كَذَٰلِكَۖ وَقَدۡ أَحَطۡنَا بِمَا لَدَيۡهِ خُبۡرٗا

[كار ذو القرنين] اين چنين بود، و ما به آنچه نزد او بود، آگهي كامل داشتيم

ثُمَّ أَتۡبَعَ سَبَبًا

بعد از آن در پي سببي افتاد

حَتَّىٰٓ إِذَا بَلَغَ بَيۡنَ ٱلسَّدَّيۡنِ وَجَدَ مِن دُونِهِمَا قَوۡمٗا لَّا يَكَادُونَ يَفۡقَهُونَ قَوۡلٗا

تا اينكه به ميان دو كوه رسيد، و در کنار آن دو (کوه) مردمی را يافت که هيچ سخنی را نمی‌فهميدند

قَالُواْ يَٰذَا ٱلۡقَرۡنَيۡنِ إِنَّ يَأۡجُوجَ وَمَأۡجُوجَ مُفۡسِدُونَ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَهَلۡ نَجۡعَلُ لَكَ خَرۡجًا عَلَىٰٓ أَن تَجۡعَلَ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَهُمۡ سَدّٗا

[آنها] گفتند: «ای ذوالقرنين! يأجوج و مأجوج در اين سرزمين فساد كاري می‌کنند، پس آيا براي تو هزينة قرار دهيم كه ميان ما و آنها سدی بسازی

قَالَ مَا مَكَّنِّي فِيهِ رَبِّي خَيۡرٞ فَأَعِينُونِي بِقُوَّةٍ أَجۡعَلۡ بَيۡنَكُمۡ وَبَيۡنَهُمۡ رَدۡمًا

[ذو القرنين] گفت: آنچه پروردگارم در اختيارم قرار داده است، [از آنچه شما مي‌گوييد] بهتر است، پس مرا به نيرو ياري كنيد، تا ميان شما و آنها سد محكمي بسازم

ءَاتُونِي زُبَرَ ٱلۡحَدِيدِۖ حَتَّىٰٓ إِذَا سَاوَىٰ بَيۡنَ ٱلصَّدَفَيۡنِ قَالَ ٱنفُخُواْۖ حَتَّىٰٓ إِذَا جَعَلَهُۥ نَارٗا قَالَ ءَاتُونِيٓ أُفۡرِغۡ عَلَيۡهِ قِطۡرٗا

قطعات [بزرگ] آهن را برايم بياوريد، تا اينكه ميان آن كوه را برابر ساخت، گفت: [در آتش] بدميد، [وآنها دميدند] تا آنكه [آن قطعات آهن را] سرخ و گداخته کرد، گفت: [اكنون] مس گداخته برايم بياوريد، تا بر روي آن فروريزم

فَمَا ٱسۡطَٰعُوٓاْ أَن يَظۡهَرُوهُ وَمَا ٱسۡتَطَٰعُواْ لَهُۥ نَقۡبٗا

و نتوانستند از آن بالا روند، و نه هم توانستند آن را سوراخ كنند.[1]

قَالَ هَٰذَا رَحۡمَةٞ مِّن رَّبِّيۖ فَإِذَا جَآءَ وَعۡدُ رَبِّي جَعَلَهُۥ دَكَّآءَۖ وَكَانَ وَعۡدُ رَبِّي حَقّٗا

[ذو القرنين] گفت: اين رحمتي از طرف پروردگار من است، و  چون وعدة پروردگارم فرا رسد، آن سد را در هم مي‌كوبد، و وعدة پروردگارم حق است

۞وَتَرَكۡنَا بَعۡضَهُمۡ يَوۡمَئِذٖ يَمُوجُ فِي بَعۡضٖۖ وَنُفِخَ فِي ٱلصُّورِ فَجَمَعۡنَٰهُمۡ جَمۡعٗا

و در آن روز ما آنان را مي‌گذاريم كه مانند موج به هم ريزند، و چون در صور دميده شود، پس همه را در يكجا جمع مي‌كنيم

وَعَرَضۡنَا جَهَنَّمَ يَوۡمَئِذٖ لِّلۡكَٰفِرِينَ عَرۡضًا

و در آن روز، [در روز قيامت] جهنم را بر كافران عرضه مي‌داريم

ٱلَّذِينَ كَانَتۡ أَعۡيُنُهُمۡ فِي غِطَآءٍ عَن ذِكۡرِي وَكَانُواْ لَا يَسۡتَطِيعُونَ سَمۡعًا

آناني كه چشمان شان از ياد من در پردة [غفلت] قرار داشت، و [همچنين] نمي‌توانستند حق را بشنوند

أَفَحَسِبَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ أَن يَتَّخِذُواْ عِبَادِي مِن دُونِيٓ أَوۡلِيَآءَۚ إِنَّآ أَعۡتَدۡنَا جَهَنَّمَ لِلۡكَٰفِرِينَ نُزُلٗا

آيا كساني كه كافر شدند، گمان مي‌كنند [مي‌توانند] بندگان مرا به جاي من [براي خود] دوست بگيرند، و به يقين ما جهنم را براي كافران منزلگاه قرار داده ايم

قُلۡ هَلۡ نُنَبِّئُكُم بِٱلۡأَخۡسَرِينَ أَعۡمَٰلًا

[اي پيامبر] بگو: آيا برای شما از زيانكارترين انسانها در كار شان خبر بدهم؟

ٱلَّذِينَ ضَلَّ سَعۡيُهُمۡ فِي ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا وَهُمۡ يَحۡسَبُونَ أَنَّهُمۡ يُحۡسِنُونَ صُنۡعًا

آنان كساني اند كه سعي و كوشش شان در زندگي اين دنيا به هدر رفته است، و با اين حال گمان مي‌كنند كه كار خوبي انجام مي‌دهند

أُوْلَـٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ بِـَٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ وَلِقَآئِهِۦ فَحَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ فَلَا نُقِيمُ لَهُمۡ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ وَزۡنٗا

اينها كساني اند كه به آيات پروردگار خود، و لقاي او در آخرت كافر شدند، از اينرو اعمال شان نابود گرديد، و روز قيامت براي آنها هيچ وزني نخواهيم نهاد

ذَٰلِكَ جَزَآؤُهُمۡ جَهَنَّمُ بِمَا كَفَرُواْ وَٱتَّخَذُوٓاْ ءَايَٰتِي وَرُسُلِي هُزُوًا

اين است كه سزاي شان دوزخ است، و اين به خاطر آنكه كافر شدند، و آيات و پيامبران مرا به مسخره گرفتند

إِنَّ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّـٰلِحَٰتِ كَانَتۡ لَهُمۡ جَنَّـٰتُ ٱلۡفِرۡدَوۡسِ نُزُلًا

همانا كساني كه ايمان آوردند، و كار هاي نيكي انجام دادند، جننات فردوس، جاي پذيرايي آنها است

خَٰلِدِينَ فِيهَا لَا يَبۡغُونَ عَنۡهَا حِوَلٗا

هميشه در آنجا مي‌مانند، و طلب رفتن به جاي ديگري را نمي‌كنند

قُل لَّوۡ كَانَ ٱلۡبَحۡرُ مِدَادٗا لِّكَلِمَٰتِ رَبِّي لَنَفِدَ ٱلۡبَحۡرُ قَبۡلَ أَن تَنفَدَ كَلِمَٰتُ رَبِّي وَلَوۡ جِئۡنَا بِمِثۡلِهِۦ مَدَدٗا

[اي پيامبر!] بگو: اگر دريا براي [نوشتن] كلمات پروردگارم مركب قلم مي‌بود، پيش از آنكه كلمات پروردگارم به پايان برسد، به يقين دريا به پايان مي‌رسيد، ولوآنكه درياي ديگري را به مانند آن به كمك بياوريم

قُلۡ إِنَّمَآ أَنَا۠ بَشَرٞ مِّثۡلُكُمۡ يُوحَىٰٓ إِلَيَّ أَنَّمَآ إِلَٰهُكُمۡ إِلَٰهٞ وَٰحِدٞۖ فَمَن كَانَ يَرۡجُواْ لِقَآءَ رَبِّهِۦ فَلۡيَعۡمَلۡ عَمَلٗا صَٰلِحٗا وَلَا يُشۡرِكۡ بِعِبَادَةِ رَبِّهِۦٓ أَحَدَۢا

[اي پيامبر!] بگو: همانا من مانند شما بشري هستم، [با اين فرق كه] به من وحي مي‌شود كه پروردگار شما معبودي يگانه است، پس كسي كه اميد ديدار پروردگارخود را دارد، بايد عمل صالحي انجام دهد، و در عبادت پروردگار خود كسي را شريك نسازد