فَتَلَقَّىٰٓ ءَادَمُ مِن رَّبِّهِۦ كَلِمَٰتٖ فَتَابَ عَلَيۡهِۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ
سپس آدم از پروردگار خود كلماتي را فراگرفت[1]، و الله تعالي توبة او را پذيرفت؛ زيرا الله توبه پذير مهربان است
1- ـ و با گفتن آن كلمات توبه كرد.
ثُمَّ عَفَوۡنَا عَنكُم مِّنۢ بَعۡدِ ذَٰلِكَ لَعَلَّكُمۡ تَشۡكُرُونَ
سپس شما را بعد از [توبه كردن] عفو نموديم تا شكرگزار باشيد
وَإِذۡ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوۡمِهِۦ يَٰقَوۡمِ إِنَّكُمۡ ظَلَمۡتُمۡ أَنفُسَكُم بِٱتِّخَاذِكُمُ ٱلۡعِجۡلَ فَتُوبُوٓاْ إِلَىٰ بَارِئِكُمۡ فَٱقۡتُلُوٓاْ أَنفُسَكُمۡ ذَٰلِكُمۡ خَيۡرٞ لَّكُمۡ عِندَ بَارِئِكُمۡ فَتَابَ عَلَيۡكُمۡۚ إِنَّهُۥ هُوَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ
و زماني را به ياد آوريد كه موسي براي قوم خود گفت: اي قوم من! شما به سبب گوساله پرستي بر خود ستم كرده ايد، پس [گوساله پرستي را بگذاريد و] به سوي آفريدگار خويش باز گرديد و توبه كنيد، [بدين گونه كه يكديگر] خود را بكشيد، كه اين كار در نزد آفريدگار شما براي تان بهتر است، پس او توبة شما را پذيرفت، زيرا كه او توبه پذير مهربان است
إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُواْ وَأَصۡلَحُواْ وَبَيَّنُواْ فَأُوْلَـٰٓئِكَ أَتُوبُ عَلَيۡهِمۡ وَأَنَا ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ
مگر آنها كه توبه كردند، و خود را اصلاح نمودند، و [آنچه را كه پنهان كرده بودند] بيان داشتند، اينها هستند كه توبة شان را ميپذيرم، و من توبه پذير مهربان هستم
إِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيۡكُمُ ٱلۡمَيۡتَةَ وَٱلدَّمَ وَلَحۡمَ ٱلۡخِنزِيرِ وَمَآ أُهِلَّ بِهِۦ لِغَيۡرِ ٱللَّهِۖ فَمَنِ ٱضۡطُرَّ غَيۡرَ بَاغٖ وَلَا عَادٖ فَلَآ إِثۡمَ عَلَيۡهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٌ
جز اين نيست كه [الله] مردار، و خون، و گوشت خوك، و آنچه را كه به نام غير الله ذبح ميشود، بر شما حرام گردانيده است، ولي كسي كه ناچار باشد[1]، در صورتي كه ستمگر و متجاوز نباشد[2]، بر وي گناهي نيست، همانا كه الله آمرزندة مهربان است
1- ـ اگر از اين چيز ها نخورد به هلاكت برسد.
2- ـ از اين چيز ها بيشتر از آنچه كه او را از هلاكت نجات بدهد، نخورد.
لَّا يُؤَاخِذُكُمُ ٱللَّهُ بِٱللَّغۡوِ فِيٓ أَيۡمَٰنِكُمۡ وَلَٰكِن يُؤَاخِذُكُم بِمَا كَسَبَتۡ قُلُوبُكُمۡۗ وَٱللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٞ
الله شما را به سبب قَسَم هاي لغو و بيهودة تان[1]، مورد مؤاخذه قرار نميدهد، ولي به آنچه كه دلهاي شما قصدكرده است، مؤاخذه ميكند، و الله آمرزندة بردبار است
1- ـ بر زبان شما مىگذرد، و به اين قَسَمها قصد قسم خوردن را نداريد.
وَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ فِيمَا عَرَّضۡتُم بِهِۦ مِنۡ خِطۡبَةِ ٱلنِّسَآءِ أَوۡ أَكۡنَنتُمۡ فِيٓ أَنفُسِكُمۡۚ عَلِمَ ٱللَّهُ أَنَّكُمۡ سَتَذۡكُرُونَهُنَّ وَلَٰكِن لَّا تُوَاعِدُوهُنَّ سِرًّا إِلَّآ أَن تَقُولُواْ قَوۡلٗا مَّعۡرُوفٗاۚ وَلَا تَعۡزِمُواْ عُقۡدَةَ ٱلنِّكَاحِ حَتَّىٰ يَبۡلُغَ ٱلۡكِتَٰبُ أَجَلَهُۥۚ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ يَعۡلَمُ مَا فِيٓ أَنفُسِكُمۡ فَٱحۡذَرُوهُۚ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٞ
از خواستگاري كردن به كنايه[1]، و يا در دل داشتن خواستگاري كردن از آنها، بر شما گناهي نيست، الله ميداند كه به زودي از آنها ياد خواهيد كرد، ولي به طور پنهاني به آنان وعدة [زنا شويي] ندهيد، مگر آنكه به طرز پسنديدة اظهار نماييد، و تا وقتي كه مدت معين [عده] به پايان نميرسد، عقد نكاح را برقرار نسازيد، و بدانيد كه الله آنچه را كه در دل داريد، ميداند، و بدانيد كه الله آمرزندة بردبار است
1- ـ از زنهايی كه شوهران شان وفات يافته اند، و هنوز در عده مىباشند.
لِّلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۗ وَإِن تُبۡدُواْ مَا فِيٓ أَنفُسِكُمۡ أَوۡ تُخۡفُوهُ يُحَاسِبۡكُم بِهِ ٱللَّهُۖ فَيَغۡفِرُ لِمَن يَشَآءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَآءُۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٌ
آنچه كه در آسمانها و آنچه كه در زمين است، از آن الله است، و اگر آنچه را كه در دل داريد، آشكارا كنيد، و يا پنهان بداريد، الله شما را محاسبه ميكند، سپس هر كسي را كه بخواهد ميبخشد، و هر كسي را كه بخواهد عذاب ميكند، و الله بر هر چيزي قادر است.[1]
1- ـ ولى همان طورى كه در حديث نبوى آمده است، الله متعال به لطف و مهربانى خود، آنچه را كه در ذهن مىگذرد، و در دل خطور مىكند، عفو نموده است.
قُلۡ إِن كُنتُمۡ تُحِبُّونَ ٱللَّهَ فَٱتَّبِعُونِي يُحۡبِبۡكُمُ ٱللَّهُ وَيَغۡفِرۡ لَكُمۡ ذُنُوبَكُمۡۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
بگو! اگر الله را دوست داريد، از من پيروي نماييد، تا الله شما را دوست بدارد، و گناهان شما را بيامرزد، و الله آمرزندة مهربان است
وَلِلَّهِ مَا فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَمَا فِي ٱلۡأَرۡضِۚ يَغۡفِرُ لِمَن يَشَآءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَآءُۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
و آنچه كه در آسمانها، و آنچه كه در زمين است، براي الله است، هر كسي را بخواهد ميآمرزد، و هر كسي را بخواهد عذابش ميكند، و الله آمرزندة مهربان است
وَٱلَّذِينَ إِذَا فَعَلُواْ فَٰحِشَةً أَوۡ ظَلَمُوٓاْ أَنفُسَهُمۡ ذَكَرُواْ ٱللَّهَ فَٱسۡتَغۡفَرُواْ لِذُنُوبِهِمۡ وَمَن يَغۡفِرُ ٱلذُّنُوبَ إِلَّا ٱللَّهُ وَلَمۡ يُصِرُّواْ عَلَىٰ مَا فَعَلُواْ وَهُمۡ يَعۡلَمُونَ
و كساني اند كه چون مرتكب كار زشتي بشوند، و يا بر خود ستم كنند، الله را به ياد آورده، و براي گناهان خود از او طلب آمرزش مينمايند، و كيست كه جز الله گناهان را بيامرزد، و بر گناهاني كه كرده اند، آگاهانه اصرار نمي ورزند
إِنَّ ٱلَّذِينَ تَوَلَّوۡاْ مِنكُمۡ يَوۡمَ ٱلۡتَقَى ٱلۡجَمۡعَانِ إِنَّمَا ٱسۡتَزَلَّهُمُ ٱلشَّيۡطَٰنُ بِبَعۡضِ مَا كَسَبُواْۖ وَلَقَدۡ عَفَا ٱللَّهُ عَنۡهُمۡۗ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٌ حَلِيمٞ
به يقين كساني كه از شما [در] روز روبرو شدن دو گروه [كه مسلمانان و مشركان باشند] پشت كردند، به سبب بعضي از [گناهاني] بود كه مرتكب آن شده بودند، شيطان آنها را اغواء كرد، و هرآيينه الله از [گناهان] آنها در گذشت؛ زيرا الله آمرزندة بردبار است
إِنَّمَا ٱلتَّوۡبَةُ عَلَى ٱللَّهِ لِلَّذِينَ يَعۡمَلُونَ ٱلسُّوٓءَ بِجَهَٰلَةٖ ثُمَّ يَتُوبُونَ مِن قَرِيبٖ فَأُوْلَـٰٓئِكَ يَتُوبُ ٱللَّهُ عَلَيۡهِمۡۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِيمًا حَكِيمٗا
جز اين نيست كه قبول توبه بر الله براي كساني است كه به اساس جهل، مرتكب گناه ميشوند، بعد از آن به زودي توبه ميكنند، اينها هستند كه الله توبة آنها را قبول ميكند، و الله داناي با حكمت است
يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيُبَيِّنَ لَكُمۡ وَيَهۡدِيَكُمۡ سُنَنَ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ وَيَتُوبَ عَلَيۡكُمۡۗ وَٱللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٞ
الله اراده دارد [احكام دين خود را] براي شما بيان نمايد، و شما را به راه و رسم پيشينيان شما رهنمايي كند، و توبة شما را قبول نمايد، و الله داناي با حكمت است
وَٱللَّهُ يُرِيدُ أَن يَتُوبَ عَلَيۡكُمۡ وَيُرِيدُ ٱلَّذِينَ يَتَّبِعُونَ ٱلشَّهَوَٰتِ أَن تَمِيلُواْ مَيۡلًا عَظِيمٗا
الله اراده دارد كه توبة شما را قبول نمايد، و كساني كه از خواهشهاي نفساني پيروي ميكنند، و ميخواهند شما به انحراف بزرگي كشانيده شويد
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغۡفِرُ أَن يُشۡرَكَ بِهِۦ وَيَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُۚ وَمَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدِ ٱفۡتَرَىٰٓ إِثۡمًا عَظِيمًا
همانا الله اين [گناه] را كه به او شريك آورده شود نميآمرزد، و غير از آن [هر گناه ديگري] را براي كسي كه بخواهد ميآمرزد، به يقين كسي كه به الله شريك بياورد، گناه بزرگي را مرتكب شده است
دَرَجَٰتٖ مِّنۡهُ وَمَغۡفِرَةٗ وَرَحۡمَةٗۚ وَكَانَ ٱللَّهُ غَفُورٗا رَّحِيمًا
اين درجاتي، و مغفرتي، و رحمتي از طرف او است، و الله آمرزندة مهربان است
فَأُوْلَـٰٓئِكَ عَسَى ٱللَّهُ أَن يَعۡفُوَ عَنۡهُمۡۚ وَكَانَ ٱللَّهُ عَفُوًّا غَفُورٗا
اميد است الله آنها را مورد عفو قرار دهد، و الله عفو كنندة آمرزنده است
وَمَن يَعۡمَلۡ سُوٓءًا أَوۡ يَظۡلِمۡ نَفۡسَهُۥ ثُمَّ يَسۡتَغۡفِرِ ٱللَّهَ يَجِدِ ٱللَّهَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
و هر كس كه مرتكب كار بدي شود، و يا بر خود ستم كند، و بعد از آن از الله طلب مغفرت نمايد، الله را آمرزندة مهربان مييايد
إِنَّ ٱللَّهَ لَا يَغۡفِرُ أَن يُشۡرَكَ بِهِۦ وَيَغۡفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَآءُۚ وَمَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدۡ ضَلَّ ضَلَٰلَۢا بَعِيدًا
به يقين الله [گناه] شرك آوردن به خود را نميآمرزد، و [گناهان] غير آن را براي هركسي كه بخواهد ميآمرزد، و كسي كه به الله شرك بياورد، به يقين به گمراهي دور و درازي افتاده است
وَلَن تَسۡتَطِيعُوٓاْ أَن تَعۡدِلُواْ بَيۡنَ ٱلنِّسَآءِ وَلَوۡ حَرَصۡتُمۡۖ فَلَا تَمِيلُواْ كُلَّ ٱلۡمَيۡلِ فَتَذَرُوهَا كَٱلۡمُعَلَّقَةِۚ وَإِن تُصۡلِحُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ غَفُورٗا رَّحِيمٗا
و هر قدر بكوشيد، هرگز نميتوانيد بين زنها [كه همسران تان باشند] عدالت كامل را بر قرار سازيد، پس به طور كلي اعراض نكنيد كه او را بلا تكليف رها كنيد، و اگر راه سازش و پرهيزگاري را در پيش گيريد، پس همانا الله آمرزندة مهربان است
وَعَدَ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَعَمِلُواْ ٱلصَّـٰلِحَٰتِ لَهُم مَّغۡفِرَةٞ وَأَجۡرٌ عَظِيمٞ
الله به كساني كه ايمان آورده اند، و كارهاي شايستة انجام داده اند، وعدة آمرزش و مزد بزرگي داده است
وَقَالَتِ ٱلۡيَهُودُ وَٱلنَّصَٰرَىٰ نَحۡنُ أَبۡنَـٰٓؤُاْ ٱللَّهِ وَأَحِبَّـٰٓؤُهُۥۚ قُلۡ فَلِمَ يُعَذِّبُكُم بِذُنُوبِكُمۖ بَلۡ أَنتُم بَشَرٞ مِّمَّنۡ خَلَقَۚ يَغۡفِرُ لِمَن يَشَآءُ وَيُعَذِّبُ مَن يَشَآءُۚ وَلِلَّهِ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ وَمَا بَيۡنَهُمَاۖ وَإِلَيۡهِ ٱلۡمَصِيرُ
و يهود و نصاري گفتند: ما فرزندان الله و دوستان او هستيم، [اى پيامبر!] بگو! پس چرا شما را در برابر گناهان شما عذاب ميكند، بلكه شما هم بشري از جملة كاني هستيد كه خلق كرده است، براي كسي كه بخواهد ميآمرزد، و كسي را كه بخواهد عذاب ميكند، و فرمانروايي آسمانها و زمين از آنِ الله است[1]، و بازگشت به سوي او ميباشد
1- ـ و همه آنچه كه در بين آسمانها و زمين وجود دارد، از آنِ الله است.
إِلَّا ٱلَّذِينَ تَابُواْ مِن قَبۡلِ أَن تَقۡدِرُواْ عَلَيۡهِمۡۖ فَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
مگر كساني كه پيش ازآنكه بر آنان دست يابيد، توبه كرده باشند، پس بدانيد كه همانا الله آمرزندة مهربان است
فَمَن تَابَ مِنۢ بَعۡدِ ظُلۡمِهِۦ وَأَصۡلَحَ فَإِنَّ ٱللَّهَ يَتُوبُ عَلَيۡهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٌ
و كسي كه بعد از ستمي كه كرده است، توبه كند، و خود را اصلاح نمايد، به يقين الله توبهاش را قبول ميکند، به درستى كه الله آمرزندة مهربان است
أَلَمۡ تَعۡلَمۡ أَنَّ ٱللَّهَ لَهُۥ مُلۡكُ ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِ يُعَذِّبُ مَن يَشَآءُ وَيَغۡفِرُ لِمَن يَشَآءُۗ وَٱللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ
آيا ندانستي كه فرمانروايي آسمانها و زمين از آنِ الله است، كسي را كه بخواهد عذاب ميکند، و كسي را كه بخواهد ميبخشد، و الله بر هر چيزي قادر است
أَفَلَا يَتُوبُونَ إِلَى ٱللَّهِ وَيَسۡتَغۡفِرُونَهُۥۚ وَٱللَّهُ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
آيا به سوي الله باز نميگردند، و از او آمرزش نميخواهند، و الله آمرزندة مهربان است
يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَقۡتُلُواْ ٱلصَّيۡدَ وَأَنتُمۡ حُرُمٞۚ وَمَن قَتَلَهُۥ مِنكُم مُّتَعَمِّدٗا فَجَزَآءٞ مِّثۡلُ مَا قَتَلَ مِنَ ٱلنَّعَمِ يَحۡكُمُ بِهِۦ ذَوَا عَدۡلٖ مِّنكُمۡ هَدۡيَۢا بَٰلِغَ ٱلۡكَعۡبَةِ أَوۡ كَفَّـٰرَةٞ طَعَامُ مَسَٰكِينَ أَوۡ عَدۡلُ ذَٰلِكَ صِيَامٗا لِّيَذُوقَ وَبَالَ أَمۡرِهِۦۗ عَفَا ٱللَّهُ عَمَّا سَلَفَۚ وَمَنۡ عَادَ فَيَنتَقِمُ ٱللَّهُ مِنۡهُۚ وَٱللَّهُ عَزِيزٞ ذُو ٱنتِقَامٍ
اي كساني كه ايمان آورده ايد، در حال احرام شكار را نكنيد، و كسي از شما كه از روي قصد، شكار را بكند، بايد همانند آن را از چهار پايان، كفاره بدهد، و دو نفر از شما كه عادل باشند كه حكم كنند، و بايد اين هدي به كعبه برسد، و يا [به جاي هدي] كفارة [بدهد] كه طعام دادن چند مسكين باشد، و يا معادل آن روزه بگيرد، [اين براي آن است كه] كيفر [عمل] خود را بچشد، الله از گذشته عفو كرده است، و كسي كه دو باره [مرتكب] آن شود، پس الله از وي انتقام ميگيرد، و الله پيروزمند صاحب انتقام است
ٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ وَأَنَّ ٱللَّهَ غَفُورٞ رَّحِيمٞ
بدانيد كه به يقين الله شديد العقاب است، و به يقين الله آمرزندة مهربان است
يَـٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَسۡـَٔلُواْ عَنۡ أَشۡيَآءَ إِن تُبۡدَ لَكُمۡ تَسُؤۡكُمۡ وَإِن تَسۡـَٔلُواْ عَنۡهَا حِينَ يُنَزَّلُ ٱلۡقُرۡءَانُ تُبۡدَ لَكُمۡ عَفَا ٱللَّهُ عَنۡهَاۗ وَٱللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٞ
اي كساني كه ايمان آورده ايد! از چيزهايی نپرسيد كه اگر براي شما آشكار شود، شما را اندوهگين سازد، و اگر از آن چيزها به هنگام نزول قرآن پرسان كنيد، براي شما آشكار ميشوند، الله از آنها عفو كرده است، و الله آمرزندة بردبار است