يَـٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱتَّقُواْ رَبَّكُمُ ٱلَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفۡسٖ وَٰحِدَةٖ وَخَلَقَ مِنۡهَا زَوۡجَهَا وَبَثَّ مِنۡهُمَا رِجَالٗا كَثِيرٗا وَنِسَآءٗۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ ٱلَّذِي تَسَآءَلُونَ بِهِۦ وَٱلۡأَرۡحَامَۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلَيۡكُمۡ رَقِيبٗا
Enyi watu, mcheni Mola wenu Mlezi Ambaye amekuumbeni kutokana na nafsi moja tu na ameumba kutoka kwenye nafsi hiyo mke wake (Hawaa), na akaeneza kutokana na wawili hao wanaume wengi na wanawake (wengi), na mcheni Allah Ambaye mnaombana kupitia yeye, na (ogopeni kukata) udugu. Hakika, Allah amekuwa Mwenye kukufuatilieni kwa karibu sana
وَءَاتُواْ ٱلۡيَتَٰمَىٰٓ أَمۡوَٰلَهُمۡۖ وَلَا تَتَبَدَّلُواْ ٱلۡخَبِيثَ بِٱلطَّيِّبِۖ وَلَا تَأۡكُلُوٓاْ أَمۡوَٰلَهُمۡ إِلَىٰٓ أَمۡوَٰلِكُمۡۚ إِنَّهُۥ كَانَ حُوبٗا كَبِيرٗا
Na wapeni Yatima mali zao, na msibadilishe kibaya kwa kizuri na msile mali zao (kwa kuzichanganya) katika mali zenu. Kwa hakika, hilo limekuwa dhambi kubwa kabisa
وَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تُقۡسِطُواْ فِي ٱلۡيَتَٰمَىٰ فَٱنكِحُواْ مَا طَابَ لَكُم مِّنَ ٱلنِّسَآءِ مَثۡنَىٰ وَثُلَٰثَ وَرُبَٰعَۖ فَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تَعۡدِلُواْ فَوَٰحِدَةً أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡۚ ذَٰلِكَ أَدۡنَىٰٓ أَلَّا تَعُولُواْ
Na kama mtaogopa kutofanya uadilifu kwa Yatima, basi oeni wale mliowaridhia miongoni mwa wanawake, wawili wawili na watatu watatu na wane wane. Na kama mtahofia kutofanya uadilifu, basi oeni mmoja tu au (oeni vijakazi) mnaowamiliki. Kufanya hivyo kutawasogeza karibu zaidi ya kuacha dhuluma
وَءَاتُواْ ٱلنِّسَآءَ صَدُقَٰتِهِنَّ نِحۡلَةٗۚ فَإِن طِبۡنَ لَكُمۡ عَن شَيۡءٖ مِّنۡهُ نَفۡسٗا فَكُلُوهُ هَنِيٓـٔٗا مَّرِيٓـٔٗا
Na wapeni wanawake (mnaowaoa) mahari yao ikiwa ni Hadiya (waliyopewa na Allah). Ikiwa wameridhia wenyewe kuwapa chochote katika mahari hiyo, basi kuleni, kwani hicho ni halali iliyo nzuri
وَلَا تُؤۡتُواْ ٱلسُّفَهَآءَ أَمۡوَٰلَكُمُ ٱلَّتِي جَعَلَ ٱللَّهُ لَكُمۡ قِيَٰمٗا وَٱرۡزُقُوهُمۡ فِيهَا وَٱكۡسُوهُمۡ وَقُولُواْ لَهُمۡ قَوۡلٗا مَّعۡرُوفٗا
Na msiwape Masafihi (wapuuzi) mali zenu ambazo Allah amezifanya kwenu muhimili wa maisha yenu, na wapatieni mahitaji yao ndani ya mali hizo na wapatieni mavazi na zungumzeni nao lugha mzuri
وَٱبۡتَلُواْ ٱلۡيَتَٰمَىٰ حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغُواْ ٱلنِّكَاحَ فَإِنۡ ءَانَسۡتُم مِّنۡهُمۡ رُشۡدٗا فَٱدۡفَعُوٓاْ إِلَيۡهِمۡ أَمۡوَٰلَهُمۡۖ وَلَا تَأۡكُلُوهَآ إِسۡرَافٗا وَبِدَارًا أَن يَكۡبَرُواْۚ وَمَن كَانَ غَنِيّٗا فَلۡيَسۡتَعۡفِفۡۖ وَمَن كَانَ فَقِيرٗا فَلۡيَأۡكُلۡ بِٱلۡمَعۡرُوفِۚ فَإِذَا دَفَعۡتُمۡ إِلَيۡهِمۡ أَمۡوَٰلَهُمۡ فَأَشۡهِدُواْ عَلَيۡهِمۡۚ وَكَفَىٰ بِٱللَّهِ حَسِيبٗا
Na wapeni majaribio Yatima[1] mpaka wafikiapo (umri wa) kuoa, na kama mtajiridhisha kwao ukomavu (wa kufanya matumizi), basi wapeni mali zao na msizile mali hizo kwa fujo na kuwahi kabla wenyewe kuwa wakubwa. Na yeyote aliye na uwezo aache (kuzitumia) na yeyote aliye fakiri basi na ale kwa uzuri. Na pindi mtapowapa mali zao wawekeeni ushahidi, na inatosha Allah kuwa mwenye kuhesabu
1- - Iili kujua uwezo wao wa kuweza kujiendesha kimaisha endapo watakabidhiwa mali zao.
لِّلرِّجَالِ نَصِيبٞ مِّمَّا تَرَكَ ٱلۡوَٰلِدَانِ وَٱلۡأَقۡرَبُونَ وَلِلنِّسَآءِ نَصِيبٞ مِّمَّا تَرَكَ ٱلۡوَٰلِدَانِ وَٱلۡأَقۡرَبُونَ مِمَّا قَلَّ مِنۡهُ أَوۡ كَثُرَۚ نَصِيبٗا مَّفۡرُوضٗا
(Watoto) wanaume wana fungu kutokana na kile alichoacha (mmoja wa) wazazi wawili na ndugu wa karibu (pia wanafungu). Na wanawake wanafungu kutokana na alichoacha (mmoja wa) wazazi wawili na ndugu wa karibu (sawa) kiwe kingi au kichache ni fungu lililofaradhishwa
وَإِذَا حَضَرَ ٱلۡقِسۡمَةَ أُوْلُواْ ٱلۡقُرۡبَىٰ وَٱلۡيَتَٰمَىٰ وَٱلۡمَسَٰكِينُ فَٱرۡزُقُوهُم مِّنۡهُ وَقُولُواْ لَهُمۡ قَوۡلٗا مَّعۡرُوفٗا
Na kama (katika kikao cha) kugawa watahudhuria ndugu na Yatima na masikini basi waruzukuni humo chochote, na waambieni kauli nzuri
وَلۡيَخۡشَ ٱلَّذِينَ لَوۡ تَرَكُواْ مِنۡ خَلۡفِهِمۡ ذُرِّيَّةٗ ضِعَٰفًا خَافُواْ عَلَيۡهِمۡ فَلۡيَتَّقُواْ ٱللَّهَ وَلۡيَقُولُواْ قَوۡلٗا سَدِيدًا
Na waogope wale ambao lau kuwa na wao wangeacha nyuma yao kizazi (watoto) wanyonge wakiwahofia (kudhulumiwa na kunyanyaswa), basi wamuogope Allah na waseme neno la kweli
إِنَّ ٱلَّذِينَ يَأۡكُلُونَ أَمۡوَٰلَ ٱلۡيَتَٰمَىٰ ظُلۡمًا إِنَّمَا يَأۡكُلُونَ فِي بُطُونِهِمۡ نَارٗاۖ وَسَيَصۡلَوۡنَ سَعِيرٗا
Hakika wale wanaokula mali za Yatima kwa dhulma kwa hakika wanakula moto (kutia) matumboni mwao na watauingia Motoni
يُوصِيكُمُ ٱللَّهُ فِيٓ أَوۡلَٰدِكُمۡۖ لِلذَّكَرِ مِثۡلُ حَظِّ ٱلۡأُنثَيَيۡنِۚ فَإِن كُنَّ نِسَآءٗ فَوۡقَ ٱثۡنَتَيۡنِ فَلَهُنَّ ثُلُثَا مَا تَرَكَۖ وَإِن كَانَتۡ وَٰحِدَةٗ فَلَهَا ٱلنِّصۡفُۚ وَلِأَبَوَيۡهِ لِكُلِّ وَٰحِدٖ مِّنۡهُمَا ٱلسُّدُسُ مِمَّا تَرَكَ إِن كَانَ لَهُۥ وَلَدٞۚ فَإِن لَّمۡ يَكُن لَّهُۥ وَلَدٞ وَوَرِثَهُۥٓ أَبَوَاهُ فَلِأُمِّهِ ٱلثُّلُثُۚ فَإِن كَانَ لَهُۥٓ إِخۡوَةٞ فَلِأُمِّهِ ٱلسُّدُسُۚ مِنۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٖ يُوصِي بِهَآ أَوۡ دَيۡنٍۗ ءَابَآؤُكُمۡ وَأَبۡنَآؤُكُمۡ لَا تَدۡرُونَ أَيُّهُمۡ أَقۡرَبُ لَكُمۡ نَفۡعٗاۚ فَرِيضَةٗ مِّنَ ٱللَّهِۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمٗا
Allah anawapeni agizo kwa watoto wenu (kwamba); (mtoto) mwanaume fungu lake ni sawa na mafungu ya (watoto) wanawake wawili na kama watakuwa (watoto) wanawake zaidi ya wawili basi fungu lao ni thuluthi mbili ya alicho kiacha marehemu[1]. Ikiwa binti mmoja basi fungu lake ni nusu tu (ya mali). Na wazazi wake (marehemu baba na mama) kila mmoja wao apate sudusi ikiwa ameacha mtoto (pamoja na wazazi) na ikiwa hakuwacha mtoto akarithiwa na wazazi wawili tu basi mama yake atapata thuluthi na ikiwa (ameacha pamoja na wazazi) ndugu basi mama atapata sudusi, baada ya (kutekeleza) wasia (alioacha marehemu) au deni (analodaiwa). Baba zenu na mama zenu hamjui ni yupi kati yao mwenye maslahi yaliyo karibu mno na nyinyi huo ni uwajibu kutoka kwa Allah, hakika Allah ni mjuzi mno mwenye hekima nyingi
1- - Hapa Aya imeeleza kuwa fungu la watoto wanawake wakiwa zaidi ya wawili itakuwa theluthi mbili swali ni kwamba kama watakuwa wawili? Jibu ni kwamba theluthi mbili ni fungu la mabinti kuanzia wawili na kuendelea kutokana ijimai ya wanazuoni kuwa baada ya kutaja hilo akasema akiwa mmoja fungu lake nusu bila ya kutaja fungu la wawili hiyo inamaanisha kuwa wawili watapata theluthi mbili.
۞وَلَكُمۡ نِصۡفُ مَا تَرَكَ أَزۡوَٰجُكُمۡ إِن لَّمۡ يَكُن لَّهُنَّ وَلَدٞۚ فَإِن كَانَ لَهُنَّ وَلَدٞ فَلَكُمُ ٱلرُّبُعُ مِمَّا تَرَكۡنَۚ مِنۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٖ يُوصِينَ بِهَآ أَوۡ دَيۡنٖۚ وَلَهُنَّ ٱلرُّبُعُ مِمَّا تَرَكۡتُمۡ إِن لَّمۡ يَكُن لَّكُمۡ وَلَدٞۚ فَإِن كَانَ لَكُمۡ وَلَدٞ فَلَهُنَّ ٱلثُّمُنُ مِمَّا تَرَكۡتُمۚ مِّنۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٖ تُوصُونَ بِهَآ أَوۡ دَيۡنٖۗ وَإِن كَانَ رَجُلٞ يُورَثُ كَلَٰلَةً أَوِ ٱمۡرَأَةٞ وَلَهُۥٓ أَخٌ أَوۡ أُخۡتٞ فَلِكُلِّ وَٰحِدٖ مِّنۡهُمَا ٱلسُّدُسُۚ فَإِن كَانُوٓاْ أَكۡثَرَ مِن ذَٰلِكَ فَهُمۡ شُرَكَآءُ فِي ٱلثُّلُثِۚ مِنۢ بَعۡدِ وَصِيَّةٖ يُوصَىٰ بِهَآ أَوۡ دَيۡنٍ غَيۡرَ مُضَآرّٖۚ وَصِيَّةٗ مِّنَ ٱللَّهِۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَلِيمٞ
Na nyinyi mna nusu ya kile walichoacha wake zenu kama hawakuwa na mtoto na kama wakiwa na mtoto, basi fungu lenu ni robo tu ya walichoacha baada ya kutekeleza wasia wanaoweka au deni. Na wake zenu wana robo ya mlicho kiacha ikiwa tu hamkuacha mtoto, na mkiwa na mtoto basi watapata thumni ya mlichokiacha baada ya kutekeleza wasia mnaoweka au deni. Na ikiwa mtu yeyote mwanaume au mwanamke atarithiwa na kaka yake au dada yake kwa kutoacha baba na mtoto, basi kila mmoja wao anafungu la sudusi, na kama watakuwa (ndugu) zaidi ya mmoja basi hao watashirikiana katika thuluthi[1] baada ya kutoa fungu la wasia uliowekwa au deni bila ya madhara. (hili) ni agizo kutoka kwa Allah na Allah ni Mjuzi sana Mpole mno
1- - Kaka na dada waliokusudiwa hapa ni wa upande wa mama kwa dalili kwamba kaka wa baba na mama au wa baba wanachukua kilichobaki baada ya watu wa mafungu na kama hakuna basi anachukua chote. Pia dada anarithi nusu ya mali hana fungu la theluthi, hivyo ni dhahiri hapa waliolengwa ni kaka au dada wa upande wa mama.
تِلۡكَ حُدُودُ ٱللَّهِۚ وَمَن يُطِعِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ يُدۡخِلۡهُ جَنَّـٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَاۚ وَذَٰلِكَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ
Hiyo ndiyo mipaka ya Allah na yeyote mwenye kumtii Allah na Mtume wake atamuingiza katika Pepo itiririkayo mito chini yake, watabaki humo milele na huko ndiko kufaulu kuliko kukubwa
وَمَن يَعۡصِ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَيَتَعَدَّ حُدُودَهُۥ يُدۡخِلۡهُ نَارًا خَٰلِدٗا فِيهَا وَلَهُۥ عَذَابٞ مُّهِينٞ
Na yeyote atakayemuasi Allah na Mtume wake na akakiuka mipaka yake atamuingiza katika Moto atabaki humo milele, na atakuwa na adhabu inayo dhalilisha
وَٱلَّـٰتِي يَأۡتِينَ ٱلۡفَٰحِشَةَ مِن نِّسَآئِكُمۡ فَٱسۡتَشۡهِدُواْ عَلَيۡهِنَّ أَرۡبَعَةٗ مِّنكُمۡۖ فَإِن شَهِدُواْ فَأَمۡسِكُوهُنَّ فِي ٱلۡبُيُوتِ حَتَّىٰ يَتَوَفَّىٰهُنَّ ٱلۡمَوۡتُ أَوۡ يَجۡعَلَ ٱللَّهُ لَهُنَّ سَبِيلٗا
Na wale wafanyao zinaa katika wake zenu[1] wawekeeni ushahidi wanaume wane miongoni mwenu, wakishuhudia (kwa macho yao), basi wazuieni majumbani mpaka kifo kiwakute au Allah awape njia nyingine[2]
1- - Neon Wake zenu hapa lina maana jinsia kwa maana kila mwanamke aliye chini ya himaya yako sawa awe mke dada, shangazi ama mtoto na sio wake tu kwa mana mliowaoa jumuhuri ya watu wa fiqih wamesema hivi
2- - Aya hii imebadilishwa hukumu yake na Aya ya pili ya Sura Annour (24) Aya ya 2
وَٱلَّذَانِ يَأۡتِيَٰنِهَا مِنكُمۡ فَـَٔاذُوهُمَاۖ فَإِن تَابَا وَأَصۡلَحَا فَأَعۡرِضُواْ عَنۡهُمَآۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ تَوَّابٗا رَّحِيمًا
Na wawili[1] wafanyao zinaa kati yenu waadhibuni, na kama watatubu na kujirekebisha basi waacheni, hakika Allah ni mwingi wa kupokea toba mwenye huruma sana
1- - Shekh Siidy katika tafsiri Almuyassar alipotafsiri aya hii ametaja rai tatu tofauti mwisho akasema kauli ya wanazuoni walio wengi ni kuwa kilichokusudiwa hapa ni Mwanamke ambaye hajaolewa na mwanaume ambaye hajaoa, sababu katika aya hii zimetaja hukumu mbili 1-kuwafungia majumbani 2-kuwakera na bila shaka aliyepata huku ya kwanza siye aliyepata hukumu ya pili na kawaida hukumu hukhafifishwa kwa bikra na kuwa kali kwa asiye bikra na kwa maana hiyo ilipoondolewa sheria iliyo katika hii ikawa kwa aliye bikra kuchapwa viboko na aliyeoa au kuolewa kupigwa mawe hadi kufa.
إِنَّمَا ٱلتَّوۡبَةُ عَلَى ٱللَّهِ لِلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلسُّوٓءَ بِجَهَٰلَةٖ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِن قَرِيبٖ فَأُوْلَـٰٓئِكَ يَتُوبُ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمۡۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمٗا
Hakika wanaomrudia Allah kwa toba ya kweli ni wale tu wanaofanya baya bila kujua kisha wanatubu muda mchache kabla ya kufa, basi Allah hao anawapokelea toba zao, na Allah ni Mjuzi saana mwenye Hekima
وَلَيۡسَتِ ٱلتَّوۡبَةُ لِلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلسَّيِّـَٔاتِ حَتَّىٰٓ إِذَا حَضَرَ أَحَدَهُمُ ٱلۡمَوۡتُ قَالَ إِنِّي تُبۡتُ ٱلۡـَٰٔنَ وَلَا ٱلَّذِينَ يَمُوتُونَ وَهُمۡ كُفَّارٌۚ أُوْلَـٰٓئِكَ أَعۡتَدۡنَا لَهُمۡ عَذَابًا أَلِيمٗا
Na haikubaliwi toba kwa wale ambao wanafanya mabaya hadi mmoja wao umauti umfike (ndipo) anasema: Mimi sasa nimetubu, na wala wale wanaokufa wakiwa makafiri. Hao tumewaandalia adhabu yenye maumivu makali mno
يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا يَحِلُّ لَكُمۡ أَن تَرِثُواْ ٱلنِّسَآءَ كَرۡهٗاۖ وَلَا تَعۡضُلُوهُنَّ لِتَذۡهَبُواْ بِبَعۡضِ مَآ ءَاتَيۡتُمُوهُنَّ إِلَّآ أَن يَأۡتِينَ بِفَٰحِشَةٖ مُّبَيِّنَةٖۚ وَعَاشِرُوهُنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِۚ فَإِن كَرِهۡتُمُوهُنَّ فَعَسَىٰٓ أَن تَكۡرَهُواْ شَيۡـٔٗا وَيَجۡعَلَ ٱللَّهُ فِيهِ خَيۡرٗا كَثِيرٗا
Enyi mlioamini haifai kwenu kumrithi mke bila ridhaa yake[1] na msiwazuie kuolewa (sehemu nyingine) ili wasiondoke na mali mliyowapa ispokuwa kama watafanya zinaa ya wazi na ishini nao kwa wema, na endapo hamtawapenda basi (eleweni kuwa) huenda mkachukia kitu na Allah akajaalia kitu hicho kuwa na kheri nyingi
1- - Kwa kumuoa ndoa mpya na mahari mapya kinyume na ndoa ya mumewe aliyekufa. Wakati wa jahilia wanawake walilirithiwa kama zinavyorithia mali na vitu. mtu alipokufa kaka ama mtoto wa marehemu waliwafanya wake wa marehemu kuwa wake zao bila kuwaoa ndoa mpya au wao ndio waliwaozesha sehemu nyingine kwa kuchukua mahari au waliwazuia kuondoka hata kama hawakuwapenda kuishi nao kama mke ili wasiondoke na mali walizopata wakiwa kwao.
وَإِنۡ أَرَدتُّمُ ٱسۡتِبۡدَالَ زَوۡجٖ مَّكَانَ زَوۡجٖ وَءَاتَيۡتُمۡ إِحۡدَىٰهُنَّ قِنطَارٗا فَلَا تَأۡخُذُواْ مِنۡهُ شَيۡـًٔاۚ أَتَأۡخُذُونَهُۥ بُهۡتَٰنٗا وَإِثۡمٗا مُّبِينٗا
Na endapo mtataka kubadili mke sehemu ya mke aliyepo na mmoja wao mkampa mali nyingi basi msichukuwe katika mali hiyo chochote. mnakichukuaje kwa uongo na dhambi za wazi
وَكَيۡفَ تَأۡخُذُونَهُۥ وَقَدۡ أَفۡضَىٰ بَعۡضُكُمۡ إِلَىٰ بَعۡضٖ وَأَخَذۡنَ مِنكُم مِّيثَٰقًا غَلِيظٗا
Na mnazichukuaje ilhali mmekwisha ingiliana nyinyi kwa nyinyi, na (wake) wamechukuwa kwenu ahadi nzito (ya kuishi kwa wema)
وَلَا تَنكِحُواْ مَا نَكَحَ ءَابَآؤُكُم مِّنَ ٱلنِّسَآءِ إِلَّا مَا قَدۡ سَلَفَۚ إِنَّهُۥ كَانَ فَٰحِشَةٗ وَمَقۡتٗا وَسَآءَ سَبِيلًا
Na msiwaoe wale walio olewa na baba zenu ispokuwa yaliyopita, tendo hilo ni baya na bughdha na ni njia mbaya
حُرِّمَتۡ عَلَيۡكُمۡ أُمَّهَٰتُكُمۡ وَبَنَاتُكُمۡ وَأَخَوَٰتُكُمۡ وَعَمَّـٰتُكُمۡ وَخَٰلَٰتُكُمۡ وَبَنَاتُ ٱلۡأَخِ وَبَنَاتُ ٱلۡأُخۡتِ وَأُمَّهَٰتُكُمُ ٱلَّـٰتِيٓ أَرۡضَعۡنَكُمۡ وَأَخَوَٰتُكُم مِّنَ ٱلرَّضَٰعَةِ وَأُمَّهَٰتُ نِسَآئِكُمۡ وَرَبَـٰٓئِبُكُمُ ٱلَّـٰتِي فِي حُجُورِكُم مِّن نِّسَآئِكُمُ ٱلَّـٰتِي دَخَلۡتُم بِهِنَّ فَإِن لَّمۡ تَكُونُواْ دَخَلۡتُم بِهِنَّ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ وَحَلَـٰٓئِلُ أَبۡنَآئِكُمُ ٱلَّذِينَ مِنۡ أَصۡلَٰبِكُمۡ وَأَن تَجۡمَعُواْ بَيۡنَ ٱلۡأُخۡتَيۡنِ إِلَّا مَا قَدۡ سَلَفَۗ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
Wameharamishwa kwenu mama zenu, na binti zenu na dada zenu na shangazi zenu, na ndugu wa mama zenu na watoto wa kaka zenu, na watoto wa dada zenu, na mama zenu ambao wamewanyonyesha na dada zenu wa kunyonya, na mama wa wake zenu, na watoto wa wake zenu ambao wapo majumbani mwenu wanaotokana na wake mlio waingilia, kama (wake hao) hamjawaingilia, basi sivibaya kwenu[1]. Na (ni haramu kwenu) wake wa watoto wenu wa kuwazaa na (ni haramu) kuwakusanya mtu na dada yake ispokua yale yaliyopita, hakika Allah ni mwenye kusamehe mpole mno
1- - Endapo mtawaacha hao kabla ya kuwaingilia mnaruhusiwa kuwaoa
۞وَٱلۡمُحۡصَنَٰتُ مِنَ ٱلنِّسَآءِ إِلَّا مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡۖ كِتَٰبَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡۚ وَأُحِلَّ لَكُم مَّا وَرَآءَ ذَٰلِكُمۡ أَن تَبۡتَغُواْ بِأَمۡوَٰلِكُم مُّحۡصِنِينَ غَيۡرَ مُسَٰفِحِينَۚ فَمَا ٱسۡتَمۡتَعۡتُم بِهِۦ مِنۡهُنَّ فَـَٔاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةٗۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ فِيمَا تَرَٰضَيۡتُم بِهِۦ مِنۢ بَعۡدِ ٱلۡفَرِيضَةِۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمٗا
Na (ni haramu kwenu) wanawake walio katika ndoa isipokuwa wale mliowamiliki kwa mikono yenu ya kuume[1], (hili) Allah ameandika kwenu, na mmehalalishiwa (wanawake) wasiokuwa hawa mtake kwa mali zenu, kujilinda na kutofanya zinaa. Na wale (wake) mliokaa nao faragha (baada ya ndoa) kati ya hao, wapeni mahari yao ni lazima. Na si vibaya kwenu kwa mliyoridhiana katika yale yaliyotajwa[2]baada ya kutimiza wajibu, hakika Allah ni mjuzi mwenye hekima
1- - Ni haramu kumuoa mwanamke aliye katika ndoa isipokuwa kafiri endapo atatekwa katika vita ya jihadi ni halali baada ya kukaa wa kusubiria hali ya tumbo lake kuwa si mja mzito
2- - Amesema shekhe Siidy alipotafsiri aya hii wanazuoni waliyo wengi wamesema kuwa; Mwanamke kupunguza sehemu ya waliokubaliana au mwanaume kutoa zaidi ya walichoafikiana
وَمَن لَّمۡ يَسۡتَطِعۡ مِنكُمۡ طَوۡلًا أَن يَنكِحَ ٱلۡمُحۡصَنَٰتِ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتِ فَمِن مَّا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُم مِّن فَتَيَٰتِكُمُ ٱلۡمُؤۡمِنَٰتِۚ وَٱللَّهُ أَعۡلَمُ بِإِيمَٰنِكُمۚ بَعۡضُكُم مِّنۢ بَعۡضٖۚ فَٱنكِحُوهُنَّ بِإِذۡنِ أَهۡلِهِنَّ وَءَاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِ مُحۡصَنَٰتٍ غَيۡرَ مُسَٰفِحَٰتٖ وَلَا مُتَّخِذَٰتِ أَخۡدَانٖۚ فَإِذَآ أُحۡصِنَّ فَإِنۡ أَتَيۡنَ بِفَٰحِشَةٖ فَعَلَيۡهِنَّ نِصۡفُ مَا عَلَى ٱلۡمُحۡصَنَٰتِ مِنَ ٱلۡعَذَابِۚ ذَٰلِكَ لِمَنۡ خَشِيَ ٱلۡعَنَتَ مِنكُمۡۚ وَأَن تَصۡبِرُواْ خَيۡرٞ لَّكُمۡۗ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
Na asiyekuwa na uwezo wa kutosha miongoni mwenu (wa) kuoa wanawake waumini wenye kujihifadhi (waungwana), basi (oeni) wasichana (vijakazi)[1] wenu waumini mnaowamiliki. Na Allah anaijua sana imani yenu; nyinyi kwa nyinyi. Basi waoeni kwa idhini ya familia zao (zenye mamlaka ya kisheria ya kuwaozesha) na wapeni malipo (mahari) yao kwa wema wakiwa na lengo la kujihifadhi, wasio na lengo la kufanya uchafu (wa zinaa) wala kutengeneza wapenzi kinyume na sheria (mahawara). Basi wakishaingia katika hifadhi (ya ndoa), kama wakifanya uchafu (wa zinaa), basi adhabu yao ni nusu ya adhabu ya wanawake waungwana. Hayo ni kwa yule anayeogopa Zinaa miongoni mwenu. Na kama mtavumilia ni bora zaidi kwenu. Na Allah ni Mwingi wa kusamehe, mwenye huruma
1- - Kijakazi ni mtumwa wa kike. Mtumishi wa ndani wa kike nje ya utumwa hazingatiwi kuwa ni kijakazi.
يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيُبَيِّنَ لَكُمۡ وَيَهۡدِيَكُمۡ سُنَنَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ وَيَتُوبَ عَلَيۡكُمۡۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٞ
Allah anataka kukubainishieni na kukuongozeni katika njia za wale waliokuwepo kabla yenu, na kukusameheni. Na Allah ni Mjuzi mno, Mwenye hekima
وَٱللَّهُ يُرِيدُ أَن يَتُوبَ عَلَيۡكُمۡ وَيُرِيدُ ٱلَّذِينَ يَتَّبِعُونَ ٱلشَّهَوَٰتِ أَن تَمِيلُواْ مَيۡلًا عَظِيمٗا
Na Allah anataka kukusameheni, na wale wanaofuata matamanio ya nafsi (zao) wanataka mpotee upoteaji mkubwa sana
يُرِيدُ ٱللَّهُ أَن يُخَفِّفَ عَنكُمۡۚ وَخُلِقَ ٱلۡإِنسَٰنُ ضَعِيفٗا
Allah anataka kukufanyieni wepesi, na mwanadamu ameumbwa akiwa dhaifu sana
يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَأۡكُلُوٓاْ أَمۡوَٰلَكُم بَيۡنَكُم بِٱلۡبَٰطِلِ إِلَّآ أَن تَكُونَ تِجَٰرَةً عَن تَرَاضٖ مِّنكُمۡۚ وَلَا تَقۡتُلُوٓاْ أَنفُسَكُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِكُمۡ رَحِيمٗا
Enyi mlioamini, msile mali zenu baina yenu kwa batili, isipokuwa tu kama mali hizo ni biashara (inayofanyika) kwa maridhiano yenu. Na msijiue. Hakika, Allah ni mwenye rehema kwenu
وَمَن يَفۡعَلۡ ذَٰلِكَ عُدۡوَٰنٗا وَظُلۡمٗا فَسَوۡفَ نُصۡلِيهِ نَارٗاۚ وَكَانَ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرًا
Na atakayefanya hayo kwa uadui na dhuluma, basi huyo tutamuingiza Motoni, na hilo kwa Allah ni jepesi sana
إبلاغ عن خطأ