم مِّن جِنَّةٍۚ إِنۡ هُوَ إِلَّا نَذِيرٞ لَّكُم بَيۡنَ يَدَيۡ عَذَابٖ شَدِيدٖ

[اي پيامبر!] بگو: من شما را به يك چيز اندرز مي‌دهم، و آن اينكه خاص براي الله دو نفر دو نفر، و يك نفر يك نفر به پا خيزيد، تا بدانيد، كه در همنشين شما [كه محمد  باشند] هيچ نوع ديوانگي وجود ندارد؟ او براي شما جز بيم دهندة پيش از فرا رسيدن عذاب شديد نيست.

قُلۡ مَا سَأَلۡتُكُم مِّنۡ أَجۡرٖ فَهُوَ لَكُمۡۖ إِنۡ أَجۡرِيَ إِلَّا عَلَى ٱللَّهِۖ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ شَهِيدٞ

[اي پيامبر!] بگو: هر پاداشي را كه از شما خواسته ام، از خود شما باشد، پاداش من فقط بر الله است، و او است كه بر هر چزي شاهد است.