تَبَارَكَ ٱلَّذِي نَزَّلَ ٱلۡفُرۡقَانَ عَلَىٰ عَبۡدِهِۦ لِيَكُونَ لِلۡعَٰلَمِينَ نَذِيرًا
خجسته ومنزه است آن ذاتي كه فرقان را بر بندة خود [محمد ] نازل كرد، تا براي جهانيان بيم دهندة باشد
ٱلَّذِي لَهُۥ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَلَمۡ يَتَّخِذۡ وَلَدٗا وَلَمۡ يَكُن لَّهُۥ شَرِيكٞ فِي ٱلۡمُلۡكِ وَخَلَقَ كُلَّ شَيۡءٖ فَقَدَّرَهُۥ تَقۡدِيرٗا
آن ذاتي كه فرمانروايي آسمانها و زمين از آنِ او است، هيچ فرزندي نگرفته است، و در فرمانروايي براي او شريكي نيست، و همه چيز را آفريده است، و اندازة دقيق آنرا معين نموده است
وَٱتَّخَذُواْ مِن دُونِهِۦٓ ءَالِهَةٗ لَّا يَخۡلُقُونَ شَيۡـٔٗا وَهُمۡ يُخۡلَقُونَ وَلَا يَمۡلِكُونَ لِأَنفُسِهِمۡ ضَرّٗا وَلَا نَفۡعٗا وَلَا يَمۡلِكُونَ مَوۡتٗا وَلَا حَيَوٰةٗ وَلَا نُشُورٗا
و [مشركان] به جاي الله، [براي خود] معبوداني گرفته اند، كه چيزي نميآفرينند، و خود آفريده شده اند، نه مالك زيان و سود خويش اند، و نه مالك مرگ و حيات، و رستاخيز ميباشند
وَقَالَ ٱلَّذِينَ كَفَرُوٓاْ إِنۡ هَٰذَآ إِلَّآ إِفۡكٌ ٱفۡتَرَىٰهُ وَأَعَانَهُۥ عَلَيۡهِ قَوۡمٌ ءَاخَرُونَۖ فَقَدۡ جَآءُو ظُلۡمٗا وَزُورٗا
و كافران گفتند: اين قرآن جز دروغي [بيش] نيست كه از خود بافته و ساخته است، و ديگران در ساختنش با او كمك كرده اند، و به يقين ستم كرده اند، و دروغ گفته اند
وَقَالُوٓاْ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ ٱكۡتَتَبَهَا فَهِيَ تُمۡلَىٰ عَلَيۡهِ بُكۡرَةٗ وَأَصِيلٗا
و گفتند: [اين قرآن] افسانة پيشينيان است كه آنرا نوشته است، و هر صبح و شام بر او املاء ميشود
قُلۡ أَنزَلَهُ ٱلَّذِي يَعۡلَمُ ٱلسِّرَّ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ إِنَّهُۥ كَانَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
[اي پيامبر!] بگو: اين [قرآن] را آن ذاتي نازل كرده است كه راز نهان را در آسمانها و زمين ميداند، به يقين او آمرزندة مهربان است
وَقَالُواْ مَالِ هَٰذَا ٱلرَّسُولِ يَأۡكُلُ ٱلطَّعَامَ وَيَمۡشِي فِي ٱلۡأَسۡوَاقِ لَوۡلَآ أُنزِلَ إِلَيۡهِ مَلَكٞ فَيَكُونَ مَعَهُۥ نَذِيرًا
و گفتند: اين چگونه پيامبري است كه طعام ميخورد، و در بازار ها راه ميرود، چرا فرشته اى بر او نازل نشده است تا همراه او بيم دهندة باشد
أَوۡ يُلۡقَىٰٓ إِلَيۡهِ كَنزٌ أَوۡ تَكُونُ لَهُۥ جَنَّةٞ يَأۡكُلُ مِنۡهَاۚ وَقَالَ ٱلظَّـٰلِمُونَ إِن تَتَّبِعُونَ إِلَّا رَجُلٗا مَّسۡحُورًا
يا گنجي [از آسمان] بر او افكنده شود، و يا برايش باغي باشد كه از [ميوه هاي] آن بخورد، و ستمكاران [براي مؤمنان] گفتند: شما جز از شخصي كه سحر شده است، پيروي نميكنيد
ٱنظُرۡ كَيۡفَ ضَرَبُواْ لَكَ ٱلۡأَمۡثَٰلَ فَضَلُّواْ فَلَا يَسۡتَطِيعُونَ سَبِيلٗا
[اى پيامبر!] ببين براي تو چگونه مَثَلهايي زدند، از اينجهت گمراه شدند، [تا جايي] كه نميتوانند راه [راست] را دريابند
تَبَارَكَ ٱلَّذِيٓ إِن شَآءَ جَعَلَ لَكَ خَيۡرٗا مِّن ذَٰلِكَ جَنَّـٰتٖ تَجۡرِي مِن تَحۡتِهَا ٱلۡأَنۡهَٰرُ وَيَجۡعَل لَّكَ قُصُورَۢا
خجسته ومنزه است آن ذاتي كه اگر بخواهد براي تو چيزهاي بهتري از اين چيزها قرار ميدهد، جنتهايي كه نهرها از پايين آنها روان باشد، و براي تو قصر هاي [زيبايي] قرار ميدهد
بَلۡ كَذَّبُواْ بِٱلسَّاعَةِۖ وَأَعۡتَدۡنَا لِمَن كَذَّبَ بِٱلسَّاعَةِ سَعِيرًا
بلكه [اين مشركان] قيامت را دروغ پنداشتند، و ما براي كسي كه قيامت را دروغ پندارد، آتش سوزاني را آماده كرده ايم
إِذَا رَأَتۡهُم مِّن مَّكَانِۭ بَعِيدٖ سَمِعُواْ لَهَا تَغَيُّظٗا وَزَفِيرٗا
هنگامي كه دوزخ آنان را از دور ميبيند، خشم و خروش [وحشتناكي] از آن ميشنوند
وَإِذَآ أُلۡقُواْ مِنۡهَا مَكَانٗا ضَيِّقٗا مُّقَرَّنِينَ دَعَوۡاْ هُنَالِكَ ثُبُورٗا
و چون دست و پا بسته در جاي تنگي از دوزخ انداخته شوند، در آنجا است كه نابودي [خويش] را ميخواهند
لَّا تَدۡعُواْ ٱلۡيَوۡمَ ثُبُورٗا وَٰحِدٗا وَٱدۡعُواْ ثُبُورٗا كَثِيرٗا
[فرشتگان ميگويند] امروز نه يكبار، بلكه بارها بار، نابودي [خود] را بخواهيد
قُلۡ أَذَٰلِكَ خَيۡرٌ أَمۡ جَنَّةُ ٱلۡخُلۡدِ ٱلَّتِي وُعِدَ ٱلۡمُتَّقُونَۚ كَانَتۡ لَهُمۡ جَزَآءٗ وَمَصِيرٗا
[اي پيامبر!] بگو: آيا اين بهتر است، و يا بهشت جاوداني كه براي پرهيزگاران و عده داده شده است، كه پاداش و قرارگاه ايشان است
لَّهُمۡ فِيهَا مَا يَشَآءُونَ خَٰلِدِينَۚ كَانَ عَلَىٰ رَبِّكَ وَعۡدٗا مَّسۡـُٔولٗا
در آنجا هرچه بخواهند، براي شان آماده است، جاودانه در آن ميمانند، [اين] و عدهاي است بر پروردگار تو كه [تحققش را] از او مسألت كرده اند
وَيَوۡمَ يَحۡشُرُهُمۡ وَمَا يَعۡبُدُونَ مِن دُونِ ٱللَّهِ فَيَقُولُ ءَأَنتُمۡ أَضۡلَلۡتُمۡ عِبَادِي هَـٰٓؤُلَآءِ أَمۡ هُمۡ ضَلُّواْ ٱلسَّبِيلَ
و روزي كه [الله] همة آنها و آنچه را كه به جز الله ميپرستيدند، حشر كند، و به [معبودان] آنها بگويد: آيا شما اين بندگان مرا گمراه كرديد، و يا خود شان گمراه شده بودند
قَالُواْ سُبۡحَٰنَكَ مَا كَانَ يَنۢبَغِي لَنَآ أَن نَّتَّخِذَ مِن دُونِكَ مِنۡ أَوۡلِيَآءَ وَلَٰكِن مَّتَّعۡتَهُمۡ وَءَابَآءَهُمۡ حَتَّىٰ نَسُواْ ٱلذِّكۡرَ وَكَانُواْ قَوۡمَۢا بُورٗا
ميگويند: [پروردگارا!] تو منزه هستي، ما را نسزد كه به جاي تو دوستاني بگيريم، بلكه آنان و پدران شان را [از نعمتهاي خود] بهره مند ساختي، تا جايي كه ياد تو را فراموش كردند، و آنان مردمان هلاك شدة بودند
فَقَدۡ كَذَّبُوكُم بِمَا تَقُولُونَ فَمَا تَسۡتَطِيعُونَ صَرۡفٗا وَلَا نَصۡرٗاۚ وَمَن يَظۡلِم مِّنكُمۡ نُذِقۡهُ عَذَابٗا كَبِيرٗا
به تحقيق [معبودان تان] سخنان شما را تكذيب كردند، پس نه ميتوانيد عذاب را از خود دفع كنيد، و نه از كسي ياري بجوييد، و هر كس از شما كه ستم كند، عذاب بزرگي به او ميچشانيم
وَمَآ أَرۡسَلۡنَا قَبۡلَكَ مِنَ ٱلۡمُرۡسَلِينَ إِلَّآ إِنَّهُمۡ لَيَأۡكُلُونَ ٱلطَّعَامَ وَيَمۡشُونَ فِي ٱلۡأَسۡوَاقِۗ وَجَعَلۡنَا بَعۡضَكُمۡ لِبَعۡضٖ فِتۡنَةً أَتَصۡبِرُونَۗ وَكَانَ رَبُّكَ بَصِيرٗا
[اي پيامبر!] و ما پيش از تو [هيچ پيامبري] از پيامبران را نفرستاديم، مگر آنكه غذا ميخوردند، و در بازار ها راه ميرفتند، و ما بعضي از شما را وسيلة امتحان بعض ديگري از شما قرار داديم، آيا صبر ميكنيد؟ و پروردگار تو بينا است
۞وَقَالَ ٱلَّذِينَ لَا يَرۡجُونَ لِقَآءَنَا لَوۡلَآ أُنزِلَ عَلَيۡنَا ٱلۡمَلَـٰٓئِكَةُ أَوۡ نَرَىٰ رَبَّنَاۗ لَقَدِ ٱسۡتَكۡبَرُواْ فِيٓ أَنفُسِهِمۡ وَعَتَوۡ عُتُوّٗا كَبِيرٗا
و كساني كه اميد ديدار ما را ندارند، گفتند: چرا فرشتگان بر ما نازل نميشوند، يا چرا پروردگار خود را نميبينيم، به يقين آنها خود را بزرگ شمردند، و سخت سركشي كردند
يَوۡمَ يَرَوۡنَ ٱلۡمَلَـٰٓئِكَةَ لَا بُشۡرَىٰ يَوۡمَئِذٖ لِّلۡمُجۡرِمِينَ وَيَقُولُونَ حِجۡرٗا مَّحۡجُورٗا
روزي كه فرشتگان را ميبينند، در آن روز، براي مجرمان هيچ بشارتي نيست، [و فرشتگان براي آنان] ميگويند: نصيبي جز حرمان نداريد
وَقَدِمۡنَآ إِلَىٰ مَا عَمِلُواْ مِنۡ عَمَلٖ فَجَعَلۡنَٰهُ هَبَآءٗ مَّنثُورًا
و [الله ميفرمايد] به كار هايي كه انجام داده اند، ميپردازيم، و آن اعمال را چون غباري پراكنده ميسازيم
أَصۡحَٰبُ ٱلۡجَنَّةِ يَوۡمَئِذٍ خَيۡرٞ مُّسۡتَقَرّٗا وَأَحۡسَنُ مَقِيلٗا
بهشتيان در آن روز داراي جايگاه نيكوتر، و منزلگاه بهتري هستند
وَيَوۡمَ تَشَقَّقُ ٱلسَّمَآءُ بِٱلۡغَمَٰمِ وَنُزِّلَ ٱلۡمَلَـٰٓئِكَةُ تَنزِيلًا
و [به ياد آور] روزي را كه آسمان با ابرها شكافته شود، و فرشتگان فرود آورده شوند
ٱلۡمُلۡكُ يَوۡمَئِذٍ ٱلۡحَقُّ لِلرَّحۡمَٰنِۚ وَكَانَ يَوۡمًا عَلَى ٱلۡكَٰفِرِينَ عَسِيرٗا
در آن روز، فرمانروايي حقيقي از آنِ [الله] بخشنده است، و بر كافران روز دشواري است
وَيَوۡمَ يَعَضُّ ٱلظَّالِمُ عَلَىٰ يَدَيۡهِ يَقُولُ يَٰلَيۡتَنِي ٱتَّخَذۡتُ مَعَ ٱلرَّسُولِ سَبِيلٗا
و [اي پيامبر! به ياد آور روزي] را كه ستمكار دستهاي خود را [به دندان] ميگزد، ميگويد: ايكاش با پيامبر همراه ميشدم
يَٰوَيۡلَتَىٰ لَيۡتَنِي لَمۡ أَتَّخِذۡ فُلَانًا خَلِيلٗا
اي واي بر من، اي كاش فلاني را به دوستي نميگرفتم
لَّقَدۡ أَضَلَّنِي عَنِ ٱلذِّكۡرِ بَعۡدَ إِذۡ جَآءَنِيۗ وَكَانَ ٱلشَّيۡطَٰنُ لِلۡإِنسَٰنِ خَذُولٗا
پس از اينكه قرآن برايم آمد، او مرا گمراه ساخت، و شيطان انسان را خوار و ذليل ميكند
وَقَالَ ٱلرَّسُولُ يَٰرَبِّ إِنَّ قَوۡمِي ٱتَّخَذُواْ هَٰذَا ٱلۡقُرۡءَانَ مَهۡجُورٗا
و پيامبر [محمد ] گفت: پروردگارا! همانا قوم من اين قرآن را ترك كردند